فروغی بسطامی از شاعران غزلسرای قرن سیزدهم هجری است وی مدتی از عمر خود را به مدح شاهزادگان قاجاری گذرانید و سپس شاعر دربار ناصرالدین شاه شد. استغراق در آثار و احوال عارفان بزرگ نظیر بایزید بسطامی، حلاج، ابوالحسن خرقانی و دیگر عارفان سبب تغییر حال او و اختیار زندگی درویشی شد. فروغی شاعر دوره بازگشت است. زبان غزلیاتش فصیح و استادانه و نزدیک به زبان سعدی و حافظ است، او مضامین عاشقانه غزل خود را از سعدی و مضامین عارفانه را از حافظ گرفته و بسیاری از غزلیات او به تقلید از سعدی و حافظ است. در این مقاله ضمن بررسی ویژگیهای غزل فروغی میزان تاثیرپذیری او از شاعران قرن هفت و هشت به روش تحلیل مقایسهای بررسی میشود.
در کتاب، علاوه بر معرفی هفت شاعر کرمانی، برگزیدهای از غزلهای آنان درج میگردد .این اشخاص عبارتاند از :علی اطهری کرمانی، احمد اسداللهی، مهدی بهرامی، سید محمود توحیدی، جواد رشید فرخی، مسعود سلاجقه، و حمید مظهری
حیدر معجزه تهرانی درباره سبب تدوین کتاب میگوید: نگارنده را اشعار فروغی پسند افتاد هفتاد و دو غزل ز دیوان پر ارج او برای تضمین انتخاب نمودم و بعضی ابیات که در هر غزل برای این منظور مناسب نبود از آن صرف نظر کردم و گاهی برای وحدت در معنی ابیات یک غزل را مقدم و موخر ذکر نمودم و اگر بیتی هم قافیه برای تضمین نداشته از آن صرف نظر کردم و در هرکجا مناسب بود نسبت مدح برای حضرت مهدی (ع) موعود داده شود آن بیت را ما بین هلالین قرار دادم و چون مطالب آنرا فرح بخش و پر ارج دیدم آنرا حدیقه العرفان نامیدم ...
برخي از محققان بر اين باورند که شعر سهراب سپهري داراي مباني عرفان ايراني ـ اسلامي است و برخي ديگر آن را متاثر از عرفان هندي ـ شرقي ميدانند و برخي نيز شعر او را تهي از عرفان دانستهاند. ابوسعيد ابوالخير از عارفان بزرگ ايراني از مکتب خراسان است، انديشههاي عرفاني اين مکتب با انديشههاي عرفان شرقي نزديکي فراوان دارد. ابوسعيد و سهراب، هر دو نگاه آزادانهاي به شريعت دارند و از همين راستا مولفههايي چون عيبپوشي و مهرباني با آفريدههاي خدا را به کرات در آثار آنها ميتوان بازجست. همه کس و همه چيز را يکسو و يکسان ميبينند، از قيد رنگ و نژاد بر کنارند و از مرز خوبي و بديها گذشتهاند و ريا و رياکاران و تابوها جامعه را نقد ميکنند. اين مقاله بر آن است که با توجه به عرفان ابوسعيد و سپهري و با تکيه بر دو کتاب اسرارالتوحيد و هشت کتاب به آزادانديشي و جنبههاي آن از ديدگاه آنها بپردازد.
رمانتيسم، نهضتي فرهنگي، فکري و اجتماعي است که در اواخر قرن هجدهم و اوايل قرن نوزدهم ميلادي در اروپا ظهور يافت و سپس فرهنگ و انديشه شاعران ايراني از جمله حسن هنرمندي را تحت تاثير قرار داد. حسن هنرمندي يکي از شاعران مشهور معاصر در ايران است که در دهه سي با مجموعه اشعار خود «هراس» شهرت خاصي در ايران پيدا کرد. بدون شک آشنايي او با ادبيات فرانسه و ترجمه برخي آثار ادبي فرانسوي به زبان فارسي بر انديشه شعري او تاثيرگذار بوده است. مباني اصلي رمانتيسم و احساسات فردي در اشعار او به خوبي نمايان است و زيباترين جلوههاي مكتب رمانتيسم در شعر فارسي در مجموعه شعر «هراس» از اين شاعر تواناي معاصر جلوهگر شده است. در اين مقاله برآنيم که ضمن بيان مضامين و مباني اصول رمانتيسم، تاثيرگذاري اين اصول را بر ذهن و زبان حسن هنرمندي با ذكر شواهد شعري از آثار او بيان كنيم و تاثيرگذاري فضاي نوستالژي رمانتيسم را در شعر اين شاعر نشان دهيم.