کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب نتیجۀ سه فصل کاوش پروفسور دیوید استروناخ و همکارانش در پاسارگاد بوده و یکی از بهترین منابع موجود برای شناخت «هنر عتیق» هخامنشی و مقایسۀ آن با دوران قبل و همچنین با «هنر کلاسیک» زمان داریوش به بعد به شمار می‌رود. شهر پاسارگاد شاید تنها نمونۀ شهر کاملی باشد که در صورت ادامۀ پژوهش‌های باستان‌شناسی و در مرحلۀ اول صیانت از آن، بتوان در مرحله‌های بعدی ضمن مرمت و ثبت و ضبط مدارک و غور در خصیصه‌های مانده‌های آن، پایه و اصول طراحی معماری و برنامه‌ریزی شهری و همچنین مبانی شهرسازی ایرانی را در درازمدت استخراج و معرفی کرد، نیز بر حسب مورد طرحی برای قابل مراجعه‌کردن فضای آرام و موقر آن با قید احتیاط تدارک دید. مطالب کتاب حاضر فراتر از دستاوردهای استروناخ از کاوش و پژوهش‌های باستان‌شناسی پاسارگاد در سال های 1961-1963 است، در حقیقت نامبرده کارنامه‌ای از کلیۀ فعالیت‌های باستان‌شناسی فراهم آورده که از سال 1905 آغاز شده بود. این کتاب پانزده سال پس از انجام آخرین کاوش‌های باستان‌شناسی پاسارگاد در سال 1978 به چاپ رسیده است. محتوا و فضای کتاب آکنده است از مدارک و استناد فرهنگی، هنری، معماری و شهرسازی مردم بومی این سرزمین که زمینه‌های معرفی هویت تاریخی هر یک از آنها نیز در خلال این فرصت پانزده‌ساله به نحوی شایسته فراهم آمده است.

ر این کتاب که از سوی "اداره کل میراث فرهنگی استان تهران "انتشار یافته تلاش شده جغرافیای تاریخی و محوطه‌های باستانی و بناهای تاریخی فرهنگی شهرستان "شمیران "(یکی از فرمانداری‌های نه گانه تهران)، شامل "لواسان " و "رودبار قصران "به تفصیل و همراه با عکس معرفی گردد .ابتدای کتاب شامل اطلاعاتی است درباره موقعیت و اهمیت جغرافیایی شمیران، تقسیمات کشوری و فرمانداری شمیران، جغرافیای تاریخی و وجه تسمیه رودبار قصران داخل، کوه‌ها و رودها و راه‌های رودبار قصران، اقوام ساکن در طبرستان قبل از مهاجرت آریایی‌ها، تاریخ رودبار قصران از دوره آشوری‌ها و مادها و هخامنشیان تا دوره قاجار (به ویژه دوره علویان آل بویه، غزنویان، اسماعیلیان، مرعشیان، چلاویان، جلالیان، تیموریان و آل کیا) .سپس آثار باستانی و تاریخی فرهنگی "دشت لار"، "لواسان بزرگ "و "رودبار قصران"، به ترتیب و تفکیک شهرها و روستاهای آنها معرفی شده‌اند که عموما شامل محوطه‌های باستانی، قلعه‌ها، امامزاده‌ها، کاروان‌سراها، قبرستان‌ها، رباطها، تپه‌های باستانی، مساجد و حسینیه‌ها، حمام‌ها، کاخ‌ها، مناظر طبیعی، باغ‌ها و سایر بناهای باستانی تاریخی است . در پایان کتاب فهرست منابع و فهرست محوطه‌ها و بناهای تاریخی فرهنگی شمیران (لواسان و رودبار قصران)، همچنین نقشه موقعیت جغرافیایی آثار یاد شده (نقشه باستان شناسی) آمده است

موضوع کتاب حاضر مجموعه مقالات درباره سلسله هخامنشیان است که فهرست چند عنوان آن عبارتند از : دودمان هخامنشی به قلم جرج راولینسن؛ سازمانهای شاهنشاهی هخامنشی به قلم د. ن. فرای؛ یادداشتی درباره بازسازی ردای هخامنشی از پیر یابک و...

در تاریخ بیهقی در بخش «ماجرای بردار کردن حسنک وزیر»، از قول محمود غزنوی چنین می‌خوانیم: «من از بهر قدر عباسیان انگشت درکرده‌ام در همه جهان و قرمطی می‌جویم». در این عبارت شارحان بیهقی و فرهنگ‌های فارسی انگشت درکردن را به معنی «سخت جستجو کردن و یافتن» معنی کرده‌اند؛ اما زنده‌یاد دکتر علیرضا شاپور شهبازی در سلسله یادداشت‌های خود به انگلیسی، در این ترکیب، سنتی کهن از ادای احترام به سبک ایرانی را یافته است. در زیر نخست عین ترجمه یادداشت آن مرحوم را می‌آوریم سپس خود مطالبی به آن می‌افزاییم.