کتابخانه مجازی ادبیات

رساله سیاسی انتقادی "مکالمه سیاح ایرانی با شخص هندی "نوشته حسن کاشانی، مدیر حبل‌المتین تهران در زمره رساله‌هایی است با مسائل مربوط به فنون و پندارهای جدید، انتقاد از نظام حاکم، ضعف حکومت و نا به سامانی کشور، ایجاد شرایط لازم برای برقراری قانون و استفاده از فن‌آوری و اندیشه‌های ممالک پیشرفته .در این رساله که به شیوه پرسش و پاسخ، و گفت و شنود تدوین شده، نظام حکومتی و اجزا و تشکیلات وابسته به آن در ایران با نظام حاکم در هند مقایسه می‌شود" ;با توجه به این که سرزمین هندوستان در آن زمان ( 7 1906) مستعمره بریتانیا بود و از دوران حکومت کمپانی هند شرقی براساس نظام حقوقی و موازین تشکیلاتی انگلیس اداره می‌شد، نویسنده در حقیقت به مقایسه مملکت واپس مانده ایران با دولت پیشرفته بریتانیا پرداخته است ."مطالب این رساله در 10مجلس تنظیم شده که عمده مباحث آن در باب "محاکمات"، "مالیات "و "اصول اخذ مالیات و عوارض و محاکمات شرعیه و عرفیه ایران "است .لازم به توضیح است که "روزنامه حبل‌المتین "به مدت تقریبا چهل سال به مدیریت "جلال‌الدین حسینی کاشانی "(مویدالاسلام) در شهر کلکته به زبان فارسی منتشر می‌شد .شیخ یحیی و سید حسن کاشانی (برادران مویدالاسلام) و فرخ سلطان (دختر مویدالاسلام) کم و بیش از دور و نزدیک به انتشار آن کمک می‌کردند .حبل‌المتین به علت روابط نزدیک مویدالاسلام با سید جمال‌الدین اسدآبادی و ملکم‌خان ناظم الدوله (مدیر روزنامه قانون در لندن) از اعتبار بسیاری در ایران، هند، عراق، مصر، روسیه و ترکیه برخودار بود و در برقراری مشروطه و تنویر افکار ایرانیان نقش مهمی ایفا کرد .میرزا سید حسن کاشانی، برادر کوچک‌تر مویدالاسلام که نظر خوشی نسبت به جنبش مشروطه‌خواهی نداشت و از طرفداران عین‌الدوله محسوب می‌شد در سال 1325اقدام به انتشار روزنامه حبل‌المتین تهران کرد .خانواده کاشانی به علت سال‌ها زندگی در هندوستان و رفت و آمد به ایران اطلاعات جامعی درباره هر دو کشور و اوضاع و احوال اجتماعی آن کسب کرده بودند و میرزا سید حسن کاشانی به دلیل اشتغال طولانی به کار روزنامه‌نویسی در نقد و نظر و تحلیل مسائل اجتماعی صاحب فکر و اندیشه بود ."

این کتاب که به صورت دو جلد در یک مجلد گردآوری شده، افزون بر گذری بر زندگی ایرج میرزا، به اشعار او نیز پرداخته است. بخش‌هایی از اشعار چاپ‌نشده، اندرزهای ایرج، مرآت الجمال، شعرهای انتقادی ایرج، وصف الحال شاعر، شعر و نثر شاعران، عارف‌نامه، تجلیل ایرج از شاعران و بزرگان معاصر، مطایبات و .... بخش‌هایی هستند که در این کتاب به آنها پرداخته شده است.

حماسه گيلگمش كه اصل سومري اما روايت بابلي دارد از ترجمه زبان‌هاي اروپاي از لوحه‌هاي سنگي آن به زبان فارسي برگردانده شده است و در قالب چند ترجمه كامل يا تلخيص به دست ما رسيده است. هر چند سير اصلي داستان يك روايت دارد اما در بسياري موارد مطالبي متفاوت در بعضي از روايات بيان شده است. در اين تحقيق به تمام جزييات نمي‌پردازيم زيرا توضيحات برخي موارد تاثيري عمده در فهم اصل داستان تدارد اما در مواردي ديگر بر تفسير آن تاثيري مستقيم مي‌گذارد. مثلا وجود يك آييت مانند كشتي يا قرباني و نحوه آن كاملا بر باورهاي صاحبان آن اساطير مبتني است. در اين مقاله سعي شده است تا ضمن بيان شواهد تعدد روايت و دلايل آنها، درباره صحت و سقم آنها داوري شود و ارزش كار در آن است كه محققان حماسه گيلگمش را از داوري يك جانبه بر حذر مي‌دارد. مبناي تحقيق كتاب (Ancient Near Eastern Texts by james B.prichard) متون شرق نزديك باستان از جيمز. ب پيچارد) مي‌باشد، علاوه بر آن از چند ترجمه كامل و ملخص استفاده شده است.

کليله و دمنه از جمله آثار ادبي - سياسي است که محققان عمدتا براي اثبات جنبه سياسي داستان‌ها و تعيين نوع انديشه سياسي يا نوع روابط قدرت در آنها، به محتواي داستان‌ها پرداخته و از تأمل در ساختار حکايات بازمانده‌اند، در حالي که مشهودترين دلالت براي درک موارد مذکور، ساختار اين داستان‌هاست که با تعامل گفت‌وشنودي دو کارگزار روايي، يعني راي و برهمن، به مثابه پيوند دولت و دين، در تمام حکايات تداوم می‌يابد. اين تحقيق با تأکيد بر دلالت‌هاي زباني روايي متن، درصدد بررسي روابط قدرت ميان راي و برهمن و نيز تعيين ميزان همخواني داستان‌ها با الگوي پيوند دولت و دين است. به همين منظور تعامل آن دو از منظر دو الگوي گفتمان‌کاوي با نام‌هاي «حق نوبت گيري» و «اصل پرسشگري»، در کليله و دمنه ترجمه نصراله منشي بررسي شده است و نتيجه نشان می‌دهد که غرض از تعامل گفت‌وشنودي «راي» با «برهمن»، علاوه بر تأکيد بر پيوند دولت و دين، کسب مشروعيت براي راي است.