ادبیات پرآوازه پایداری در طول تاریخ و تبار ملتها، همواره عرصه اعتبار و ایثار نامآوران و صحنه سلحشوریها، شورآفرینیها و از جان گذشتگیهای دلاوران بوده است. برخی شاعران این عرصه، سهم بسزایی در روند تصویر آفرینیهای زیبا و خیالانگیزیهای پویا داشتهاند و با دریافتهای نهانگرایانه و نوآفرینیهای نکتهبینانه خود، کلامهای جاندار و پیامهای ماندگاری را به یادگار گذاشتهاند. یکی از رویدادهای شگفتانگیز و پر اُفت و خیز روزگار ما، دوران جنگ تحمیلی و هشت سال دفاع مقدس است. شماری از شاعران به نوبه خود با شعرسرایی و روایتپردازی رویدادهای جنگ، به دفاع از ماهیّت شرافتمندانه و سلحشورانه آن پرداختهاند و سهم خود را بدین گونه ایفا کردهاند. آنچه در این اشعار به چشم میخورد، مجموعه واژگان، تصاویر، تلمیحات، نمادها و سازههای خاص و مشخصی است که در تصویرپردازی شاعران دخیل بوده است. در این گفتار برآنیم تا با نگرشی نو، صورتهای خیالی شعر پایداری را بر اساس نقد ادبی جدید، مطابق روش «ژیلبر دوران» تجزیه و تحلیل کنیم و روند کلی خلاقیت، فردیّت، ماهیّت، حقیقت و اصالت این تصاویر را نشان دهیم و خاستگاه و گذرگاه آنها را مشخص سازیم.
شکی نیست که هر شاعری شیوهای خاص خود را دارد و معانی متفاوت و مختلفی را در شعر به رشته نظم درمیآورد که سبک وی را متمایز از دیگر شعرا مینماید. با این حال در هر دوره خصوصیات لفظی و معنوی مشترکی در ادبیات وجود دارد که سبک شعر و نثر آن دوره را مشخص میکند. در این کتاب مضامین و معانی مشترک شعر فارسی از سنایی تا جامی مورد بحث و توجه قرار گرفته است.
ادبیات مقاومت که از آن با نامهایی چون ادبیات پایداری نیز یاد میشود به صورتهای گوناگون در ادبیات جهانی، اسلامی و ایرانی ظهور و بروز داشته است. این ظهور و بروز در دورههای گوناگون تاریخی متفاوت بوده است. اما وجه مشترک همه آنچه از آثار ادبی که میتوانستهاند مصادیق ادبیات مقاومت تلقی شوند آن بوده که ضمن ارائه زندهترین شکل ادبیات، از خاستگاهی فطری، در برابر هرچه بدی و زشتی و شر است، صف میآراستهاند. دکتر غالی شکری در این کتاب به ترتیب ابعاد انسانی، ابعاد قومی یا ناسیونالیستی و ابعاد اجتماعی را از ویژگیهای اثر ادب پایداری میداند، با این تذکر که این سه شرط الزاماً همراه هم نباید فراهم باشند. نویسنده این کتاب دکتر غالی شکری، نویسنده پیکارمند انقلابی، تحلیلگر سیاسی و اجتماعی و یکی از برجستهترین ارزیابان ادبی خاورمیانه است.
ادیبان کُرد همواره شعر فارسی را به دیده اعجاب و تحسین نگریسته و از آن متأثر بودهاند. نمودهای گوناگون این تأثیرپذیری را در قالب تضمین، ترجمه و صورخیال مشابه و مضامین مشترک میتوان دید و از این میان، شعر حافظ بیش از دیگر اشعار مورد توجه ایشان بوده است. در این مقاله پس از مقدمهای درباره تأثیرپذیری ادیبان کُرد از شعر فارسی، به ناری، شاعر عار فمسلکی که در همین سدههای اخیر میزیسته، پرداختهایم. برای ترسیم خطوط چهره حافظ در دیوان شاعر کُرد، ابتدا به سراغ موضوعات و مضامین و مفاهیم مورد علاقه دو شاعر رفته و در نهایت چهار مخمس ناری، که در آنها غزلیات حافظ را، تضمین کرده است، بررسی کردهایم.
سبک، ویژگیهای مشترکی است که در آثار یک نویسنده جلب توجه میکند و آن اثر را از دیگر آثار متمایز میکند .هر متن را میتوان از سه دیدگاه زبان، فکر و ادبیات مورد بررسی قرار داد و سبک آن را دریافت. سطح زبانی خود به سه سطح کوچکتر آوایی، لغوی و نحوی تقسیم میشود. در این مقاله، متن کتاب «عقدالعلی للموقف الاعلی» افضل الدین کرمانی و «سمط العلی للحضره العلیا» ناصر الدین منشی کرمانی را در سطحآوایی و نحوی و ادبی، به صورت مقایسهای، مورد بررسی قرار دادهایم و در نهایت، مشخص میشود که با وجود بیش از یک قرن فاصله بین نگارش دو کتاب ، ناصرالدین منشی کرمانی، در نگارش کتاب سمط العلی، از افضل الدین کرمانی مؤلف کتاب عقدالعلی تقلید کرده و در واقع، به میزان خیلی زیاد تحت تاثیر آن کتاب، اثر خود را ایجاد کرده است.