کتابخانه مجازی ادبیات

مجموعه کتابهای پژوهشی درباره فعالیت های ایرانیان خارج از کشور درصدد است تا به سوالات زیر پاسخ دهد: گستره و حجم اقدامات و فعالیتهای ایرانیان خارج از کشور چه بوده و در چه قالبهای بیانی افکار، عقاید و احساسات خود را نمایانده اند؟ تعداد، نوع، سطح و حوزه فعالیتهای فرهنگی، علمی، ادبی، هنری و آموزشی ایرانیان چه بوده است؟ تاثیر اقدامات و فعالیتهای ایرانیان خارج نشین در داخل و خارخ چیست؟ ایرانیان خارج از کشور با چه شیوه هایی بر منافع ملی، حاکمیت و حکومت جمهوری اسلامی ایران می گذارند؟

...اعتماد زیاد به عقل موجب گردید که معتزله از روش فقها و محدثین دور شوند، تا آنجا که معتزله به فقها و محدثین نسبت دادند و آنان را به طعنه حشویه نامیدند و کذابشان خواندند. باری معتزله روزگاری از عقل پیروی کردند و در این نظریه افراط نمودند و همین امر خود یکی از انحرافاتشان بود و سرانجام موجب انقراض و زوالشان گردید. آن گاه مدارس کلامی دیگری روی کار آمدند و به فکر افتادند که تندرویهای معتزله را کنار زنند، تا اینکه روش متوسطی پدید آمد که عهده دار توازن میان عقل و نص گردید، لکن بیشتر مناقشات ناظر به حواشی فکر اسلامی بود نه خود عقل. میراث معتزله یعنی فکر مقدس شمردن عقل را گروهی دیگر از متفکران اسلامی یعنی فلاسفه گرفتند. فلاسفه تمایل عقلی صرف داشتند و عموما به نصوص و منقولات توجهی نمی کردند و جز در مواردی اندک ملتزم به قبول آنها نبودند و به این ترتیب می توان گفت که پایه های بنای باشکوه نهضت فلسفی اسلام را معتزله نهادند، نهضتی که به دست فلاسفه بزرک اسلامی از قبیل الکندی و فارابی و ابن سینا و ابن رشد تکمیل شد و به اوج ارتقای خود رسید. به حکم این مقدمات و به سبب اهمیت و نفوذی که معتزله در حوزه اسلامی داشتند و به خصوص به سبب روش عقلانی قابل ستایش آنها، آگاهی از افکار و احوال و آثارشان به ویژه برای طلاب علم کلام اسلامی ضروری است. نویسنده این سطور در کتاب حاضر از معتزله و فرقه های آن و آراء و افکار و آثار و احوالشان به اختصار سخن خواهد گفت....

اوزان‌ و مقادیر باع, از واحدهای قدیم اندازه گیری طول بتقریب برابر فاصلة دو دست گشاده از سر انگشتان میانی مرد میانه قامت . این مبنا نزد اقوام گوناگون رایج بوده اما به دلیل یکسان نبودن واحدهای وابسته به باع مقدار آن ثابت نبوده است . در مصر تا حدود 1380 به عنوان مقیاس عرفی رسمی متداول و به طور معمول برابر چهار ذراع بود. همچنین در آن کشور نوعی باع بر اساس ذراع نجاری یا ذراع معماری رابر سیصد سانتیمتر تعریف می شد. عربها پیش از اسلام باع را معادل چهار ذراع یا هشت وجب یا 96 انگشت به کار می بردند و از آنجا که هر وجب برابر دوازده انگشت و هر انگشت 925ر1 سانتیمتر است باع برابر با 8ر184 سانتیمتـر می شود. همچنیـن هر باع معادل 11000 میل شرعی (هر میل شرعی 800 184 سانتیمتر) یا 13000 فرسخ (هر فرسخ شرعی معادل سه برابر میـل شرعی ) اسـت

تجزیه و تحلیل متن حدود العالم، نه فقط اهمیت جغرافیای تاریخی آن را مشخص می کند، بلکه دیگر زمینه های علمی این اثر هم روشن می شود.آگاهی های مربوط به «تاریخ اجتماعی» ، «جغرافیای سیاسی»، «قوم شناسی» و بخصوص«زبانشناسی تاریخی» از جمله نکات بارز و کم نظیر کتاب حدود العالم است. حُدودالعالم من المشرق الی المغرب، (معنی: کرانه‌های جهان از خاور تا باختر) از کتاب‌های منثور فارسی سده ۴ ق(۳۷۲ ق برابر با ۳۶۱ ش و ۹۸۲ م) است. حدودالعالم با یافته‌های امروزی، نخستین کتاب جغرافیا به زبان فارسی است. این کتاب در رابطه با شکل و موقعیت کره زمین، جغرافیای عمومی، به ویژه جغرافیای سرزمین‌های اسلامی است. نام مؤلف کتاب معلوم نیست اما برخی آن را به ابویوسف پیشاوری نسبت داده‌اند. اطلاعات این کتاب دقیق و نثر آن ساده و روان است. به گفته ولادیمیر مینورسکی، خاورشناس روس، ممکن است شخصی به نام «اشعیا ابن فریغون» نویسنده دانشنامه جوامع العلوم نویسنده این کتاب باشد که شاید نسبتی نیز با فریغونیان و امیران آنها داشته باشد.اطلاعات جغرافیای حدود العالم، با توجه به تغییر سرحدات سرزمین های مختلف، تغییرات زمین شناسی، روند تاریخ سیاسی کشورها و همچنین تغییر نام اماکن تاریخی و مهاجرت قبایل به دلایل تاریخی و جغرافیایی اهمیت فراوان دارد.