کتابخانه مجازی ادبیات

کتابی که ترجمه آن اینک از نظر شما میگذرد رساله مختصری است که بیشتر برای تدریس در مدارس نوشته شده است. فلیسین شاله، دراین رساله موجز سعی کرده است چنانکه شیوه اوست تمام مسائل مهم متافیزیک را با بیان ساده و دلپذیری مطرح و تقریر کند. بیان او در مورد مباحث فلسفی بیان یک فیلسوف نیست بیان یک معلم است. بیان او در مورد انتقاد، معتدل و در قضاوت، محتاط جلوه می کند. اقوال و آراء را با بیان ساده و موجزی تقریر می نماید و در همه حال سعی دارد تمام مطالبی را که درباره هر کدام از مسائل متافیزیک گفته اند، تا حدامکان جمع و نقل نماید. معذلک بدون سابقه ذهنی درک مطالب او دشوار خواهد بود. خواننده این کتاب وقتی به خوبی می تواند این مسائل مهم و دقیق و مبهم را درک کند که با جمال از تاریخ فلسفه را می توان توصیه کرد. خواننده ایرانی در چنین مواردی می تواند به کتاب نفیس "سیر حکمت در اروپا" مراجعه نماید.

«صدرالدین شیرازی بزرگترین فیلسوفی است که در سده یازدهم هجری به عرصه رسید.او فلسفه اشراقی را به نهایت اوج و آسمان رفعت خود رسانید در حالی که فلسفه مشائی و رواقی را به شدت مورد حمله قرار داد». «صدرا در فلسفه و حکمت اشراقی کتابهای کلانی نوشته است». صدرالمتالهین فسفه خود را با مسئله اصالت وجود و پس از آن با تشکیک وجود افتتاح کرده و بعد از آن در هر مسئله ای از مسائل این فن از همین دو نظریه مدد برهانی گرفته و پایه مسئله را روی آن استوار می سازد. در مسئله اول بیان می کند که درعین حال که ما در برابر سوفطائیه و شکاکین وجود و واقعیتی قائلیم و برای اشیاء ماهیات موجوده اثبات کرده و هریک از انواع خارجیه را دارای ماهییت نوعی و وجود میدانیم ولی نظر به اینکه حقیقت هر چیزی در خارج یکی بیش نیست از این نشاه خارجی یکی از دو حیثیت (ماهیت) و (وجود) اصیل بوده و دیگری به عرض او ثبوت خواهد داشت. و در مسئله دوم (مسئله تشکیل در وجود) که در حقیقت بدو مسئله تحلیل میشود (که یکی مسئله وحدت حقیقت و سنخ وجود و دیگر که مختلف و متفاوت بودن این حقیقت واحده می باشد) بیان می کند که موجودیت اشیاء که اصالت از آن وی بوده و ماهیت به عرض وی تحقق دارد در همه اشیاء و عموم موجودات یک سنخ و یک حقیقت است و نظر به اینکه اصالت و واقعیت از آن او است هرچه غیر او فرض شود پوچ و باطل خواهد بود ....

در این مقاله نویسنده با تکیه بر بیت «نه هر کس حق تواند گفت گستاخ/ سخن ملکیست سعدی را مسلم» ذهن و افکار سعدی ، تاریخ زندگی، تحصیل در نظامیه، آرمان‌خواهی و واقع‌گرایی او، توجه به ایران باستان و... را بر پایه آثارش بررسی می‌کند.

در این مقاله، ضمن بررسی و تبیین حکمت عملی و جایگاه آن در ادبیات، بوستان سعدی و حکمت عملی موجود در آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و از آن به عنوان علم اخلاق و علم بایدها و نبایدها در زندگانی و هستی بشر، یاد شده است. بر همین اساس، علم اخلاق و یا حکمت عملی سعدی در ابواب دهگانه بوستان مورد بررسی قرار گرفته، شاهد مثال‌هایی با ذکر دلیل و برهان ارایه شده است.