گلشن راز شيخ محمود شبستري، يکي از ارزنده‌ترين آثار عرفان نظري بر پايه انديشه‌هاي ابن عربي است که شيخ، آن را در پاسخ به پانزده و به روايتي، هفده سوال امير حسين هروي، به نظم آورده و در آن به اصول عرفان و تصوف اسلامي پرداخته است. در اين مقاله، از ديد منبع‌شناسي به بررسي احاديث آن پرداخته شده است و نشان داده شده که کدام يک از احاديث موجود در گلشن راز در منابع بيشتري آمده و مورد اعتناي گردآورندگان بيشتري قرار گرفته است که اين دسته از احاديث، بيشتر ناظر به انديشه‌هاي عرفاني و کشف و شهود است خاصه خود شيخ نيز، با فلسفه ميانه خوبي نداشته و عقل و استدلال را در راه شناخت حقايق ضعيف و ناتوان مي‌دانسته است. و همچنين، نشان داده شده که کدام يک از احاديث، ابيات بيشتري از اين منظومه را به خود اختصاص داده که اين احاديث نيز، بيشتر بيانگر انديشه وحدت وجودي است.

منابع مشابه بیشتر ...

65ccd7e705c1d.jpg

رجال اصفهان (در علم و عرفان و ادب و هنر)

سید محمدباقر کتابی

در دوران پیروزی انقلاب اسلامی ایران این توفیق را یافته ایم که شهرداران و مسئولان خدمات به مردم، در کلیه سطوح لشکری و کشوری فراتر از وظایف عادی خود، گامهایی در راه اعتلای فرهنگ و اندیشه جامعه بر می دارند و با تلاشهای مناسب علمی و هنری، ایران را در جهان و در مقابل تاریخ سرافراز می کنند. امروز شایسته آن است که در روند تفکرات اسلامی و انقلابی ایران انسانهای لایق و برجسته تاریخ این مرز و بوم را به نسل خودمان و به جهانیان بشناسانیم و با برگزاری یادبودها و نوشتن مقاله و تهیه فیلمها بدین وسیله توطئه های امپریالیسم را در رابطه با محو فرهنگ جهان سوم خنثی نماییم؛ این خود انقلابی است در مسیر انقلاب اسلامی ایران......موضوع کتاب حاضر رجال اصفهان در علم و عرفان و ادب و هنر است که شامل رجال فقه و حدیث و تفسیر، رجال حکمت و فلسفه و عرفان و تصوف است و توسط سیدمحمدباقر کتابی تالیف شده است.

658c4077383af.jpg

مجالس العشاق

امیر کمال الدین حسین گازرگاهی

کتاب حاضر تالیف امیرکمال الدین حسین بن مولانا شهاب الدین اسمعیل طبسی گازرگاهی هروی از عارفان و صوفیان و شاعران درجه دوم قرن نهم هجری قمری است که به غلط تالیف آن را به سلطان حسین بایقرا فرمانروای هنرپرور تیموری نسبت داده اند، الا اینکه یا مولف در تالیف آن سفارش و سلیقه خاص سلطان حسین را مدّنظر داشته و آن را به نام وی پرداخته و یا اینکه دیگران تالیف آن را به خطا به سلطان حسین نسبت داده اند. مجالس العشاق را نمی توان از جهت تاریخ مورد بررسی قرار داد و بر آن ارزش و اعتباری قائل شد تنها وجهی که می شود بر آن داد این است که نویسنده سعی کرده ضمن سود بردن از شایعات سائره در باب آثار ادبی ادبا و شعرا، چاشنی زیباشناختی را بر آن بیفزاید، لذا مجالس العشاق نوعی تفسیر ادبی است، و چون از منظر فلسفی – زیباشناختی به مسئله عشق می نگرد، عجیب نیست که پا از محدوده شریعت مرسوم فراتر بگذارد و در نتیجه حتی بعضی پیغمبران و معصومین را هم جزء قهرمانان داستان خود قرار بدهد...

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

57d8220741459.PNG

با استاد قاضی در منشآت امیر نظام

اسماعیل تاج‌بخش

حدود هفده سال پیش از افتخار شاگردی در محضر استاد علامه مفضال جناب آقای سید حسن آقا قاضی طباطبایی را در دانشکده ادبیات تبریز داشتم، روزی صحبت از منشآت امیرنظام گروسی و تصحیح آن به میان آمد، و قرار شد این کمترین تحت راهنمایی‌های‌ استاد این مهم را انجام دهد، استاد قبل از هر چیز نسخه چاپ سنگی‌ منشآت را از کتابخانه شخصی خود به بنده مرحمت فرمودند تا بازنویسی متن را شروع و اشکلالات آن را یادداشت کند. متأسفانه با فوت شدن استاد این کار نیمه تمام و کتاب استاد نیز نزد حقیر به یادگار ماند. حال پس از گذشت سال‌ها حواشی آن زنده‌یاد را به ترتیب‌ صفحات از هامش صفحات کتاب مذکور استخراج کردم و با عبارتی که‌ درباره آنها بود آوردم؛ و برای چاپ به مجله زبان و ادب تقدیم کردم، تا در صورت صواب دید آن را چاپ کنند.

نثر/نامه‌نگاری
مقاله
57108ddcdd4f9.PNG

چراغ‌‌های مُرده؛ نقدی بر تصحیح دیوان بیدل دهلوی از اکبر بهداروند

هیوا حسن‌پور

تصحیح متون همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است و محققان و مصححان توجه ویژه‌‌ای به آن مبذول داشته‌‌اند. بدیهی است که امر تصحیح، همانند دیگر علوم، دانش‌‌هایی را می‌‌طلبد که بدون دست‌‌یابی بدان‌‌ها، نیل به تصحیحی علمی متعذر می‌‌نماید. در این مجال، سعی بر آن است که به شیوه‌‌ای علمی، تصحیح دیوان بیدل دهلوی از اکبر بهداروند را نقد و ارزیابی کنیم. در این تصحیح، اصول و موازین علمی رعایت نشده و اشتباهاتی از قبیل گزاره‌‌های نادرست، جمله‌‌های نامفهوم، و تناقض در جملات سراسر مقدمه را فراگرفته است. ایرادهای وزنی، یک‌دست نبودن نوشتار کلمات، اشتباهات نوشتاری، و سرهم نوشتن کلمات مرکب متنِ تصحیح را دربر گرفته است. انتشارات نگاه این کتاب را در 1386 در دو مجلد به چاپ رسانده است.

پژوهش‌ها/پژوهش‌ در شعر و شاعران
مقاله