با رشد و گسترش مطالعات میان رشتهای، امروزه تعامل بین ادبیات و دیگر شاخههای علوم انسانی ـ از جمله روانشناسی ـ در عرصه نقد و نظریهپردازی ادبی رواج بسیار یافته است. روانشناسی انسانگرا از مکاتب روانشناختی نیمه دوم قرن بیستم است که با محور قراردادن انسان و استعدادهای سرشار او، با ارائه ایدهها و الگوهایی مرتبط با حیات فردی و اجتماعی آدمی نظیر خلاقیت، خودشناسی، تجارب متعالی، استقلال و … رشد و شکوفایی او را در کانون توجه و تأمل قرار میدهد. با مروری در اشعار دکتر محمد رضا شفیعی کدکنی در مییابیم که بسیاری از سرودههای وی، با همین ایدهها و الگوهای روانشناسانه قابل انطباقاند، به نحوی که احساس میکنیم شاعر، در اغلب سرودههایش، طرح رهایی و شکوفایی انسان را به تصویر میکشد. این مقاله به شیوه تحلیلی ـ تطبیقی، و با هدف توصیف وتحلیل اشعار این شاعر بر مبنای الگوهای این مکتب روانشناسانه و با ارائه برجستهترین نمودهای این همسانی، ضمن آنکه نوعی خوانش تازه روانشناسانه از شعر امروز را فرا روی مخاطب مینهد، حامل و حاوی این نتیجه است که همواره میان متون ادبی و مکاتب گوناگون علوم انسانی ـ و از جمله روانشناسی ـ اشکالی از همگرایی و همصدایی آشکار و پنهان در جریان است.
سخنان مرد اخلاص و عمل و علم، علی (ع) پس از قرآن کریم پشتوانه فکری بسیاری از نویسندگان و شاعران بوده است. مانند کتب و رسایلی که صاحبان ذوق و شاعران فارسی زبان با به نظم درآوردن مضمون سخنان آن امام همام، ساخته و پرداختهاند. رساله حاضر نیز به جای آن که سخنان حکمت آموز علی (ع) را ترجمه و شرح کند و احیانا مفهوم آن را به گونهای به رشته نظم کشد، آن را با اشعار دلپذیری از حکیم فردوسی و سخنان نغزی از دیگرناموران تالیف و ترکیب کرده است. مولف در جستجویی پیرامون سخنان علی (ع) در متون فارسی به کتاب "مطلوب کل طالب من کلام علی بن ابی طالب" رشیدالدین وطواط رسید از آنرو درصدد تصحیح آن به این شیوه برآمد
این کتاب مجموعه مقالات نجف سرکوهی است که شامل سه بخش به نامهای 1. شعر 2. داستان 3. در برابر روایت انحصاری تاریخ میشود. نویسنده در بخشهایی از این کتاب مقالاتی با عنوان: شعر نیما پس از 28 مرداد؛ سپهری، عارفی غریب در دیار عاشقان؛ فروغی تازه در پنج شعر فرخزاد؛ تکرار، فرمالیسم و بحران شعر فارسی و ... را به رشته تحریر درآورده است.
غزل تبلور و تجسم جان شعلهتباران است و چون آتشی سبز در رگان عاطفه و حافظه قومی ما جریان و سیلان دارد. ظهور قالبهای نو شعری، نهتنها غزل را از تپش و طنین باز نداشته، بلکه به آن شور و شتاب بخشیده است و غزل اصیل کوشیده تا انعکاس نبضکوب امروزیان و اکنونیان باشد. در این کتاب سیر تحول غزل فارسی از مشروطیت تا انقلاب اسلامی بررسی شده است. در این کتاب مباحثی چون چهرههای شاخص غزل میانه و نو، ویژگیهای غزل نو، غزل سنتی دوران معاصر، غزل مشروطه و عناصر شعر در این غزل و .... مطرح شدهاند.
مناظرهسرايي از شيوهها و شکلهاي فرعي شعر فارسي است. شاعران مناظرهپرداز، اغلب اين قالب ادبي را براي طرح و تبيين مفاهيم تغزلي، تعليمي (پند، اخلاق، حکمت، و ...) و گاه اجتماعي به کار گرفتهاند. به رغم بياعتنايي يا کم توجهي اغلب شاعران امروز به اين شکل ادبي، شفيعي کدکني، شاعر و پژوهشگر دانشگاهي معاصر، در پارهاي از آثارش از اين فرم شعري بهره جسته است. در اين پژوهش ضمن ارائه تعاريف و تقسيمبندي انواع مناظره و بيان تفاوتهاي موجود ميان مناظرات شعر کلاسيک و شعر نو، در پي پاسخ به اين پرسش بودهايم که مناظرههاي شفيعي کدکني چه تفاوتهايي با مناظرههاي قدما دارد و نوآوريهاي وي در اين حيطه چه ابعاد و اوصافي دارند. يافتههاي اين تحقيق نشانگر آن است که شاعر، به مدد ديد و ادراک امروزي و با بهرهگيري از پارهاي شگردهاي تازه و ابتکاري در حوزههاي شکل، محتوا و ... روحي نسبتا تازه در کالبد اين قالب کلاسيک دميده و ظرفيتهاي تازهاي از آن را ارائه کرده است.