کتابخانه مجازی ادبیات

تکنیک هنر چاپ سنگی بعد از ورود از اروپا به ایران، رونق خوبی داشته است؛ به گونه‌ای که عباس میرزا نایب‌السلطنه در حدود 150 سال پیش جهت بازدید و آشنایی با این فن میرزاجعفر تبریزی را به مسکو اعزام نمود، این میرزاجعفر با هوش و درایت ذاتی روش کار را فراگرفت و با خود ابزار و ادوات مربوط به چاپ سنگی را به تبریز آورد و پابه‌پای ملل صاحب مطبعه آن روز در ایران هم تحولی در این هنر به وجود آورد و در شهر تبریز با روش چاپ سنگی به تکثیر کتاب همت گماشت. در این کتاب مباحثی درباره چاپ سنگی از قبیل تاریخچه چاپ سنگی، سنگ‌های مخصوص سنگ چاپ، نگارش و آماده‌سازی سنگ چاپ، روش انتقال تصویر به سنگ و ... آورده شده است.

میرزا نورالله ملقب به تاج‌الشعراء و مشهور به عمان سامانی به سال 1258 قمری در سامان زاده شد و به سال 1322 دعوت محبوب خویش را اجابت کرد. او در خاندانی از اهالی عرفان رشد کرد و همین پرورش صوفیانه، نگاه او را به عالم تربیت نمود تا بتواند در کنار مشق شعر و تمرین ادبیات در محضر اساتید اصفهان و ارادت قلبی و کشف‌ها و سرمستی‌های خود را با ذوق درآمیزد و در ساختار شعر ریزد. این کتاب یکی از بهترین و تأثیرگذارترین اشعار مذهبی در وصف امام حسین (ع) و واقعه عاشوراست. این اثر شامل سروده‌های عمان سامانی است و مجموعه‌ای از مرثیه‌ها و سوگ‌نامه‌ها با درون‌مایه‌ای غمناک از توصیف مظلومیت شهدای حادثه کربلاست.

گلشن راز شيخ محمود شبستري، يکي از ارزنده‌ترين آثار عرفان نظري بر پايه انديشه‌هاي ابن عربي است که شيخ، آن را در پاسخ به پانزده و به روايتي، هفده سوال امير حسين هروي، به نظم آورده و در آن به اصول عرفان و تصوف اسلامي پرداخته است. در اين مقاله، از ديد منبع‌شناسي به بررسي احاديث آن پرداخته شده است و نشان داده شده که کدام يک از احاديث موجود در گلشن راز در منابع بيشتري آمده و مورد اعتناي گردآورندگان بيشتري قرار گرفته است که اين دسته از احاديث، بيشتر ناظر به انديشه‌هاي عرفاني و کشف و شهود است خاصه خود شيخ نيز، با فلسفه ميانه خوبي نداشته و عقل و استدلال را در راه شناخت حقايق ضعيف و ناتوان مي‌دانسته است. و همچنين، نشان داده شده که کدام يک از احاديث، ابيات بيشتري از اين منظومه را به خود اختصاص داده که اين احاديث نيز، بيشتر بيانگر انديشه وحدت وجودي است.

در اين مقاله بيست واژه ترکي که در متن مقالات شمس به کار رفته‌اند، معرفي و ريشه‌شناسي شده است و گامي است کوچک در بخش فقه اللغة ادبيات تطبيقي؛ و نيز نشانه و دليلي است بر تأثيرگذاري زبان و ادب ترکي بر زبان و ادبيات فارسي. گمان مي‌رود مطالعه‌کنندگان آثار عرفاني را نيز مفيد باشد.