یکی از مهمترین مآخذ تاریخ و فرهنگ و ادب فارسی در ایران و شبه قاره هند، کتاب نفایسالمآثر اثر میر علاءالدوله کامی قزوینی است که با وجود اهمیتش، منتشر ناشده باقی مانده و به همین سبب، ارزش چشمگیر آن جز بر اهل تحقیق کمتر شناخته شده است. کتاب نفایسالمآثر در واقع اثری تذکره گونه است و مؤلف، که از خاندانی بزرگ و پرآوازه در ایران برخاسته بود، تا حد ممکن کوشیده غالب جنبههای فرهنگی و هنری جامعه فارسی زبان ایران و هند را از شاعر و ادیب و هنرمند تا حاکمان و والیان و دیگران معرفی کند. شیوه کامی قزوینی در تألیف این کتاب به گونهای است که در لابهلای مطالب، حتی به معرفی شهرها و مناطق جغرافیایی نیز، البته به کوتاهی تمام، پرداخته و بدینگونه کتابی تا حد ممکن جامع در معرفی جامعه فرهنگی ایران و شبهقاره در سده دهم هجری پدید آورده است. از آنجا که مؤلف در شمار عالمان و شاعران روزگار خود بوده، کمتر مأخذی را در این دوره تاریخی میتوان یافت که تا این اندازه آیینهای از اوضاع فرهنگی و سیاسی و اجتماعی آن روزگار، به ویژه شبهقاره باشد.
بانو اطرایی از معدود هنرمندانی است که دارای مدرک درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. ایشان در زمینه ی معرفی و شناساندن ارزشهای موسیقی اصیل ایران خصوصا ردیف ها و دستگاه های موسیقی ملی و سنتور نوازی معاصر و همچنین آثار و اندیشه های بزرگانی چون پایور و صبا سال ها تلاش نموده و تالیفات و مجموعه آثار ارزشمندی را به جامعه موسیقی کشور تقدیم داشته است.
لطفالله مفخمپایان (زادهٔ ۱۲۹۴ – درگذشتهٔ ۱۷ دی ۱۳۶۲) موسیقیدان و آهنگساز و نوازندهٔ اهل ایران بود. لطفالله مفخمپایان (یزدانمهر) در سال ۱۲۹۴ در تهران متولد شد. او پس از تحصیلات ابتدایی در مدرسه علمیه، در سال ۱۳۱۸ تحصیلات دوره متوسطه را در دارالفنون به پایان برد. در سال ۱۳۲۱ با اخذ مدرک لیسانس در رشتههای باستانشناسی، تاریخ و جغرافیا از دانشسرای عالی فارغالتحصیل شد. او در نوجوانی چهار سال نزد ابوالحسن صبا به فراگیری ویلن و سنتور پرداخت و مدتی نیز از آموزشهای روحالله خالقی بهره برد. مفخمپایان، ردیف و نت قطعات ابوالحسن صبا را به چاپ رساند. وی همچنین سرودهای مدارس ایران را تنظیم، تدوین و به نگارش درآورد. او تحصیلات دانشگاهی خود را در رشتهٔ جغرافیا در دانشگاه سوربن پاریس ادامه داد و مدرک دکترای خود را دریافت کرد. وی از سال ۱۳۲۹ در دانشگاه تبریز و پس از آن در دانشگاه مشهد به تدریس مشغول شد. او که در سازمان جغرافیایی ارتش خدمت میکرد، ۴۵ جلد کتاب دربارهٔ آب و رودهای ایران نگاشت مفخم پایان، هنگامی که در پاریس اقامت داشت، چندین برنامهٔ تکنوازی به منظورِ شناساندن ردیفها و گوشههای موسیقی ایرانی برگزار کرد. مقالات او در چهار شمارهٔ مجله «جهانشناسی» دانشگاه مشهد در سال ۱۳۴۰ منتشر شد. کتاب حاضر یادنامه شادروان دکتر لطف الله مفخم پایان است که در سال 1372 توسط مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد منتشر شده است.
دقایقالشعر از جمله کتابهای فارسی در حوزه بلاغت است که در سده هشتم هجری تألیف شده است. این کتاب را پیشتر محمدکاظم امام منتشر کرده است. با بررسی دست نویسهای موجود این کتاب، تحریری تازه از آن یافت شد که حاوی اختلافات و اضافاتی مهم نسبت به صورت چاپی آن است. در این جستار با بررسی تفاوتهای تبارشناختی دستنویسهای این کتاب و با استفاده از برخی منابع کهن، آگاهیهایی تازه درباب مؤلف، مهدی الیه و محل تألیف کتاب عرضه میشود.