سلسله مقالههایی که از این شماره تحت عنوان «نسخهپردازی و نمایهسازی» میآید به دو مقوله مهم و نسبتاً نو در زمینه نشر و ادب میپردازد، که هر یک به نوبه خود از اهمیت خاصی برخوردار است، اما در عمل توجه چندانی بدانها نشده است. امید که این سلسله مطالب باب جدیدی بر این دو زمنه بگشایند. نگارنده این سلسله مقالهها هیچگونه زمینه نظری و آکادمیک در علم زبانشناسی، زبانفارسی و مباحثی از این دست ندارد و صرفاً بر تجربه عملی محدود اما مستمر خویش در این دو زمینه تکیه دارد و از یادداشتهایی که در خلال پنج سال کار مداوم و فشرده با مجموعه «تاریخ تمدن» برداشته سود جسته است.
«نشر دانش» نشریهای بود که هر دو ماه یک بار منتشر میشد و مطالب آن غالباً مشتمل بر مقالهها و نقدهای کتاب و گزارشها و خبرهایی بود از وضع کتاب و فهرست کتابهای جدیدالطبع. در این میان موضوعات خاص نیز در این مجله درج میشد از قبیل ترجمه و ویرایش و تنقیح کتاب. در این کتاب مجموعه مقالات مربوط به ویرایش گردآوری و تبویب شده است. فصول کتاب به ترتیب عبارتند از: ویراستار و کار وی، ویرایش و تصحیح، نسخهپردازی و نشر.
میرزا رضیالدین محمد مشهدی، متخلص به دانش، فرزند میرزا ابوطالب فطرات، از تواناترین سرایندگان سده یازدهم هجری است. وی شاعری کمگوی و گزیدهگوی بوده و شعرش شاید از هیچ یک از گویندگان بزرگ عصر صفوی کمتر نباشد، اما شهرتی درخور مقام خود نیافته است. دیوان دانش را شاعر گرانقدر و محیی دواوین ارزشمند عصر صفوی، محمد قهرمان، براساس مقابله پنج نسخه خطی، و با مراجعه به تذکرهها و فرهنگهای حاوی شعر دانش و بهرهمندی از ذوق و مهارت ادبی، تصحیح کرده، و به همراه نمونه تصویر نسخههای مورد استفاده مقدمه و تعلیقات سودمند، توضیح اهم لغات و اصطلاحات، فهرست اعلام و غزلها و منابع و تصویر بخشی از نسخه خطی کتابخانه دانشگاه تورینو، در سال 1378 در مشهد به طبع رسانیده است. شعر دانش، سرشار از مضامین بکر و معانی رنگین است. در سراسر دیوان او ـ به ترتیب فراوانی ـ سخن از طبیعت (گل، بهار، پرنده)، موسیقی (ساز، نغمه، مطرب)، خمر(می، مستی، بادهگساری)، نقاشی (رنگ، طرح، صورت) و عناصر و مضامین وابسته به آنهاست. او با این چیزها زندگی میکند و بدان عشق میورزد و گویی عشق و عاشقی را بیشتر برای تکمیل این بزم میخواهد.
جامعهشناسی نویسندگان ایرانی هجدهمین جلد از مجموعه مطالعات ایرانی است که در سل 1985 به زبان انگلیسی در خارج از کشور منتشر شده و در واقع شمارههای 16 و 17 و18 مربوط به فصلهای بهار، تابستان و پاییز را شامل است. مجموعه مطالعات ایرانی نشریه «انجمن مطالعات ایرانی» امریکا محسوب میشود، که در مجلد قبلی خود، ادبیات و جامعه در ایران (شماره 15) به بررسی آثار صادق هدایت، صادق چوبک، ابراهیم گلستان، جلال آل احمد، فروغ فرخزاد، سهراب سپهری، طاهره صفارزاده و چند تن دیگر پرداخته بود.