کتابخانه مجازی ادبیات

دکتر رضا اشرف زاده در پیشگفتار کتاب در مورد کتاب سایه در خورشید که برگزیده ای است از آثار عطار نیشابوری و دلایل انتخاب و شرح این اشعار توسط محمد عزیزی اینگونه می گویند: دوست ادیب و دانشمند جناب آقای محمد عزیزی با دقت نظر و درایت و ظرافتی شایسته به تدوین حکایاتی برگزیده از آثار منظوم و بخشهایی از تذکره الاولیاء "عطار" همت گمارده است که سعی ایشان مشکور است، وجود این مجموعه که با عنوان بسیار زیبا و تامل برانگیز "سایه در خورشید" فراهم امده ضروری بود زیرا در بین شاعران و عارفان بزرگ، به آثار عطار نیشابوری کمتر پرداخته اند و زمانه او را چون اولیاء خدا که – اولیایی تحت قبابی لایعرفهم غیری- در پرده غیرت خویش نگهداشته است. امید است افرادی با همت چون ایشان به بررسی و تحقیق و نقد آثار این عارف بزرگ بپردازند تا چهره برجسته و نورانی این شاعر عالی قدر از پشت غبار زمان، جلوه ای حقیقی و تازه بیابد."سایه در خورشید" که به استقبال از "کنگره جهانی عطار نیشابوری" با شیوه ای دلپسند و ابتکارات و تاملات قابل تحسین نشر می‌یابد، گامی است ارزنده در چنین راه پرمخاطره ای...

خسرونامه یا داستان هرمز و گلرخ اثری است در قالب مثنوی و داستان گونه و پرماجرا در بیان رموز اسرار عرفانی و روحانی. در آغاز کتاب مقدمه ای در باب این اثر سترگ و خلاصه داستان به صورت نثر آمده که فوق العاده راه گشا است و خواننده می تواند با یک نظر از ماجرای داستان با خبر گردد و آنگاه با رجوع به متن به اسرار عرفانی مندرج در اثر پی ببرد. در این داستان قیصر روم که سال‌ها در آرزوی داشتن فرزندی است از یکی از کنیزکانش صاحب پسری می‌شود؛ اما پسر و دایه‌اش بر اثر کینه و حسد همسر قیصر، آواره دیار می‌شوند و طی حوادثی در قصر پادشاه خوزستان سکنی می‌گزینند.

پیوند بسیار کهن ملت‌های عرب و ایران باعث شده که زبان فرهنگ و ادبیات عرب و فارسی در تعامل گسترده با یکدیگر قرار گیرند و در عرصه‌های فرهنگی به ویژه فرهنگ عامه نمود یافته است. تلاش‌هایی که در زمینه ادبیات تطبیقی صورت گرفته بسیار ناچیز است. از این‌رو با بررسی مضمون فقر در اشعار معروف رصافی و پروین اعتصامی پژوهش‌هایی تطبیقی در ادبیات عربی و فارسی صورت گرفته است. رصافی به دلیل آگاهی به مسائل جامعه به ویژه فقر توجه خاصی نشان داده و حاکمان جامعه عامل را عامل فقر می‌داند و همچنین پروین اعتصامی نیز سهل‌انگاری حاکمان را باعث پیدایش فقر جامعه می‌داند. اما به خاطر زن بودنش کمتر مورد پذیرش جامعه قرار گرفته اما مانند رصافی یتیمان، بیوه‌زنان و مستمندان جامعه را مورد ترحم قرار می‌دهد.

ادوارد یونگ شاعر انگلیسی اواخر قرن هفدهم در اثر معروف خود با عنوان تفکراتِ شبانه تصویری غریبانه از صحنه مرگِ همسرش ارائه می‌هد. آلفرد دو موسه، شاعرِ فرانسوی قرنِ نوزدهم در سرودنِ مجموعه شعری اش با عنوان شبها از ادوراد یونگ الهام می‌پذیرد. او شب را تنها شاهد روزگار غم‌زده‌اش در نظر می‌گیرد و الهه‌های شعر را برای التیامِ دردِ فراقش از ژرژ ساند به یاری می‌طلبد. در این مقاله در نظر داریم این دو مجموعه شعری را باهم مقایسه کنیم.