کتابخانه مجازی ادبیات

بوستان، همتای جاودانه‌ی گلستان، با این تفاوت که منظوم است. این منظومه‌ی چهارهزار بیتی همانند گلستان داستان به داستان و مواعظ شیرینی در آغاز یا انجام هر داستان در آن آمده است. وزن این منظومه، همانند شاهنامه‌ی فردوسی (بحرمتقارب) است. این اثر درخشان هم‌مانند گلستان مخاطب عام و خاص دارد و مطبوع هر طبعی است، و بیش از هفتصد سال است که در اقلیم فارسی زبان (علاوه بر ایران، شبه قاره‌ی هند، افغانستان و آسیای میانه به ویژه سمرقند و بخارا و تاجیکستان) در مکتب‌خانه‌ها و سپس در عصر جدید در آموزشگاه‌ها و مدارس عالی و دانشکده‌ها کتاب درسی آموزشی است و مهمترین درسی که می‌دهد درس زندگی است. بوستان مشتمل بر 10 باب است : 1. در عدل و تدبیر و رای 2. در احسان 3. در عشق و مستی و شور 4. در تواضع 5. در رضا 6. در قناعت 7. در عالم تربیت 8. در شکر بر عافیت 9. در توبه و راه صواب 10 .در مناجات و ختم کتاب.

این کتاب به چگونگی شناخت سنگ‌های گرانبها و دانشی که دانشمندان قدیم ایران از آنها داشته‌اند می‌پردازد. همچنین به شرح کانی‌ها، کانه‌ها و موادمعدنی دیگر و همچنین بعضی اسفنج‌ها، صدف‌ها و سنگواره‌ها که قدما آنها را نیز در گروه سنگ‌ها طبقه‌بندی کرده‌اند، می پردازد. این کتاب شامل 11 بخش است : 1. کانی‌شناسی و سیر پیشرفت آن در ایران/ چگونگی پیشرفت علم کانی شناسی 2. کلیات کانی‌شناسی/ اعتقاد به سنگ های قدیمی/ کانی‌ها در اشعار 3. کانی‌ها 4. فلزات 5. کانه‌ها- شبه فلزات 6. ئیدروکربورها 7. املاح 8. سیلیکات‌ها 9. مرجان‌ها- اسفنج‌ها- سنگواره‌ها و... 10. سنگ‌های ساختمانی 11. سنگ‌های افسانه‌ای.

مسأله اصالت وجود یا ماهیت از مسائل عمده و اساسی است که در نظام تفکر فلسفی دارای اهمیت بسیار است و نقش تعیین‌کننده‌ای را بازی می‌کند. انسان وقتی از وسوسه سهمناک شک و تردید رها شود و به واقعیت ماورای ذهن وادراک اعتراف کند، با بسیاری از موجودات روبرو می‌باشد. این موجودات در عین این که از هم ممتاز و نسبت به یکدیگر بیگانه‌اند در اصل هستی مشترک و در وجود با یکدیگر متحد می‌باشند. منشاء اختلاف این موجودات با یکدیگر همانا ماهیت آنهاست و مبدأ اتحاد در آنها جز هستی چیز دیگری نیست.

در این مقاله، ضمن بررسی و تبیین حکمت عملی و جایگاه آن در ادبیات، بوستان سعدی و حکمت عملی موجود در آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و از آن به عنوان علم اخلاق و علم بایدها و نبایدها در زندگانی و هستی بشر، یاد شده است. بر همین اساس، علم اخلاق و یا حکمت عملی سعدی در ابواب دهگانه بوستان مورد بررسی قرار گرفته، شاهد مثال‌هایی با ذکر دلیل و برهان ارایه شده است.