بحث در تاریخ زندگی مولانا جلال الدین و خصوصیات فردی و اجتماعی این مرد بزرگ، در کتب فراوانی مشروحا مطرح شده است، ولی در کتاب به بررسی شخصیت جلال الدین از لحاظ معرفت و علم و هیجان روانی فوق العاده ای که داشته است بسنده شده و آنگاه به شرح حال مختصری از این عارف بزرگ پرداخته شده است. قیافه علمی و عرفانی و روحی را که جلال الدین در کتاب مثنوی به ما نشان میدهد، به طور قطع از چهره های فوق العاده ایست که تنها قلمرو دانش و معرفت مربوط به اصول عالیه انسانی سراغ دارد. وسعت و عمق دید جلال الدین در حقایق انسانی مخصوصا از نظر رابطه انسان با ماورای طبیعت در حدی است که گویی موضوعاتی که درباره این رابطه برای او مطرح می گردد اقیانوسهای متلاطمی از حقایق و مسائل ست، گرچه این موضوعات به جهت قرار گرفتن در روی پرده جهان هستی و از دیدگاه انسانها بسیار محدود و ناچیز دیده می شوند و به همین جهت نارسائی الفاظ را در نشان دادن آنچه که در ذهن خود راجع به موضوعات میگذرد بارها گوشزد می کند....
راویان و ناقدان ادب عربی در اینکه قصیده «بانت سعاد» از زیباترین و مشهورترین قصاید عربی است، اجماع و اتفاق دارند و اعتقاد به اینکه در زبان عربی هیچ قصیدهای به این درجه از اعتبار و اعتنا و اشتهار نرسیده، از مسلمات میشمارند. اوج اشتهار و مزیت این قصیده عربی که مورد اقبال و اهتمام بسیاری از لغویان و نحویان مستشرقان بوده و در شرح و ترجمه آن به زبانهای مختلف و در تضمین و تخمیس و تشطیر آن عنایت خاص و سعی بلیغ به کار بستهاند، مورخان آن را جزء سیرت رسولالله آوردهاند. در این کتاب این قصیده به انضمام قصایدی چند از ابوالعلاء معری و متنبی با شرح لغات و مفردات و ترکیب و ترجمه ابیات آورده شده است.