کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب خواننده با را یک سلسله تحولات مهم مذهبی و احیاناً اجتماعی که از زمان زرتشت تا فیام مازیار در ایران به وقوع پیوسته، آشنا می‌کند و تحولات مذکور را تا آنجا که ممکن است با چهره‌های واقعی خود به خواننده می‌نمایاند. در این کتاب مباحثی چون مذاهب ایرانی، آیین زرتشتی، مانی و مانویت، مزدک، اختلاف طبقاتی در ایران باستان و قیام‌های ایران طرح شده است.

این کتاب دربرگیرنده یازده گفتار درباره آیین مانی و گنوسی است. هفت گفتار نخست این کتاب از مجموعه هفده‌جلدی «دانشنامه دین» ویراسته میرچا الیاده است؛ دو گفتار دیگر از جس. پ. آسموسن ایران‌شناس بزرگ دانمارکی است و دو گفتار پایانی از ایران‌شناس نامدار و.پ. هنینگ است از مجموعه دوجلدی مقالات وی به پارسی برگردانده شده است. عناوین مقالات کتاب بدین ترتیب است: آیین گنوسی از آغاز تا سده‌های میانه؛ آیین گنوسی از سده‌های میانه تا اکنون؛ آیین گنوسی، بدعتی مسیحی؛ آیین مندایی؛ مانی؛ آیین مانوی؛ آیین مانوی و مسیحی؛ تاریخچه پژوهش‌های مانوی؛ مانی و دین او: بررسی متون؛ قطعه‌ای از شعر مانوی به ترکی باستان؛ چند شعر مانوی.

این کتاب در دو بخش تدوین شده است؛ بخش نخست دربردارنده ده جستار درباره مانی و مانویت است که این بخش بر اساس موضوع به چهار مقوله اختصاص یافته است: کلیاتی درباره زندگی مانی و سیر گسترش مانویت، تصویر مانی، کشف متون ایرانی در تورفان و پژوهش‌های تورفان؛ پژوهش‌های واژه‌شناختی نگارنده درباره دو واژه سغدی مانوی به منظور دستیابی به نتایج فرهنگی؛ مانی در ادبیات فارسی، نمودار نگاه مؤلف به مانی از دیدگاه ادبیات فارسی؛ ایزدان مانوی به ترجمه دو جستار عالمانه استاد زوندرمان یعنی «جایگاه ایزد مهر در یزدان‌شناسی مانوی» و «روح زنده در جایگاه اغواگر دیوان» اختصاص یافته است. بخش دوم کتاب دربردانده نقد و بررسی مؤلف است از سه کتاب درباره مانی و دین او.