یکی از راههای شناخت ادبیات داستانی سنتی فارسی، بررسی آن با شیوههای علمی جدید و اعمال تحلیلهای ساختارگرایانه بر روی متون روایی است. دربارۀ تکنیک داستانپردازی نظامی کمتر مطلب درخور توجهّی یافت میشود. این مقاله کوشیده است تا با عنایت به عناصر تشکیلدهنده ساختار حکایات (اعم از موضوع، شخصیّتپردازی، نقطه اوج و ...) به تفکیک و طبقهبندی آنها بپردازد. بحث در جنسیّت اشخاص، طبقه اجتماعی اشخاص، کم و کیف حضور اشخاص، نقد شیوههای روایت و انواع گفتوگوها در خمسه نظامی از دیگر مطالبی است که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است.
مولف در این کتاب اشعار نظیری و عرفی را با هم مقایسه کرده است و برای نشان دادن این که دو شاعر هم زمان و هم سبک در حالی که شباهتهای فراوانی با هم دارند چقدر می توانند با یکدیگر تفاوت داشته باشند و این مقایسه که بین دو شاعر سبک هندی به وجود می آید، جذاب و شیرین به نظر می رسد. نویسنده در ضمن مقایسه، به بررسی و نقد شعر هر دو شاعر هم پرداخته است .
محمدجعفر طاهری میگوید: دورنمای جشن دوهزار و پانصد ساله ایران آنچنان نظرم را به خود جلب نمود که لازم دانستم حقیقت را که در یک عمر طولانی از طریق الهامات و تجربیات و اطلاعات صحیح بدست آورده برای بیداری هم میهنان عزیز و آیندگان بی خبر از واقعات در این دفتر به رسم یادگار به رشته تحریر در آورم و به دلیل جشن دوهزار و پانصد ساله بنام کورش کبیر درصدد برآمدم بدانم این شخص کیست و این همه تشکیلات و غوغای عظیمی که برای او فراهم نموده اند چیست؟ ....
کتاب «اسرار التوحید» همانگونه که از نامش پیداست، در اصل به قصد بیان مقامات و احوال عرفانی شیخ ابوسعید نوشته شده، ولی بیگمان حاوی اطلاعات بسیار باارزش دیگر در باب تاریخ فکری، اجتماعی و سیاسی ایران است که به هیچوجه نمیتوان از آنها چشمپوشی کرد. نویسنده این کتاب محمد بن منور از نوادگان شیخ ابوسعید است که نسبش با سه واسطه به شیخ میرسد. ارزش ادبی این اثر تا بدان پایه است که خبرگان ادبی کشور، آن را یکی از سه متن برگزیده نثر فارسی دانستهاند. مبنای کار در این بازنویسی، چاپ و تصحیح استاد شفیعی کدکنی است. در اینجا اصل بر بازنویسی و سادهسازی متن بوده و دیگر دغدغه حفظ اصالت متن و ... در میان نبوده است.
تاریخ ادبیات در ضمن بیان تاریخ از دیدگاهی دیگر، فهرستی از اشخاص و آثار برگزیده است و مدخلی است برای مطالعات تکمیلی. کوشش نویسنده در این کتاب بر آن بوده تا مهمترین آثار شاعران و نویسندگان ایرانی از پیش از اسلام تا روزگار معاصر فهرستوار شمرده شود. طبعاً در این شمارش، تأکید بر آثاری است که آشنایی با آنها ضروریتر دانسته شده است.