در زمانی که رزمندگان جبهه ها مشغول جانفشانی و جانبازی بودند، دکتر حسین خدیو جم از «سماع» مختصر رزمندگان به «وجد» آمده و بر آن شد تا برای ترجمه کتاب «وجد و سماع» امام محمد غزالی مقدمه ای بنویسد و این کار (نوشتن مقدمه) را به دست باکفایت او و استادان هم آهنگ با او بسپارد و سرانجام از مجموع حکایاتی که از ایشان روایت می شود به نتیجه گیری بپردازد. کتاب وجد و سماع هشتمین کتاب از ربع عادات از کتب احیای علوم دین محمد غزالی است که شامل دو باب: در اباحت سماع و در آداب سماع و آثار آن، به وجد و رقص و جامه دریدن می شود. سماع اول کار سالک راه است و آن در دل حالتی پدید آورد که آن را وجد گویند و از وجد، تحریک اطراف (اعضای) زاید. مفاهیمی چون تأثیر سماع، عوارضی که سماع بدان حرام می شود، بیان حجت کسانی که سماع را حرام می دانند و جواب آن، آثار سماع در شنونده و آداب وجد. این کتاب در سال 1359 به زیور طبع آراسته شد.
گزارش سفر آقای " دکتر محمد شهری" از سه شهر تاریخی مکه، قونیه و صوفیه است که به قلم خودشان به رشته تحریر درآمدهاست. از صوفیه تا قونیه نقاط دیدنی و شهراهی مهم بلغارستان دارو و درمان در بلغارستان مدرسه ایرانی در بلغارستان در آستان جانان و ... برخی عناوین این گزارش است.
امیر سیدعلی بن شهابالدین بن میرسید محمد حسینی همدانی معروف به «علی ثانی» از عرفای مشهور قرن هشتم هجری است که به سال 713 و 714 هـق در همدان متولد شده و در دوازده سالگی توسط خال خود، سیدعلاءالدین که از اولیای وقت بوده است، وارد سلوک شد و قرآن را حفظ کرد. گویا وی در گنبد علویان که از بناهای دوره سلجوقی است، به خلوت و ذکر و چله میپرداخت و هم به طلاب درس میداد و منزل او متصل به همین گنبد بود که آن را کعبه هم میگفتند. وی در سال 786 درگذشته است. این رساله کوتاه از نثرهای اوست که درباره آداب و اعمال تصوف است.
پندنامه حضرت محمد غزالی به یکی از ملوک، رساله ای است از امام محمد غزالی که به درخواست یکی از پادشاهان به شکل نصایح نگاشته شده و برای او فرستاده شده است. هویت این پادشاه که مخاطب اصلی این رساله است معلوم نیست. فقط این را میتوان گفت که این رساله هنگامی نوشته شده که پادشاه، سنی حدود هفتاد سال داشته است. پادشاه در آغاز نامه خویش، امام محمد غزالی را به صورت اغراق آمیزی چنین توصیف کرده است: «ای یگانه عصر و ای فرید دهر، ای قطب سالک و ای هادی مسالک، ای نجم باهر و ای شمع زاهر، ای امام همام و ای حجت اسلام...». انگیزه مؤلف از نوشتن پندنامه، پاسخ به درخواست پادشاه بوده است. کتاب، خالی از مقدمه و تقسیم بندی است، ولی میتوان گفت که کتاب از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول، درخواست پادشاه از مؤلف، بخش دوم، پندنامه و بخش پایانی، کیفیت خواندن نماز تسبیح است....
همه آثار غزالی همانند احیاءالعلوم و کیمیای سعادت مفصل و پرحجم نیست، بلکه قسمتی از آنها رسالههای کوتاه و مختصری هستند ولی پرمایه و پرمحتوا. از جمله رساله «الرسالة الدینیة» که ترجمه آن در این کتاب آمده و در انتساب آن به غزالی شک و تردیدی وجود ندارد. وی در این رساله یکی از مصادر مهم شناخت و معرفت آدمی، یعنی طریقه الهام و اشراق یا علم لدنی را مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار داده است. وی در این رساله نخست به بیان تعریف علم و عالم و معلوم پرداخته و آنگاه درباره نفس و روح انسان و تجرد و بقای آن و تمایز آن از بدن و نفس حیوانی و فرق میان اینها سخن به میان میکشد، سپس اقسام علوم و دانشها را مورد بحث قرار داده و آنگاه به بررسی راههای گوناگون و طرق مختلف کسب علم و معرفت میپردازد.