ترسل یا شیوه نامهنگاری از گونههای مهم ادبیات منثور است که در دوره صفوی شکوه و رونقی تازه مییابد و آثار متعددی هم در این باره تألیف شده است. از این میان، نامه نامی اثر خواندمیر متوفی قرن دهم، دارای اهمیت والایی است و با این حال در بین متون سبک منشیانه کمتر به آن پرداخته شده است. این اثر مجموعهای است از مراسلات و منشآت که آنها را خواندمیر به عنوان دستور کتابت و انشا برای منشیان و مترسلان، از رسایل و مکاتبات رسمی و درباری پیشینیان جمع کرده است. این اثر یکی از متون تاریخی دوران تیموری و آغاز دوران صفوی است و علاوه بر داشتن جنبه ادبی، از نظر تاریخی نیز حائز اهمیت است. نثر این کتاب نمونه زیبایی از نثر منشیانه و مسجع فارسی است.
در میان مستشرقین بزرگ اروپا کسانی که بیش از همه منت بر ایران دارد پرفسور ادوارد براون مستشرق معروف انگلیسی است و در ایران کمتر کسی است که خواندن و نوشتن بداند و نام او را نشنیده باشد. ایشان تالیفات بسیاری برای شناسانیدن ایران و تاریخ ادبیات ایران به زبان انگلیسی دارد. مجلد اول کتاب تاریخ ادبیات ایران شامل ادبیات ایران از قدیم ترین زمان پیش از اسلام تا عصر فردوسی است و اهمیت کتاب از آنست که جامع ترین و مفیدترین کتابیست که تاکنون در این فن به زبانهای اروپایی انتشار یافته و حتی هنوز نظیر آن و شاید پست تر از آن هم کتابی به زبان فارسی چاپ نشده است ...
رباعيات خيام مجموعه شعرهاي عمر خيام در قالب رباعي است كه در سدههاي پنجم و ششم هجري به زبان فارسي سروده شدهاند و عمدتاً بيانگر ديدگاههاي فلسفي او ميباشند. به دليل آنكه اين اشعار از منابع گوناگوني گردآوري شدهاند، در صحت بعضي از آنها نظر يكساني وجود ندارد. با اين حال مضمون رباعيات خيام را به طور كلي ميتوان به پنج بخش تقسيم كرد: ۱. رازهاي جهان هستي؛ ۲. ناگزيريهاي زندگاني (سرنوشت، بيوفايي دنيا، مرگ و خاك و گِل ما)؛ ۳. پرسشها؛ ۴. چگونگي زندگاني اجتماعي؛ ۵. دَمهاي خوش زندگاني؛ ...مرحوم كيوان قزويني شرح عرفاني مبسوطي بر رباعيات خيام نگاشته و ساحت او ر از آلودگي دنياپرستان پاك گردانيده است. در اين كتاب چهارصد رباعي خيام با شواهد و امثله فارسي و عربي, به گونهاي مفصل شرح داده شده است
این کتاب از یک پیشگفتار و پنج بخش تشکیل شده است. بخش اول اسامی و شرح حال کسانی است که متولی رسمی آستانه مقدسه حضرت فاطمه معصومه نبوده یا حداقل مدرک یا فرمانی در تولیت آنها به دست نرسیده است. در بخش دوم به شرح حال و اسامی متولیان رسمی آستانه مقدسه تا اواخر قرن دهم هجری پرداخته شده و اسناد و احکام مربوط به تولیت آنها ارائه شده است. در بخش سوم درباره دگرگونی و تحول در تولیت آستانه مقدسه در اواخر قرن دهم و اسامی و شرح حال و احکام و فرامین مربوط به متولیان قدیمی یا شرعی آستانه ارائه شده است. بخش چهارم درباره متولیان تفویضی یا جدیدی است. بخش پایانی کتاب نیز درباره متولیان آستانه است که تولیت قدیمی نیز به آنها واگذار شد و آستانه با یک تولیت اداره میشد.
در این مقاله، با بهرهگیری از گویش بختیاری، برخی واژههای موجود در متنهای کهن فارسی بررسی شده است. گویش بختیاری در تقسیمبندی گویشها، جزء گویش لر بزرگ است. «گویش لر بزرگ خود به دو شاخه تقسیم میشود: الف) گویشهای ممسنی و کهگیلویهای؛ ب) گویش بختیاری». خانلری لری را با کردی خویشاوند میداند. در گویش بختیاری واژههای بسیاری از زبان فارسی میانه باقی مانده است که میتواند در پژوهشهای زبانشناختی مفید واقع شود. همچنین بسیاری از واژههای کهن و متروک فارسی دری، در این گویش هنوز به همان صورت یا با تغییری اندک کاربرد دارند. تاکنون برخی از بیتهای شعرهای کهن براساس گویش بختیاری تصحیح و معنا شده است.