در این مقاله به بررسی و تحلیل تداخل زمانی افعال در متون نظم و نثر قدیم فارسی و دلایل و کارکردهای علمی آن پرداخته شده است. مطابقت زمانی افعال در توالی جملات در یک متن، قاعده‌ای است که معمولا رعایت می‌شود، اما در متون روایی و داستانی امروزی گاهی از این توالی زمانی به دلایل روایی عدول می‌شود و گمان بر این است که این خصلت متون داستانی امروزی است، در حالی که در متون کهن نیز این ابتکار در تداخل زمانی به چشم می‌خورد و کارکردی خاص دارد که شایسته توضیح و توجیه علمی است؛ چراکه دستوریان و مصححان کمتر بدان توجه کرده‌اند و برخی مصححان ناگزیر از اصلاح‌های ناروا بوده‌اند. بدین منظور، ابتدا نمونه‌هایی از تداخل زمان افعال در متون نظم و نثر قدیم فارسی ـ که در آنها برخلاف زبان معیار امروز دو فعل ناهم‌زمان یا دو وجه گوناگون در جوار هم قرار گرفته است ـ استخراج، دسته‌بندی و تحلیل‌نحوی ـ معنایی شده است. سپس در توجیه مقبولیت‌ این ویژگی سبک‌شناختی به کرته‌برداری از ساختار جمله‌های فعلیه زبان عربی توجه شده و علت به‌کارگیری این شیوه و چگونگی تأثیرگذاری آن بر مخاطب نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

منابع مشابه بیشتر ...

66461cb9336f8.jpg

دستور زبان و مکالمات روزمره رومانی - فارسی

سیدمهدی واحدی

با توجه به گسترش روزافزون روابط فرهنگی-اقتصادی-تجاری و سیاسی جمهوری اسلامی ایران با کشور رومانی و با توجه با اینکه در کشور ما تاکنون هیچ کتابی به زبان رومانی فارسی چاپ نشده است. مولف بر ان شد که کتابی تحت عنوان مکالمات روزمره و دستور زبان رومانی به فارسی تهیه و توسط انتشارات اشراقی چاپ و در اختیار علاقمندان و دانشجویان و مسافران محترم قرار دهد.

6586e4a482919.jpg

در برابر....؟

جمعی از نویسندگان

سلیم نیساری در مقدمه کتاب در مورد دلیل گردآوری این مطالب می گوید: وقتی که چاپ کتاب "درس انشای فارسی" را آغاز می کردم به فکرم رسید که دفتری از بهترین نوشته های دانش آموزان کشور نیز تهیه و منتشر کنم. برای اینکه مقایسه ای بین نوشته ها به عمل آید و در ضمن تنوعی هم بین آنها موجود باشد و ذوق و سلیقه و طرز فکر هر دانش آموز نیز معلوم گردد عنوان "در برابر...؟" انتخاب گردید و به اطلاع دبیران محترم انشاء رسید تا نوشتن این موضوع را به دانش آموزان خود تکلیف بدهند و بهتریم نوشته ها را برای چاپ ارسال فرمایند.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5861f0912c187.PNG

نقد و بررسی تصحیح تذکره صبح گلشن

امیر ضیغمی

تذکره صبح گلشن تألیف «سیدعلی حسن خان بهوپالی»، در سال 1390 شمسی به تصحیح مجتبی برزآبادی فراهانی، از سوی انتشارات اوستا فراهانی در 3 جلد (1710 صفحه) روانه بازار نشر گردید. این تذکره که پیش از این در سال 1295 ق در بهوپال هند در 646 صفحه به طبع سنگی رسیده بود، مشحون از اشتباهات و اغلاط تاریخی است، به همین دلیل مصحح محترم به تصریح خود سعی کرده به «خبط و خطاهایی» که به این تذکره راه یافته است پایان دهد (ج1، ص 37) و کار انجام شده بر روی این تذکره را «مقدمه، تصحیح، تکمیل و تحشیه» نامیده است، ولی بنابر دلایلی که در ادامه ذکر می‌شود خواهیم دید که در نیل به مقصود چندان موفق نبوده است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در نثر و متون
مقاله
5765c1a50153f.PNG

درباره يک فعل در اسرارالتوحيد (کفتن يا گفتن؟)

حسن زیاری

کتاب اسرارالتوحيد با تصحيح و تعليقات مستوفاي شفيعي کدکني چند سال پيش به صورت مهذب و منقح، چاپ و منتشر شد. در اين چاپ، گره بسياري از مشکلات گشوده شده، ولي در برخي موارد، ابهاماتي چند، همچنان برجاي مانده است. از جمله اين مشکلات، فعل «بکفت» در عبارت «به ارادت شيخ بکفت» است که شفيعي کدکني حدس زده‌اند که فعل «کفتن» در اين جمله به معناي «انس و الفت گرفتن» آمده است. در اين مقاله با شواهدي مستدل نشان داده شده که صورت درست اين فعل به احتمال زياد، فعل رايج و متداول «گفتن» است که با حرف اضافه «به» در برخي متون کهن مستعمل بوده است. قابل ذکر است که يکي از معاني «گفتن» در متون فارسي «قائل بودن و معتقد شدن به چيزي» است. اين تعبير به احتمال زياد، از «قال ب (فلان)» در زبان عربي گرفته شده است.

دستور زبان/دستور زبان فارسی پژوهش‌ها/پژوهش‌ در نثر و متون
مقاله