خداوند در قرآن کریم سرگذشت بسیاری از پیامبران را به صورت داستان بیان می‌کند. ازجمله آن پیامبران، آدم ابوالبشر(ع) است. موضوع آدم و آفرینش وی، در اسلام، به عنوان نخستین انسان و نخستین پیامبراز اهمّیت قابل توجهی برخوردار است. در قرآن 25 بار نام آدم (ع) آمده، ولی تفصیل این داستان در 6 سوره مطرح می‌شود. در باب تبیین و تفسیراین آیات فشرده و پر معنی، مفسران و صاحب نظران احتمالات بسیارداده‌اند. هدف قرآن از بیان این آیات داستان‌پردازی نیست، ولی آیاتی که تشکیل‌دهنده داستان آدم (ع) است، بسیاری از جنبه‌ها وعناصر داستانی متعارف در ادبیات داستانی را دارا است، چرا که اساساً داستان‌ها، داستان زندگی آدم‌هاست با قضاوت‌هایی در میزان واقع‌گرایی و واقع نمایی. هدف این مقاله بررسی عناصر داستانی در این سرگذشت قرآنی با تکیه بر روایات فراوانی است که از طریق کتب و ادیان پیش از اسلام در این باب وارد شده است. در این بررسی و تحلیل، با بهره‌مندی از فنون داستان‌پردازی نوین، عناصر داستانی نظیر زاویه دید، طرح، ساختار، اندیشه (تم و موضوع)، کشمکش، شخصیت ، زمان و...، اهداف والای قرآن کریم که تعلیم، تربیت، هدایت و عبرت آموزی انسان‌هاست، تبیین شده است.

منابع مشابه بیشتر ...

639095db12b05.jpg

نقش شخصیت در تاریخ

گئورگی پلخانف

گئورگی پلخانف ؛ نظریه‌پرداز مارکسیست روس، بنیان‌گذار جنبش مارکسیستی در روسیه و برای سال‌های متمادی، نماینده و مدافع اصلی آن بود. او همچنین از بنیان‌گذاران حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه بود و بعد از انشعاب در حزب، او به مِنشویک‌ها (حزب اقلیت) پیوست، اما همواره سعی در ایجاد اتحاد بین دو حزب داشت. پلخانف معتقد بود که جوامع بشری به ویژه جامعه روسیه برای پیاده کردن موفقیت‌آمیز مارکسیسم هنوز «نارس» بوده و سرمایه‌داری باید ابتدا رشد کند تا سوسیالیسم ممکن گردد و از همین رو با دولت شوروی مخالف بود. مهم‌ترین آثار او عبارتند از: «آنارشیسم و سوسیالیسم»، «تاریخ از نگاه یکتاشناسان»، «تاریخ ماتریالیسم»، «حقایق منطقی»، «اهمیت مطالعه تاریخ از نظر تحولات اندیشه»، «نقش فرد در تطور تاریخ» و آخرین تالیف او «مسائل اساسی مارکسیسم».

60291340886c6.jpg

اندیشه ها

محمد زمان حاج قوانلو

کتاب اندیشه ها مجموعه اشعاری است از محمد زمان حاج قوانلو معروف به "زمان" که در سال 1354 به کوشش مجتبی بدیعی به چاپ رسیده است

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

574b5789d9dba.PNG

شرح و بررسي ابياتي از حديقه الحقيقه سنايي

زهرا درّی

آشنايي با متون نظم و نثر كهن زبان فارسي و كشف رمزها و اشارات و اصطلاحات و انديشه‌هاي موجود در زبان و بيان شاعران و نويسندگان كهن، حلقه پيوند گذشته و حال قوم ايراني است و موجب غنا، تحول، تنوع و پويايي ادب فارسي در مقطع كنوني است، در راستاي همين انديشه ابياتي از حديقه الحقيقه سنايي مورد بررسي قرار گرفته است. شاعري كه آثارش آينه آغاز و انجام رگه‌هاي خاص تفكر فرهنگي و اجتماعي و اخلاقي و به تعبيري مجمع اضداد در جامعه ما بوده است. و خصوصا حديقه، كه خود سرآغازي مهم در شعر فارسي محسوب مي‌شود. تاثيرپذيري بسيار اين شاعرگران مايه از قرآن كريم، احاديث، روايات، تاريخ، اشعار و امثال شاعران عرب، به كارگيري علوم، همراه با قدرت خلق معاني و تعابير و امثال، ريزنگري‌ها و چابك دستي‌هاي شاعرانه، همراه با عذوبت كلام ـ هر چند گروهي نپسندند ـ و ايجاز، هم برگيرايي كلام مي‌افزايد و هم دريافت كنه معاني را دشوار مي‌نماياند و بدين سبب شعر سنايي را نيازمند شرح و بررسي مي‌سازد.

نظم/شرح شعر پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران
مقاله
568be8d0a9057.PNG

مقایسه موضوعی کلیله و دمنه (بهرامشاهی) و حدیقه سنایی

زهرا درّی

ابوالمعالی نصرالله منشی و حکیم سنایی از نام آوران بزرگ ادب فارسی هستند که حدودا معاصر یکدیگر زیست کرده‌اند (با اندک تقدم تاریخی که از حیث زندگی محتملا برای سنایی قائلیم) و دو اثر سترگ «حدیقه الحقیقه» و «کلیله و دمنه» را به زبان و فرهنگ غنی فارسی ارزانی کرده‌اند؛ دو اثری که چون دو ستاره رخشنده در فلک بهرامشاهی درخشیدن گرفته‌اند. هرچند که ظاهرا ابوالمعالی به کار ترجمه «کلیله و دمنه» ابن مقفع پرداخته است ولی می‌دانیم توانمندی مترجم در حیطه زبان و ادب فارسی و عربی او را بر آن داشته است که چرب دستی کند و ـ به موازات تعهد و تقید به متن اصلی ـ متن ابن مقفع را به آیات قرآنی و احادیث نبوی و امثال و اشعار شاعران عرب و عجم بیاراید و خود خواسته است که در بسط سخن و کشف اشارات آن اشباعی رود و از این حیث مسلما خود آفرینشگری دگر است. به همین سبب نگارنده در این گفتار به مقایسه موضوعی و محتوایی این دو اثر پرداخته است تا میزان تاثیرپذیری آنها را بر یکدیگر در فضای فرهنگی عصر غزنویان با تکیه بر حکایات، امثال، اشعار، تلمیحات، تعابیر و اصطلاحات خاص، مورد ارزیابی قرار دهد که خود به خود اثرات متن ابن مقفع بر سنایی نیز تا حدی مکشوف می‌شود.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران پژوهش‌ها/پژوهش‌ در نثر و متون
مقاله