در این مقاله، به بررسی نقش زنان در فعّالیّتهای سیاسی انعکاسیافته در رمانهای ساربان سرگردان، عطر رازیانه، راز سرزمین من و سمفونی مردگان پرداخته شده است. روش این پژوهش نیز تحلیلی و توصیفی است. شخصیتهای زن در رمان نویسندگان زن، از نظر مشارکت سیاسی نقش فعّالی داشتند. آنها نهتنها از آگاهی سیاسی بالایی برخوردار هستند و درباره مسائل سیاسی گوناگون جامعه به اظهارنظر میپردازند، بلکه خود عضو احزاب هستند و در درگیریهای سیاسی و تظاهراتها شرکت میجویند؛ اما در رمان نویسندگان مرد، شخصیتهای زن نسبت به شخصیتهای مرد، مشارکت سیاسی کمرنگتری دارند، آگاهی سیاسی آنها کم است و این نویسندگان بیشتر کوشیدهاند تا تأثیر حوادث سیاسی معاصر را بر زندگی زنان نشان دهند تا اینکه شخصیتهای زن را درگیر مسائل سیاسی کنند. همچنین در آثار مورد بررسی، دیدگاههای مردسالارانه و سنتی به عنوان مهمترین مانع حضور زن در اجتماع و به خصوص عرصه سیاست نام برده شده است.
اثر حاضر مشتمل است بر شرح حال، آثار و دستآوردهای 27تن از زنان برنده جایزه نوبل از سال 1901تا 1997میلادی .هر زندگی نامه با ((سالشمار زندگی)) شخصیت مورد نظر شروع شده و با آثار و تصویری از آن همراه است .این افراد عبارتاند از: ماری کوری :نوبل شیمی 1911و نوبل فیزیک 1903، برتافون ساتنر :صلح 1905، سلمالاگرلوف :ادبیات 1909، گراتسیادلدا :ادبیات 1926، زیگرند آندست :ادبیات 1928، جین آدامز: صلح 1931، ایرن ژولیوکوزی :شیمی 1935، پرل باک :ادبیات 1938، گابریلا میسترال :ادبیات 1945، امیلی گرین بالک :صلح 1946، گرتی تزرا کوری :پزشکی 1947، ماریا گوپرت مایر :فیزیک 1963، دوروتی کرافوت هاجکین :شیمی 1964، نلی زاکس :ابدیات 1966، بتی ویلیامز: صلح 1976، میرید کوریگان :صلح 1976، روزالین یالو :پزشکی 1977، مادر تزرا :صلح 1979، آلوا میردال: صلح 1982، باربارا مک کلینتوک: پزشکی 1983، ریتالوی مونتالچینی: پزشکی 1986، گرترودالیون :پزشکی 1988، اونگ سان سوکیی :صلح 1991، نادین گوردیمر :ادبیات 1991، ریگو برتامنچو :صلح 1992، تونی موریسون :ادبیات 1993و ویسلاواشیمبویسکا :ادبیات .1996در صفحات آغازین کتاب شرح حال ((آلفرد نوبل)) بنیانگذار جایزه نوبل آمده است.
در مجموعه حاضر 17مقاله درباره زنان و مسائل و علایق گوناگون آنها گردآمده است .عناوین تعدادی از آنها بدین قرار است : "کارگران زن خانگی"، "صندوق هم یاری و فعالیت ما زنان کارگر"، "سازماندهی زنان کارگر در نظام کنونی جهان"، "افکار سیاسی اجتماعی پروین اعتصامی"، "عمه بگو / داستان"، "دورنمای جنبش اجتماعی زنان: انقلاب در شیوه زندگی"، "جنبش زنان در آلمان"، "سهم الارث زن از زمین زراعی" و "کلیشهها، ابزار تولید نظام مرد سالاری".صفحات پایانی به شرح این اصطلاحات اختصاص دارد :آزار جنسی، هتک حرمت، رهایی/آزادی بخشی، قدرتیابی/تواناسازی، و سیاستورزی جنسی.
این کتاب از یک پیشگفتار و پنج بخش تشکیل شده است. بخش اول اسامی و شرح حال کسانی است که متولی رسمی آستانه مقدسه حضرت فاطمه معصومه نبوده یا حداقل مدرک یا فرمانی در تولیت آنها به دست نرسیده است. در بخش دوم به شرح حال و اسامی متولیان رسمی آستانه مقدسه تا اواخر قرن دهم هجری پرداخته شده و اسناد و احکام مربوط به تولیت آنها ارائه شده است. در بخش سوم درباره دگرگونی و تحول در تولیت آستانه مقدسه در اواخر قرن دهم و اسامی و شرح حال و احکام و فرامین مربوط به متولیان قدیمی یا شرعی آستانه ارائه شده است. بخش چهارم درباره متولیان تفویضی یا جدیدی است. بخش پایانی کتاب نیز درباره متولیان آستانه است که تولیت قدیمی نیز به آنها واگذار شد و آستانه با یک تولیت اداره میشد.
در این مقاله، با بهرهگیری از گویش بختیاری، برخی واژههای موجود در متنهای کهن فارسی بررسی شده است. گویش بختیاری در تقسیمبندی گویشها، جزء گویش لر بزرگ است. «گویش لر بزرگ خود به دو شاخه تقسیم میشود: الف) گویشهای ممسنی و کهگیلویهای؛ ب) گویش بختیاری». خانلری لری را با کردی خویشاوند میداند. در گویش بختیاری واژههای بسیاری از زبان فارسی میانه باقی مانده است که میتواند در پژوهشهای زبانشناختی مفید واقع شود. همچنین بسیاری از واژههای کهن و متروک فارسی دری، در این گویش هنوز به همان صورت یا با تغییری اندک کاربرد دارند. تاکنون برخی از بیتهای شعرهای کهن براساس گویش بختیاری تصحیح و معنا شده است.