مثل در گستره ادبيات از نقش و جايگاه والايي برخوردار است؛ به طوري که ارزش و اهميت علمي و تاريخي آن از کتيبه‌ها و سنگ‌نوشته‌ها کمتر نيست. در زندگي تمامي اقشار جامعه، اعم از عامي، تحصيل‌کرده، فرهيخته و ... مثل کاربرد ممتازي دارد و چه بسا جمله کوتاهي که ضرب‌المثلي يا حکمتي به ارث رسيده از گذشتگان است، کار ساعت‌ها سخن گفتن، دليل آوردن و استدلال‌کردن و بحث‌کردن را انجام داده است. تاريخ امثال و حکم در زبان عربي به دوره جاهليت بر مي‌گردد و در زبان فارسي نمي‌توان تاريخ دقيقي براي پيدايش آن ذکر کرد. مفاهيم و مضامين در ضرب‌المثل‌هاي عربي و فارسي بسيار زياد است که اين مشابهت بيشتر معنوي و در بعضي از موارد لفظي است. پژوهش حاضر به بررسي و تحليل مثل، معاني لغوي و اصطلاحي آن، ويژگي‌هاي لفظي، معاني بيان و سپس به پيشينه امثال در عربي و فارسي و تاريخچه گردآوري امثال عربي خواهد پرداخت و در انتهاي پژوهش، مفاهيم و مضامين مشترک مثل‌ها در فارسي و عربي را با ذکر نمونه مثال‌ها بررسي خواهد کرد.

منابع مشابه بیشتر ...

654f801a00910.jpg

مضامین مشترک در ادب فارسی و عربی

سید محمد دامادی

کسانی که در ادب فارسی از روی صدق و تانی و نه از سر هوی و تمنی، تاملی مستمر و بی وقفه به منظور کشف اصول و موازین حاکم بر ادب و فرهنگ ایران داشته اند، نیک می دانند که از جمله مظاهر توانایی شگفت آور سخن سرایان بزرگ و افسونگر فارسی زبان، آنست که با قدرت استفاده از قانون تجرید و تعمیم ذهن خلاق و آفرینشگر خویش، بخوبی توانسته اند با رویت مناظر در صحنه حیات و اندیشه در کار روزگار و ژرفکاوی در پدیده های گیتی و ترکیب آن ها با یادها و خاطره ها و خوانده ها و شنیده ها و در یک کلام دانسته ها آمیزه ای از عبرت و حکمت پرداخته و با عرضه دستاوردهای تامل و تجربه در قالب سخنان منظوم و منثور خوانندگان آثار خویش را از چشمه سار زلال ذوق سلیم خود سیراب ساخته و قریحه جمال پرست آن ها را نوازش داده، آدمیان را از زادگان طبع جویای کمال خویش برخوردار و کامیاب گردانند...

64bff1a8a5724.jpg

ادات تشبیه در زبان فارسی

سید محمود نشاط

سید محمود نشاط در مورد موضوع کتاب می گوید: ادات تشبیه در زبان فارسی که اصل آن مربوط به علم بیان و بدیع و شرح آن مرتبط با دستور زبان فارسی است انتخاب نمود و اگرچه ناگریز به ذکر برخی از اشارات و اصطلاحات بیانی گردیده است اما مقصود حقیر جمع آوری و بحث در اقسام ادات تشبیه از لحاظ دستور زبان فارسی است. نکاتی که همچنان در این مقدمه یادآور می گردد: یکی اینکه سعی نمود بامکرر کردن مثال بر طول ملال نیفزاید و در هر مورد به ذکر یک تا پنج شاهد قناعت ورزید و در صورت لزوم امثله و شواهد دیگر را با تعیین صفحه و سطر کتاب ماخذ به حاشیه موکول ساخت. اشعار را غالبا از منوچهری دامغانی چاپ دبیرسیاقی که فی الواقع استاد تشبیه نیز می باشد و تشبیهات وی در نهایت متانت و استواری است برگزید تا مراجعه به شواهد و نظائر موضوع سهل باشد و نیز مثال نثر را به مناسبت وضوح و به منظور اختصار حذف نمود. ادات تشبیه و قیود و پسوندها و غیره را برای سهولت کار مراجعان به طریق الفبائی منظم ساخت و توضیحات و مطالب را با شماره های مستقل مجزا نمود و صفحات و سطور مراجع و ماخذ را ذیل مطالب بیان داشت. از توضیح واضحات و تکرارهای زائد چشم بپوشید و با عبارتی سهل و ساده نگاشت تا درخور استفاده همگان باشد.