قائممقام فراهاني (۱۱۹۳ - ۱۲۵۱ ه.ق) مردي دانشمند و جامع معقول و منقول بوده و در ادبيات عرب و عجم رتبه اعلي و قدح معلي داشته است. در قائممقام او اشعار شاعران دورههاي گوناگون ادبيات عرب، همچون: نابغه ذبياني، حضرت علي (ع)، مجنون ليلي، بشاربن برد، ابن خياط، ابن عمار، محي الدين العربي، صفي الدين الحلي ديده ميشود اما اشتباهات فاحش در اعرابگذاري اشعار، غلطهاي چاپي و ترجمه هاي نادرست و نامفهوم شايان ذکر است؛ به عنوان مثال اين بيت از ابوالاسود الدولي: کضرائرِ الحسنا قلن لوجهها حسدا و بغضا انها لدميم «مثل هووهاي زن زيبارو که با حسد و بغض چهره او را زشت و بدريخت مينامند»، در کتاب با «کفرا ير الحسنا» شروع شده و در ترجمه هم به خطا چنين ذکر شده است: «گروهي از پستي و دنائت خود و دشمني نيکي را بدي جلوه دهند». نگارنده بر آن است تا در اين مقاله با توجه به قائممقام قائممقام، نسخه مصحح بدرالدين يغمايي، شاعران اشعار عرب را بيابد، ابيات عربي را نقد و تحليل کند و ارتباط نحوي آنها را با عبارات فارسي بيان نمايد.
موضوع کتاب سراج اللغه، اشعار فارسی و عربی مربوط به لغات قرآن یا به نظم درآوردن لغات قرآن کریم است که توسط سیدمحمدتقی مدنی اصفهانی چهارسوقی تالیف شده است
مولف کتاب در مورد موضوع کتاب می گوید: "... شرح غزلها بیشتر بر روش شرح تطبیقی استوار است که در ایران تقریبا بدیع و کم سابقه است. یعنی سعی نگارنده بر این است که بتوانم شرحی تطبیقی با عنایت به هر سه زبان اصلی عالم اسلام عربی و ترکی و فارسی بنگارم ...
امير الشعرا، عمعق بخارايي ـ از شاعران پارسيگوي اوايل قرن ششم هجري است. مضامين اشعار او به مقتضاي زمان، مدح و گاه هجو، تغزل و وصف طبيعت و توصيفات گوناگون است. ديوان او مشتمل بر قصايد، رباعيات و بعضي قطعات است. قسمت اعظم قصايدش در مدح شمس الملک ـ است؛ اما در عين مداحي، استغناي طبع و علوم روح و فکر را در زير پاي شهوت و حرص لگد کوب نميکند. او در تشبيه مهارت دارد و حدود نيمي از ابياتش حاوي تشبيه است و بنابراين، در بررسي سبکشناسانه ميتوان او را شاعر تشبيهگرا ناميد. غالب تشبيهات او از نوع مفرد و محسوس است و پس از آن تشبيه مجمل. اما بسامد زياد تبيهات مشروط، وهمي، خيالي مرکب جمع، تفضيل و محسوس به معقول در ديوان شاعر گواه اين اسک که او با کمل استادي، کلام خود را ظاهرا و باطنا زينت داده است و همين دلايل است که انوري ـ او را استاد سخن ناميده است. از آنجا که عمعق به لحاظ آوردن وجوه شباهتهاي تازه در زمره شاعراني است که در تغيير سبک خراساني به عراقي سهيم بودهاند، در اين مقاله بر آنيم تا به کمک جدول آماري تشبيهات شاعر، به بررسي ارکان تشبيه، انواع و اغراض آن، اقتران بتشبيه با زيورهاي بلاغي و منابع الهام گرفته در ديوان و روش و سبک بپردازيم.
ترجمه تفسير طبري، فراهم آمده در زمان سامانيان، قديميترين ترجمه فارسي قرآن و از قديميترين کتب نثر فارسي است. بررسي ويژگيهاي نثر اين کتاب که مطابق با نثر معيار آن روز و دور از حالت روايي و شاعرانه است، ميتواند به خوبي بيانگر زبان نثر اوايل دوره فارسي دري باشد. در اين مقاله ما به بررسي شش ويژگي افعال متعدي، پيشوند در فعل، مجهول و انواع آن، صيغه دعايي، لازم يک شخصه و استعمال افعال متروک و مستعمل در اين نثر پرداختهايم. تمايل خاص مترجمين به کاربرد فعل متعدي سببي، وجود انواع فعل مجهول، کاربرد دو پيشوند نادر «فا» و «ور»، شکلهاي مختلف فعل دعايي و انواع فعل لازم يک شخصه با توجه به جايگاه و کاربرد ضمير مفعولي، ويژگيهاي خاص و منحصر به فرد اين ترجمه کهن از قرآن است.