کتابخانه مجازی ادبیات

نگاه مولوی به موسی (ع) همان نگاه قرآنی است که در آیات الهی آمده است .موسی (ع) در مثنوی معنوی گاه چون مریدی است که از ولادت تا وفات با عنایت الهی رشد و نمو یافته، در مسیر شریعت ربانی گام نهاده، طریقت معنوی راکه آزموده وبه منزل حقیقت خلیفه اللهی واصل گردیده است. وگاه چون شیخ کاملی برای قوم بنی اسرائیل به مدد الهی معجزات نه گانه خویش را آشکار می‌سازد و وادیهای خطرناک رهایی از فرعون و قارون ستمگر راکه مثل شیطان و نفس هستند پشت سرگذارده و به مقامات الهی نایل گردانیده است. با اینهمه مرسی (ع) در برابر خضر (ع) چون سالکی زانوی تأدب به زمین زده و در آزمون سخت صبر مردود گشته برمی‌گردد. موسی (ع) در نظر مولوی گاه مظهر عقل الهی است وگاه مظهر عقل بشری.

فردوسي‌نامه مجموعه‌اي از روايت‌ها و قصه‌هاي عاميانه درباره فردوسي و شاهنامه است که به همت ابوالقاسم انجوي شيرازي گردآوري شده است. اين مجموعه بر اساس شخصيت‌ها در سه بخش طبقه‌بندي شده است. بخش اول درباره فردوسي است با (33) روايت، بخش دوم حاوي (205) روايت درباره قهرمانان و بخش سوم شامل (135) روايت درباره شاهان شاهنامه است. در اين مقاله بخش دوم و سوم فردوسي‌نامه را تحليل کرده‌ايم. شخصيت‌ها و کارکردها استخراج شده، در هر دو بخش ساختار روايت‌ها مجموعا از يازده شخصيت و دوازده کارکرد تشکيل شده است. ويژگي‌ها و بسامدهاي روساخت و ژرف‌ساخت، همچنين ساختار روايات را بررسي کرده‌ايم. ساختار روايت‌ها بر اهميت نقش قهرمانان در برابر شاهان تأکيد مي‌کند. بسامد کارکردها نيز از سويي ضرورت تلاش براي پيروزي را تبيين مي‌کند و از سويي پشتوانه تلاش راويان براي نقل سينه به سينه اين روايات گشته است و ارزش اين روايات را در جامعه براي حفظ و تداوم شاهنامه و کارکردهاي آن نشان مي‌دهد.

آنچه در این کتاب آمده مختصری است درباره غزل‌سرای ایران، سرحلقه رندان جهان، خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی و هنر شعری او. در این کتاب به این مباحث پرداخته شده است: بعضی از اندیشه‌های حافظ و ویژگی‌های شعری او، عرفان حافظ، رند و رندی، باده عرفانی در دیوان حافظ، پیر مغان و دیر مغان، تجلی در دیوان حافظ، طنز در دیوان او، خرقه، باورستیزی و سنت‌شکنی حافظ، ایهام در شعر او، اشارات قرآنی و حدیثی و کلمات مشایخ در دیوان او.

از جمله غزل‌هایی از حافظ که در طول سالیان دراز، طرف توجه خاص و عام قرار گرفت، غزل مربوط آفرینش آدم ابوالبشر علیه‌السلام است که غزلی است، بحث‌انگیز، با نکات باریک بسیار و مشکلات آسان‌نما؛ که پژوهشگران و شارحان غزل‌های حافظ، یا به آسانی از آنها گذشته‌اند و یا نظریه‌هایی مغایر با یکدیگر درباره آنها داده‌اند، از اینرو نگارنده بر آن است که در حد توفیقات خود، باری دیگر آن غزل را براساس دیوان حافظ به تصحیح مرحوم دکتر پرویز خانلری، با قید شماره ابیات، نقل کرده و بعضی از نکات مهم آن را، با نقد نظریه های ارائه شده از سوی حافظ پژوهان، در ذیل شماره هریک از آن ابیات توضیح بدهد.