در این پژوهش، واژگان گویش سیستانی را بررسی و به لحاظ اشتقاقی توصیف کرده و بدین منظور، برخی گویشوران محلی را از میان روستانیان در پنج نقطه از زابل و نیز افراد ساکن شهرهای زابل، زهک، هیرمند، ادیمی و محمدآباد برگزیدهایم. بعضی از این گویشوران، بیسواد و بعضی دارای سواد خواندن و نوشتن بودند. در این تحقیق، نخست تعداد زیادی واژه، عبارت و جمله را از گویش سیستانی گردآورده و پس از تجزیه و تحلیل واژهها و عبارتها، ساخت اشتقاقی واژهها را با استفاده از پیشوند، پسوند و ترکیب بررسی کردهایم. وجود تعدادی پیشوند پسوند و بعضی شیوههای ساخت مرکب، از جمله ویژگیهای متمایزکننده این گویش از فارسی معیار است.
در این کتاب مباحثی درباره زبان فارسی معاصر مطرح شده است. مباحثی که در این کتاب آورده شده، عبارتند از: اندر فصاحت فارسی، ناسختهها، نثر نمونه، مفاتیح العلوم، خستن، اندر دست، محفل ادبی، نادرستیهای زبان، فعل فاعل بیجان، پیشوندها و پسوندها، چند لغت، پیشنه فر و فره، زبان معیار.
خط چهره مکتوب زبان است و همانگونه که زبان از مجموعه اصول و قواعدی به نام «دستور زبان» پیروی میکند، خط نیز باید پیرو اصول و ضوابطی باشد که مجموع آن اصول و ضوابط «دستور خط» نامیده شده است. این کتاب دربرگیرنده مجموعه قواعد و ضوابطی است که در این دفتر با عنوان «دستور خط فارسی» به انتشار رسیده است.