از ديدگاه فوکو همه انديشههاي اجتماعي و دانش بشري ريشه در روابط قدرت دارد. تمامي نهادهاي اجتماعي حتي به ظاهر انسان دوستانه سعي دارند که انسان را محدود سازند و آزادياش را سلب کنند: آزادي فردي، اجتماعي و سياسي. نظريههاي فوکو در بسياري از رشتههاي علوم انساني و حتي در ادبيات داستاني مورد استفاده قرار ميگيرد. در مقاله حاضر ضمن معرفي اين رهيافتها، ساختار و اجزاي داستان «سهقطره خون» صادق هدايت بر مبناي نظريه قدرت از فوکو بررسي ميگردد.
"تاریکخانه" داستان کوتاهی از نویسندهٔ ایرانی، صادق هدایت است که نخستین بار در سال ۱۳۲۱ خورشیدی، همراه با هفت داستان دیگر در مجموعهٔ سگ ولگرد منتشر شد. داستان نوعی تکگویی است و در واقع راوی، دیدگاههای شخصی عزلتگزین را دربارهٔ مرگ و زندگی برای خواننده بیان میکند. راوی در یک اتومبیل مسافربری با شخصی عزلتگزین آشنا میشود و پس از توقف در شهری کوچک در سر راه، دعوت او را برای گذراندن شب در خانهاش میپذیرد. شخص عزلتگزین تنها زندگی میکند. او به راوی میگوید که تصمیم دارد در را به روی دنیا بسته و در اتاقی تاریک در این شهر کوچک زندگی کند. روز بعد، وقتی راوی میرود تا با میزبانش خداحافظی کند، او را مرده مییابد، در حالی که "پاهایش را توی دلش جمع کرده، به شکل بچه در زهدان مادرش درآمده و روی تخت افتاده است".
این کتاب که اولین بار در سال درگذشت صادق هدایت منتشر شده است شامل ترجمه ای از نوشته های ونسان مونتی درباره اوست و همچنین حاوی تصاویر توضیحات و یادداشتهای مترجم درباره شخصیت / خانواده / کیش و علت خود کشی اوست . همچنین در این کتاب برای اولین بار خلاصه قسمت مهمی از داستان توپ مرواری چاپ شده است . در تاریخ معاصر ایران هیچ نویسنده ای از لحاظ تاثیر بر اندیشه های روشنفکرانه و شکل دادن به اندیشه جدید و نثر نو فارسی به پای صادق هدایت نمی رسد. هدایت اشراف زاده ای فقرزده و فرزن دروزگاری بود که برای آن ساخته نشده بود و شاید به همین دلیل هر چند توانست به بهترین شکلی آن را درک کرده و به تصویر بکشد، ولو گاه در قالب هایی کاملا نمادین و رمزآلود، اما نتوانست آن را، مردمانش و رفتارهای ریاکارانه؛ حرافات و اسطوره اندیشی و گریز آنها را از دیدن واقعیت ها و چاره اندیشی به حال خود تحمل کند. در تاریخ هنر و ادبیات ایران هدایت به مرحله ای رسیده است که نیاز به تعریف و تقدیر ندارد و مدتها است که باید صرفا تلاش کرد که آثار او و زندگی اش را موضوع مطالعات عمیق از ابعاد گوناگون علوم انسانی، ادبیات و تاریخ فرهنگی ایران قرار داد....هدایت در سالِ ۱۳۰۳ از مدرسه سن لویی فارغالتحصیل گشت و در همین سال بود که با تقی رضوی آشنا شد. در سال ۱۳۰۵ با اوّلین گروه دانشآموزان اعزامی به خارج راهی بلژیک شد و در رشتهٔ ریاضیات محض به تحصیل پرداخت. در همین سال داستان «مرگ» را در مجلهٔ ایرانشهر شمارهٔ ۱۱، که در آلمان منتشر میشد به چاپ رسانید و مقالهای به فرانسوی به نام «جادوگری در ایران» در مجلهٔ لهویل دلیس، شماره ۷۹ نوشت. هدایت از وضع تحصیل و رشتهاش در بلژیک راضی نبود و میخواست که خود را به فرانسه و در آنجا به پاریس که آن زمان مرکز تمدن غرب بود برساند. سرانجام در اسفند ۱۳۰۵ پس از تغییر رشته و دوندگی فراوان به پاریس منتقل شد. در همین سال نسخهٔ کاملتری از کتاب «انسان و حیوان» و کتاب دیگری به نام فواید گیاهخواری با مقدمهٔ حسین کاظمزادهٔ ایرانشهر در برلین آلمان به چاپ رساند.
درس تاریخ زبان فارسی یکی از موضوعهای اصلی رشته زبان و ادبیات فارسی است که در صورت توجه به آن میتواند کمک مؤثری به دانشجویان در درک بهتر و شناخت بیشتر زبان فارسی باشد. در این اثر ابتدا به موضوع زبانهای هندواروپایی و سیر تحول زبانهای اشاره شده و اشارهای گذرا به بینالنهرین و سپس پیشینه زبان فارسی در سه دوره باستان، میانه و امروز بررسی شده است. در ادامه به تاریخچه خط اشاره شده است.
ادبيات عامه، در هر جامعه و سرزميني، دوش به دوش ادبيات رسمي وجود داشته است. چنين ابياتي از آنجا که بر پايه واقعيات زندگي و عاري از هر گونه تعارف و ملاحظهاي است آينه تمام نماي بخش از حقايق تاريخي ـ اجتماعي است. علاوه بر آن گوياترين تصوير زندگي مردمان که آداب و رسوم، سنتها و باورهاي منطقهاي حاضر است. ادبيات لري با پيشينهاي کهن تصويرگر زندگي سنتي و ايلي است. شناخت چنين ادبياتي مددرسان شناخت ويژگيهاي مردمشناختي و جامعهشناسي آن ناحيه است. اين نوشتار به بررسي بافت عشيرهاي و ايلاتي جامعه لر با تاکيد بر شهرستان بوير احمد پرداخته است. محدود زماني اين بررسي دهه هزار و سيصد و پنجاه و قبل از آن است سدگي و بي پيرايگي رسوم لري را ـ قبل از آميزش با ادبيات رسمي دهههاي اخير ـ بيان ميکند.