فرخي يزدي شاعر آزادي خواه و ستمستيز كه عمر برپار خود را درراه كسب آزادي و ظلمستيزي گذراند و جان شيرين را بر سر آزادي گذاشت، از روحيه حماسي، دلاوري و سلحشوري برخوردار بود. اين نوشتار به واكاوي انديشههاي فرخي يزدي وميزان تاثيرپذيري اواز شاهنامه فردوسي وهمگونسازي فضاي شعري فرخي با گفتار فرزانه طوس و تبيين اين مساله ميپردازد كه فرخي در بيان مفاهيم عرفاني و اخلاقي، مفاهيم سياسي و توصيف طبيعت و جان بخشيدن به آن تا چه اندازه از اساطير شاهنامه تاثير پذيرفته است.
دیوان فرخی یزدی، مجموعه اشعار میرزا محمد فرخی یزدی (1268-25 مهر 1318ش) است که با تصحیح و مقدمه در شرح احوال شاعر به قلم حسین مکی به چاپ رسیده است. آنچه باعث اهمیت این دیوان میشود، این است که شاعر آن، از جمله نویسندگان و شعرای نادر دوره مشروطه است که متفاوت از جریان حاکم دینستیزی و تجددگرایی اغلب شاعران و روشنفکران، دارای بنیان فکری مذهبی و ایدئولوژیک است و با دیده احترام به مذهب مینگرد و مضامین و بنمایههای مذهبی و دینی فراوانی را در شعر خود بهکار گرفته و از این مضامین، در آگاهیبخشی و بیدار کردن جامعه و اهداف ظلمستیزی و عدالتپروری، بهره برده است. استفاده از مضامین دینی و مذهبی - بهویژه تشیع - در اشعار فرخی، بیانگر انس او با فرهنگ دینی است و این مضامین از بسامد نسبتا قابل توجهی نیز برخوردار است؛ بهگونهای که آثار آن در ابیات و عبارات وی نمایان است؛ ضمن اینکه این مضامین دینی در خدمت تشویق و ترغیب به مبارزه و بیداری جامعه قرار گرفتهاند؛ با وجود آنکه وی مدعی تعهد به ارزشهای مذهبی هم نیست. از جمله ویژگیهای شعر فرخی، آن است که آن را هم از سویه شکل و فرم (زبان) و هم از سویه محتوا میتوان بررسی کرد. زبان فرخی در واقع همان زبان ویژه دوره اعتراض است بهدور از هرگونه آرایههای لفظی و معنوی در کمال سادگی که شاعر بنا به نیازهای زمان خود، برای رخدادهای اجتماعی - سیاسی، به تصویرپردازیهای شاعرانه نپرداخته و زبان او به زبان عامه و کوچه و بازاری نزدیکتر شده است
منظور از انتشار این مجموعه این است که برگزیده داستانها و افسانه های دلپسند ملتهای گوناگون جهان در دسترس خوانندگان ایرانی قرار گیرد. داستانها و افسانه های ملل ، آینه روح و نماینده اندیشه و بخش پر ارزشی از فرهنگ عمومی و ادبیات آنهاست. کتاب مشتمل بر دو افسانه شیرین و خواندنی درباره پیکار دلیرانه مردم سرزمین کهنسال یونان است . افسانه قوچ پشم طلایی که در آن رزم آورانی مانند هراکلس برای به دست آورن قوچ پشم طلایی که مظهر خیر و برکت است از دریاهای پر خطری می گذرد. و افسانه هفت خوان هراکلس که یادآور هفت خوان رستم خودمان است ...
اصطلاحات صوفیه که با اشتقاق از قرآن کریم و احادیث قدسی و نبوی آغاز شد، بتدریج، چه از طریق آموزههای مشایخ صوفیه، چه از طریق شطحیات آنان و چه با پیدایش مکاتب و فرقههای صوفیه، جای خود را در حوزه تصوف و عرفان گشود و تا اواخر قرن سوم هجری قمری به صورتی گسترده رواج پیدا کرد. در میان منابع دست اول تصوف که به اصطلاحات صوفیه پرداخته و یا آنها را شرح کردهاند، بویژه کتاب کشف المحجوب اثر علی بن عثمان جلابی هجویری غزنوی، به سبب «فضل تقدم» آن و نیز تقسیم بندی روشمند و طبقهبندی براساس مشخصات اصطلاحات صوفیه حائز اهمیت است. زیرا شیوه ساختارمند روش شناختیای که هجویری در تبویب و دستهبندی اصطلاحات صوفیه به کار برد، برای مخاطب امروزین این امکان را فراهم میآورد که به مجموعه اصلاحات صوفیه، نه فقط به مثابه مجموعهای کلی از اصطلاحات، بلکه به چشم مجموعهای پویا و متشکل از ارتباطهای دقیق معنایی، زنجیرهای زنده از واژگان و اصطلاحات و سلسله مراتبی قیاسی در حوزه معنا و به طور خلاصه «مجموعه معنادار شبکهوار زبان صوفیه» بنگرد. پژوهش حاضر به بررسی سیر مجموعه اصطلاحات صوفیه از قرن دوم تا زمان هجویری، و بویژه تحلیل دیدگاه هجویری نسبت به اصطلاحات صوفیه و نقد و بررسی شیوه روششناختی او در تعریف و تقسیمبندی این اصطلاحات، همچنین نقد و بررسی ارتباطات معنایی اصطلاحات از جنبه قیاسی، و دیگر ویژگیهای مربوط به اصطلاحات صوفیه در کتاب کشف المحجوب میپردازد.