در مقاله حاضر، مبنای طرح واره‌ای استعاره‌های موجود در پیکره ضرب‌المثل‌های شرق گیلان بر مبنای مدل «طرح واره‌های تصوری ایوانز و گرین» در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی بررسی می‌شود. ضرب‌المثل‌ها به دلیل اهمیتی که در فرهنگ‌ها، انعکاس فرهنگ مردم و هویت فردی اجتماعی آنان دارند مقوله‌ای مهم در مطالعات زبانی محسوب می‌شوند. تداوم ضرب‌المثل‌ها طی زمان‌ها و فرهنگ‌ها حکایت از عملکرد شناختی (و جامعه‌شناختی) آنها دارد. از آن جا که طرح واره‌های تصوری از مهم‌ترین سازوکارهای زبان در معنی‌شناسی شناختی محسوب می‌شوند و نیز در مورد چگونگی عملکرد آنها در گویش‌های ایرانی مطالعه چندانی صورت نگرفته است، ضرورت انجام این پژوهش دوچندان می‌نمود. این پژوهش به روش توصیفی استقرایی است. شواهد به دست آمده نشان می‌دهند که انواع کلی طرح واره‌های مشخص شده توسط ایوانز و گرین از جمله طرح واره فضا، طرح واره مهارشدگی، طرح واره جابه‌جایی (حرکت)، طرح واره نیرو، طرح واره پیوستگی، طرح واره توازن، طرح واره همسانی، و طرح واره موجودیت در ضرب المثل‌های شرق گیلان یافت می‌شود.

منابع مشابه بیشتر ...

6409ee2d82436.jpg

مثلها و اصطلاحات گیل و دیلم

محمود پاینده لنگرودی

این کتب شامل 1300 مثل و اصطلاح زبان گیلکی است که به همت محمود پاینده طی هشت سال کوشش، جمع آوری شده است. علاوه بر آوانوشت اصطلاحات و مثل ها، برگردان فارسی آنها نیز آورده شده و کاربرد و کنایه های مثلها نیز به اختصار آمده. برای گویاتر کردن مثل ها نیز، مصرعها، بیتها، اصطلاحات و تکیه کلام های زبان های دیگر و نزدیک ترین معادل مثل های گیلکی آن آورده شده است. واژه نامه مفصلی نیز در پایان کتاب تهیه شده است. مؤلف در این کتاب از مجموعه مثلها و اصطلاحات کوهنشینان محمد ولی مظفری کجدی نیز بهره برده است. این تحقیق ارزشمند در زبان گیلکی به همت بنیاد فرهنگ ایران در سال 1352 شمسی به زیور طبع آراسته شد.

6267cf02a11f9.png

کتاب گیلان (جلد دوم)

گروهی از نویسندگان

این کتاب در سه جلد به تاریخ، فرهنگ، ادبیات، جغرافیا و دیگر مسائل مربوط به گیلان می‌پردازد. نویسندگان این مجموعه زیرنظر ابراهیم اصلاح عربانی در جلد اول درباره سیمای طبیعی و زمین‌شناسی، آب‌وهوا، منابع و مصارف آب، جغرافیای تاریخی، باستان‌شناسی، بناهای تاریخی، نقش و تصویر و ... سخن گفته‌اند. در جلد دوم از مباحثی چون تاریخ گیلان، نقش گیلان در انقلاب مشروطه، گویش گیلکی، نهضت جنگل، شاعران پارسی‌گوی و گیلکی‌سرا، مشاهیر گیلان و ... سخن گفته شده است. در جلد سوم نیز این مباحث مطرح شده‌اند: صنایع دستی، مردم‌شناسی و فرهنگ عامه، آموزش و پرورش، جنگل‌ها، مراتع، باورهای عامیانه، چهره مطبوعات، چاپخانه‌ها و .... .

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5866b33a6a5bf.PNG

دو استعاره مفهومی متفاوت، مبنای دو معنای متضاد: مطالعه موردی واژه «پیش»

فاطمه یوسفی‌راد

در زبان‌شناسی شناختی، وجود رابطه یک به یک بین عناصر جهان خارج و صورت‌های زبانی زیر سوال می‌رود. زبان‌شناسان شناختی معتقدند که یک موقعیت واحد را می‌توان به صورت‌های مختلف در زبان بیان کرد و طرق مختلف شناسه‌گذاری (کد‌گذاری) یک موقعیت واحد، متضمن مفهوم سازی‌های متفاوت است. از سوی دیگر، گاه یک صورت زبانی، مفهوم‌سازی‌های متفاوتی را شناسه‌گذاری می‌کند. واژه پیش در زبان فارسی، در کنار معانی متعدد مکانی خود، دارای دو معنای زمانی هم هست که به ظاهر با هم متضادند. «پیش» گاه دلالت بر قبل و گذشته دارد گاه به آینده ارجاع می‌دهد. این نوشتار در پی پاسخ به این پرسش است که چرا واژه «پیش» در حوزه معنایی زمان، دارای دو معنای کاملاً متضاد است. نگارندگان نشان می‌دهند که به کمک آموزه‌‌های معناشناسی شناختی و به طور خاص، به کمک «استعاره‌های مفهومی» و «طرح‌واره‌های تصوری» پیشنهادی لیکاف می‌توان این واقعیت زبانی را به‌درستی تبیین کرد.

فنون ادبی/بلاغت (بیان، بدیع، معانی) پژوهش‌ها/پژوهش‌های زبان‌شناسی
مقاله
574684ce78552.PNG

روايت‌شناسي شناختي (كاربست نظريه آميختگي مفهومي بر قصه‌هاي عاميانه ايراني)

بلقیس روشن

روايت‌شناسي شناختي از رويكردهاي نظام‌مند در چند دهه اخير است كه با توجه به دستاوردهاي زبان‌شناسي و معناشناسي شناختي، نقش موثري در تبيين ماهيت و كاركرد متون روايي داشته است. ج. فوكونيه و م. ترنر چارچوب نظري آميختگي مفهومي را به تفصيل بررسي كرده‌اند. مقاله حاضر، پس از معرفي رويكرد نظري آميختگي مفهومي، به تبيين چگونگي فرايند معناسازي و شخصيت‌پردازي در دو قصه عاميانه ايراني مي‌پردازد. فرض ما اين است كه خلاقيت و پويايي فرايندهاي معناساز موجود در قصه‌هاي عاميانه با استناد به انگاره‌هاي نظريه آميختگي قابل تبيين است. هدف اين تحقيق، تبيين فرايند تخيل و فرايندهاي معناسازي در قصه‌هاي عاميانه است تا شايد بر اساس آن بتوان به تحليل و خوانش دقيق‌تري از اين روايت‌ها دست يافت.

پژوهش‌ها/نقد و نظریه ادبی فرهنگ و تمدن/افسانه و حکایات
مقاله