کتابخانه مجازی ادبیات

اقبال‌نامه یا خردنامه ششمین نامه نظامی گنجوی است. نظامی این نامه را به نام عزالدین مسعود بن ارسلان منظوم گردانیده است. اشعار این دفتر با نیایش پروردگار و نعت پیامبر اسلام آغاز شده و سپس با افسانه‌هایی چون افسانه ارشمیدس با کنیزک چینی، افسانه ماریه قبطیه، افسانه خراسانی و فریب دادن خلیفه ادامه می‌یابد. از دیگر داستان‌ها و حکایات کتاب می‌توان به ذوالقرنین دانستن اسکندر، داستان او با شبان دانا و احوالش با سقراط یا گفتگوی حکیم هند با وی و هفت حکیم دیگر اشاره کرد.

موضوع این کتاب، منظومه‌ای است مثنوی در دویست بیت که قسمتی در برلین و قسمتی در ویسو بهارتی مؤسسه دکتر تاگور در بنگاله سروده شده، درباره کشته شدن یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی و ویران شدن ایران به دست اعراب است.

ترانه‌های عامیانه برای عامه فرهنگ‌دوست، دوست‌داشتنی و زیبا و دلرباست؛ به همان دلربایی شعرهای آسمانی حافظ و سعدی و مولانا و به همان زیبایی آثار سهراب و فروغ و اخوان. اگر خوب نگریسته شود، این ترانه‌ها، زبان دیرین دل و ادراک مردمان است. در این کتاب ابتدا کلیاتی درباره ترانه‌های کهن گفته شده و سپس در بخش دوم ویژگی‌های ساختاری ترانه‌های جام از قبیل لهجه، قافیه، تکرار، آرایه‌های شعری و .... بررسی گردیده است. بخش سوم کتاب اختصاص به بررسی درون‌مایه‌های ترانه‌های جام دارد؛ از قبیل تحمیدیه‌ها، دغدغه‌ها، دلدادگی، اوصاف محبوب و ... .

شيخ احمد جام ژنده پيل (536-440 ﻫ. ق) و خاندان دانشي و با فضل و فرهنگ وي در ادبيات عرفاني و نظام خانقاهي و تصوف خراسان بزرگ ـ و بلکه ايران ـ از چهره‌هاي موثر و درخشان بوده‌اند. متاسفانه آثار متعدد عرفاني شيخ احمد و فرزندان و اعقاب وي هنوز براي عموم اهل تحقيق شناخته شده نيست و طبعا بسياري از جلوه‌ها و ظرافت‌ها و ارزش‌هاي ادبي، عرفاني و زواياي تاريخي و افق‌هاي انديشه ورزانه اين آثار ناشناخته مانده است. اين نوشته به معرفي اثري از آثار گمنام ولي ارزشمند اين خاندان مي‌پردازد: «حديقه الحقيقه» اثري از قطب‌الدين محمد بن مطهر بن احمد جام.