در تاریخ بیهقی در بخش «ماجرای بردار کردن حسنک وزیر»، از قول محمود غزنوی چنین میخوانیم: «من از بهر قدر عباسیان انگشت درکردهام در همه جهان و قرمطی میجویم». در این عبارت شارحان بیهقی و فرهنگهای فارسی انگشت درکردن را به معنی «سخت جستجو کردن و یافتن» معنی کردهاند؛ اما زندهیاد دکتر علیرضا شاپور شهبازی در سلسله یادداشتهای خود به انگلیسی، در این ترکیب، سنتی کهن از ادای احترام به سبک ایرانی را یافته است. در زیر نخست عین ترجمه یادداشت آن مرحوم را میآوریم سپس خود مطالبی به آن میافزاییم.
هاشم اعتماد سرابی نویسنده کتاب، در مورد موضوع کتاب می گوید: این نوشته ها یک قسمت از مقالاتی است که در این چند ساله در روزنامه خراسان چاپ شده است، چیزهایی که پیرامون مسائل مختلف نوشته ام. که البته مثل نماز آن مردک گلستان چیزی نبوده که به کار آید. از سستی و نقص اما چرا باز به شکل کتابی در می آید منکه هنوز از رنج شرم "اسائه ادب" فارغ نیامده ام، واقعه ایست مشکلم... احساسی است و امیدی گنگ و خام و اگر با این همه، کمک کوچکی به درک درست شده باشد خود را ماجور یافته ام.
موضوع کتاب حاضر در مورد زندگی نامه امیر عنصرالمعالی کیکاووس نویسنده کتاب قابوسنامه تالیف غلامحسین یوسفی که توسط انتشارات دانشگاه تهران منتشر شده است.
در کتاب حاضر قسمتهای مختلف بناهای متعدد "تخت جمشید "توصیف و تشریح شده است .در ابتدای کتاب زمینه تاریخی موضوع یعنی پادشاهی هخامنشی به دست داده شده که از این مطالب تشکیل شده است1 : سازندگان تخت جمشید، 2 دولت هخامنشی، 3 پارسه (پرسه پلیس) یا "تخت جمشید "و نامهای دیگر آن، 4 جایگاه شهر "پارسه ."در بخش بعدی و اصلی کتاب بخشهای مختلف بنای تخت جمشید، با این مشخصات توصیف شدهاند1 : باروی تخت جمشید، 2 مدخل اصلی و سنگ نبشتههای داریوش، 3 پلکانهای ورودی، 4 "دروازه ملل"، 5 تخت سنگ حوض مانند، 6 حیاط آپادانا، 7 کاخ باد (آپادانا)، 8 کاخ ویژه داریوش، 9 "کاخ ه"، 10 کاخ خشایارشا، 11 "کاخ ج"، 12 "کاخ د"، 13 "حرمسرا " یا "اندرون"، 14 "کاخ سه دری "یا "تالار شورا"، 15 خزانه تخت جمشید، 16 کاخ صد ستون یا "تالار تخت"، 17 دروازه نیمه تمام، 18 استحکامات و کتیبه "دیوان"، 19 چاه سنگی، 20 آرامگاه اردشیر دوم و سوم .کتاب همچنین از 3پیوست برخوردار است که عبارتاند از" :مدخل اصلی"، "در باب حجاریها و ساختمانها "و "مقیاسها و اعداد در تخت جمشید ."گزیده کتابشناسی، فهرست نقوش و تصاویر، فهرست الواح، تصاویر و نقشههای متعدد از بناها و آثار معرفی شده در متن و بالاخره نمایه که پایان بخش کتاب است .
موضوع کتاب حاضر مجموعه مقالات درباره سلسله هخامنشیان است که فهرست چند عنوان آن عبارتند از : دودمان هخامنشی به قلم جرج راولینسن؛ سازمانهای شاهنشاهی هخامنشی به قلم د. ن. فرای؛ یادداشتی درباره بازسازی ردای هخامنشی از پیر یابک و...