قاسم غنی (زادهٔ ۱۲۷۲-۱۳۳۱) پزشک و ادیب و نویسندهٔ ایرانی و مسلط به زبانهای فرانسه، انگلیسی و عربی بود. وی با محمد قزوینی در تصحیح دیوان حافظ و با محمدعلی فروغی در تصحیح رباعیات خیام همکاری کرد. مجموعه یادداشتهای او در سیزده جلد به کوشش فرزندش منتشر شدهاست. کتاب پیش رو که به همت دکتر سیروس غنی و دکتر سید حسن امین تدوین گشته است در دو بخش با عناوین نامه هائی که برای اولین بار به چاپ می رسد و نامه های چاپ شده تنظیم گشته است. بخش نخست از مکاتبات با عبدالحسین دهقان و عباسقلی گلشائیان و بخش دوم از نامه های پراکنده به اشخاصی چون دکتر محمود افشار، دکتر محمد مصدق، کلنل علینقی وزیری، سید محمدعلی جمالزاده و حسین شکوه، دکتر حسینفلی قزل ایاغ ، محمود فرخ سیستانی و ... تشکیل می شود که نامه های اخیر، پیش از این در مجلدات مختلف "یادداشت های دکتر قاسم غنی" منتشر شده بودند. این نامه ها اضافه بر فوائد ادبی و اطلاعات تاریخی نمودار هنر نامه نگاری است که در شرف از میان رفتن است.
موسسه امیدوار است با انتشار این مجموعه در نهایت بتواند در ارج نهادن به سند و اشاعه فرهنگ مستندگویی در تاریخ تلاشی درخور نموده و در این راه بخشی از سوالات و خواسته های وسیع ملتی بزرگ را پاسخ دهد و به همراه سایر فعالیتهای تحقیقاتی و انتشاراتی مصمم است به منظور نشر آثار فرهنگی و تاریخی با بهره جویی از مجموعه اسناد و مدارک خود دست به انتشار سلسله کتابهایی با عنوان تاریخ معاصر ایران بزند و در این راه به توکل الهی و یارای استادان و محققان و اهل علم امید بسته است.
کتاب حاضر نیز فهرستواره از رجال و مشاهیر ایرانی و یا غیرایرانی مرتبط با ایران و چکیده ای از زندگینامه آنان است که به منظور برطرف ساختن حداقل نیاز پژوهشگران در این زمینه فراهم آمده و با پیشنهاد برخی دوستان صاحب نظر (فرهنگ رجال و مشاهیر تاریخ معاصر ایران) نامیده شده است. ایم کتاب چکیده زندگینامه های حدود 23 هزار نفر از مردان و زنان مذهبی، سیاسی، دانشگاهی، اقتصادی، ادبی، هنری، سینمایی، اجتماعی و ایران شناس را دربر دارد که در محدوده سالهای 1300 هجری قمری تا سال 1412 قمری میزیسته و منشاء اثری درباره ایران در چارچوب تخصص خود بوده اند. در نگارش آن شهروندی، جنسیت، وابستگی صنفی، اعتقادات و مذهب اشخاص دخالت نشده است. صرفا معیار انتخاب ما ایرانی بودن صاحبان زندگینامه ها و یا تاثیر و تاثر آنان در ایران و از ایران بوده است. از این روی دیده میشود که زندگینامه یک فقیه نامدار در کنار زندگینامه یک فیزیکدان و آن نیز در کنار یک شاعر ادیب و این همه در کنار زندگینامه چهره های سیاسی، هنرمند سینما، خوشنویس، مخترع، مکتشف، پزشک، مبارز شهید راه انقلاب، سرداری از دفاع هشت ساله و یک ایران شناس خارجی بهم گره خورده و تار و پود محتوای کتاب را پدید آورده اند.
از میان انبوه آثار و تصنیفات ملاصدرا "مشاعر" علیرغم کوچکی حجم از سودمندترین آثار اوست و در حقیقت بهترین اثری است که در مباحث وجود و هستی شناسی از ملاصدرا بجای مانده است و از همین نظر از دیرباز مورد توجه و اقبال خاص اهل فضل بوده است و شرح و تفسیر بسیار پیرامون آن نوشته شده است. متن مشاعر محتوی بریک دیباچه و دو بخش عمده است و هر موقف مشتمل است بر چند فصل که ملاصدرا آن را "مشعر" نامیده پس هم از جهت ظاهر و هم از جهت معنی این اثر را مشاعر نام گذاشته است. این کتاب مشتمل است بر مباحث وجود، اثبات اصالت وجود و اعتباری بودن ماهیت، اثبات صانع، صفات و آثار حق تعالی، و بیان حدوث زمانی و حرکت جوهریه.
این کتاب، پژوهشی درباره دیوان استیفا و نظام مالیه عمومی در ایران با تکیه بر نظام قدیمی استیفا در عصر اسلامی و نظام دستورالعمل و کتابچه دخل و خرج معمول عصر قاجار از آغاز تا رایج شدن بودجه و برنامهریزی اقتصادی پس از نهضت مشروطیت است که در پی استخدام مستشاران خارجی امثال شوستر و میلسپو و همزمان با الغای نظام تیولداری و مستمری و منسوخ شدن حساب سیاق به ثمر رسید. این کتاب به مثابه مطالعهای تاریخی، به بررسی مدیریت و محاسبه درآمدها و هزینههای دولت، انواع مالیاتهای جنسی و نقدی و نرخ مالیاتی و معرفی پرسنل وصول عواید و پرداخت هزینههای دولتی میپردازد و اصول و قواعد و کموکیف مدیریت و محاسبه درآمدهای عمومی و هزینههای دولتی را از آغاز تا اوایل مشروطیت بررسی میکند.