کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب حاضر مشتمل بر دو گفتار به زبان فرانسوی، به خامه توانای استادان گرامی دکتر صفا و لیوه روسای محترم دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و استراسبورگ و یک مقدمه از نویسنده در معرفی کامل نسخه خطی کتابخانه ملی و دانشگاهی استراسبورگ و شرح یکصد و شصت و هشت بیت از مثنوی گلشن راز که متاسفانه شارح عارف آن تاکنون ناشناخته مانده است. و در آخر تعلیقاتی که برای حل مشکلات و توضیح و تعریف لغات و مصطلحات عرفانی و فلسفی به کوشش نویسنده فراهم گردیده است.

این کتاب اشعار فارسی سیدجعفر موسوی حاوی الف) دو مثنوی در بحر خفیف-مخبون محذوف-یکی تحت عنوان (حدیث نفس) شامل موضوعات مختلف در حدود (1723) بیت، و دیگری (بالاخانه غمها) که از نوشته نویسنده معروف (مصطفی لطفی منفلوطی مصری) برداشته شده است و در حدود (303) بیت می باشد. ب) غزلیات ج) متفرقات د) قطعات

هدف اين پژوهش بررسي عناصر داستاني در کتاب فرج بعد از شدت، ترجمه حسين بن اسعد دهستاني است. اين داستان‌ها بر اساس عناصري چون موضوع، حادثه خارق العاده، شخصيت، زاويه ديد، راوي، زمان و مکان، زبان و نتايج اخلاقي و درونمايه‌ها مورد تحليل واقع شده‌اند. تعداد داستان‌ها دويست و سي و يک مورد است که حاوي موضوعات اخلاقي و مذهبي هستند. هشتاد و شش حکايت داراي حادثه خارق‌العاده است كه (36.44 درصد) از داستان‌ها را شامل مي‌شوند. شخصيت‌ها به ترتيب از ميان افراد تاريخي با بسامد (86.27 درصد) انتخاب شده‌اند که شامل مردان و پسران 47.03) درصد)، صاحبان مشاغل با 32.62) درصد)، شاهان و وزرا با 20.33) درصد)، زنان و دختران با 4.66) درصد)، انبيا و علما با 4.23) درصد)، غلامان و درويشان با 2.54) درصد) و اشخاص نامعلوم با 1.7) درصد) مي‌شوند، پس از افراد تاريخي، غير انسان با 2.11) درصد) و حيوانات با 1.2) درصد) بيشترين بسامد را در ميان شخصيت‌ها دارا هستند. راويان در اين کتاب از ميان شخصيت‌هاي داستاني انتخاب شده‌اند و غير انسان‌ها تنها با 0.86) درصد ) از آنها را تشکيل داده‌اند. غلبه زاويه ديد با اول شخص درون داستاني است که صد و بيست و پنج مورد 52.52) درصد) را شامل مي‌شود. از ميان حکايات هفتاد و چهار مورد 31.32) درصد) داراي زماني کلي هستند و هفده حکايت 7.20) درصد) داراي مکانند. زبان حکايات روان و ساده است. در بررسي درونمايه‌ها با غلبه مفاهيم اخلاقي و مذهبي روبه رو مي‌شويم که پربسامدترين آنها عبارتند از: عدالت، ايثار، فداکاري و ... تقريبا تمام خصوصيات داستان‌هاي سنتي و قصه، در اين کتاب قابل رويت و بررسي است.

سنايي و نظامي داراي ديدگاه‌هاي ادبي و نقد شعر خاصي هستند و از سخن و شعر، شاعر و خواننده تلقي قابل توجهي دارند. نظامي، خصوصا، در مخزن‌الاسرار تحت تاثير سنايي است و افکارش بسيار به او شباهت دارد. اگرچه به نظر مي‌رسد نظامي بعد از مخزن‌الاسرار در تفکرات خود تجديد نظر نموده باشد، اما درباب نقد شعر و سخن، عمدتا ديدگاهش ثابت است و تغيير زيادي نمي‌کند. در شعرِ سنايي و نظامي، به محورهاي اصلي ارتباط توجه شده است و بسياري از ديدگاه‌هاي اين دو شاعر هنوز زنده و قابل استفاده است. در اين مقاله از ميان محورهاي ارتباط، به ديدگاه آن دو درباره پيام (شعر و سخن) گوينده (شاعر) و خواننده (مخاطب) پرداخته شده است. زيرا شاخه‌هاي اصلي ديدگاه آن دو را در اين عناصر مي‌توان جستجو نمود. هر دو شاعر براي سه محور مذکور ويژگي‌هاي خاصي را بيان کرده‌اند که بسيار به هم نزديک است. در اين مقاله ضمن بررسي ديدگاه‌هاي آن دو، به وسيله ترسيم جدول‌هايي به مقايسه آنها پرداخته شده است.