همواره از میان شخصیت‌های داستانی بالیده در بستر فرهنگ و ادبیات‌های مختلف، چهره‌هایی وجود دارند که بنا بر برخی از خصایص منحصر به فرد، امکان فرا روی از بستر دراماتیک خویشتن و مبدل‌شدن به یکی از شخصیت‌های ممتاز تاریخ ذهنی افراد انسانی آن جامعه را می‌یابند و به تعبیری نیز می‌توان آنها را «مجسمه‌های فرهنگی» یا «نمونه‌های ازلی ذهن» آن جامعه نامید. فاوست، قهرمان نمایشنامه گوته و شیخ صنعان، قهرمان «منطق‌الطیر» عطار از اینگونه نمونه‌های ازلی ماندگار هستند که در این مقاله به عنوان دو نماد فکری و فرهنگی شرق و غرب مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته‌اند.

منابع مشابه بیشتر ...

64a56706a9b58.jpg

فرهنگ اساطیر یونان

ف. ژیران

کتاب اساطیر یونان اثری است از ف. ژیران به ترجمه دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور و چاپ انتشارات مکتوب. کتاب حاضر به معرفی اسطوره های یونانی که موجوداتی فرازمینی با ویژگی های شگفت آور بودند می پردازد و تحلیلی از تاثیراتی که این اسطوره ها بر فرهنگ بشری و ادب و هنر یونان و جهان برجای گذاشته اند ارائه می دهد. “اساطیر یونان” مطالبی درباره چگونگی پیدایش ایزدان و اطلاعاتی پیرامون ایزدان زمین، ایزدان قهرمان و اسطوره هایی چون آتنا، هرا، آپولن، هرمس، آرس، آفرودیت، پوزئیدون، ایزدبانوی جهان زیرین و… در اختیار می گذارد و داستان ها و افسانه هایی را که پیرامون آن ها وجود دارد ارائه می دهد.

63f77e9ebc9ff.jpg

غنچه باز در شرح گلشن راز

جلال الدین علی میرابوالفضل عنقا

کتاب «غنچۀ باز در شرح گلشن راز» تألیف جلال الدین علی میر ابوالفضل عنقا، عارف سلسله اویسی در قرن سیزدهم هجری شمسی است. کتاب غنچۀ باز، شرح مثنوی «گلشن راز» با موضوعیت عشق و عرفان اسلامی است. این کتاب در قالب شعری مستزاد است. این مستزاد عرفانی، با اضافه کردن واژگان بر پایان هر مصراع مثنوی «گلشن راز» نگارش شده است و در واقع قالب مثنوی گلشن راز را به قالب مستزاد تغییر داده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

57c531b82e72c.PNG

نگاهي به كتاب تاريخي ـ ادبي «تاج المآثر» و احوال و زندگاني نويسنده آن

مهدی فاموری

كتاب تاريخي ـ ادبي «تاج المآثر» يكي از كهن‌ترين منابع تاريخ غوريان است كه مولف آن خود در دستگاه حكومت غوريان هند مي‌زيسته است. تاج المآثر، كه در سال 602 هجري قمري به رشته تحرير درآمده، افزون بر اهميت تاريخي از اهميت ادبي بسياري نيز برخوردار است. اين كتاب با بهره‌گيري‌هاي فراوان از صنايع ادبي و استشهادهاي بسيار به اشعار تازي و پارسي از كتاب‌هاي پيشرو نثر فني فارسي به شمار مي‌رود و به نوبه خود در آثار پس از خود تاثير قابل توجهي داشته است. متاسفانه با وجود ويژگي‌هاي منحصر به فرد اين كتاب تاريخي ـ ادبي كهن، تاج المآثر تاكنون در ايران به چاپ نرسيده و تحقيق مستقلي نيز درباره اين كتاب و نويسنده آن انجام نشده است. كوشش نويسندگان در اين مقاله بر آن بوده است تا ضمن اينكه با ديدي تحليلي و انتقادي ويژگي‌هاي اين كتاب را مورد بررسي قرار مي‌دهند، طرحي از زندگينامه مولف را نيز ـ كه در منابع به صورت ناقص و مغشوش ارايه شده است ـ به دست دهند و به سوالاتي در زمينه برخي جنبه‌هاي ناشناخته زندگي او چونان مذهب و تصوف وي پاسخ دهند.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در نثر و متون
مقاله
5771038c6b1c2.PNG

نگاهي دوباره به بيت نخست داستان رستم و سهراب

مهدی فاموری

بيت آغازين داستان «رستم و سهراب»، از ابيات بحث برانگيز شاهنامه فردوسي است. محققان درباره نوع خوانش دو کلمه قافيه و معني قافيه نخست، واژه کنج، نظرات گوناگوني ارائه داده‌اند. نگارنده در گفتار حاضر، ابتدا به نقل امهات اقوال شارحان اين بيت پرداخته؛ سپس با عنايت به برخي نکات ادبي و زبان شناختي کوشيده است تا ثابت کند «کنج» را مي‌توان هم به فتح و هم به ضم کاف خواند و معناي آن، احتمالا چين و شکن دامن کوه و بازه کوه است.

مشاهیر ادبیات فارسی/فردوسی/پژوهش درباره فردوسی فرهنگ و تمدن/اسطوره و فرهنگ
مقاله