گرچه برخی از شاعران تاجیک به تصویرآفرینی گرایش دارند، اما در کل میتوان گفت شعر معاصر تاجیکستان برخلاف شعر ایران، شعری تصویرگرا نیست. حتی شاعرانی که گاه در آثارشان به تصاویر بکر و بدیع بر میخوریم، با احتیاط عمل میکنند. البته چراغ مکتب هندی در ماوراءالنهر هرگز به خاموشی نگرایید و شاعران مختلف همواره به پاسداشت سنت سبک هندی در این دیار همت گماشتند. از میان شاعران سبک هندی، شیوه بیدل دهلوی بسیار مورد تقلید قرار گرفت، اما شمار شاعرانی که در این سبک موفقیت و درخششی داشته باشند، بسیار اندک است.
تالیف حاضر تذکره 343تن از سلاطین و امرای ماوراءالنهر و شاعران معاصر موولف است که به ترتیب حروف الفبایی سامان یافته است .دراین کتاب نمونههایی از سرودهها، لطایف و ظرایف اقوال افراد گردآوری شده و در خلال سطرهای آن، آیات، احادیث، فنون بدیعی و امور شگفتانگیز فراهم آمده است .در پیشگفتار، شرح حال موولف، ارتباط او با دربارها و سلاطین، تالیفات و آثار او بررسی میشود .اسامی برخی اشخاص این تذکره بدین قرار است :((امین سمرقندی))، ((انجمی بخارایی))، ((بوری بلخی))، ((دردی تاشکندی))، ((هجایی مروی))، ((وحشی بافقی))، ((حریمی کابلی)) و ((لامعی بخارایی))
این نوشتار به منظور آشنایی مخاطب با تنی چند از سخنوران تاجیک، زندگی آنها و جایگاهشان در محیط ادبی و اجتماعی به طبع رسیده این مطالب را شامل میشود: نگاهی به ادبیات تاجیک"، "تمکین بخارایی"؛ "علامه عینی و ادبیات فارسی تاجیک"؛ "ارزشمندترین اثر علمی علامه عینی"؛ "فاجعه شاعر"؛ "پیرو، پیرو کیست"؛ "بزرگواری بیهمتا"؛ "مردی از تبار فردوسی"؛ "میرو، میرو، هم سید و هم شکر"؛ "ستاره پامیر"؛ "سراینده چارگوهر"؛ "چهره شیخ عطار در قمل بهمنیار"؛ "پدرود و هزاره دوم... پدرود اسکندر"؛ "شعر فارسی تاجیکی در سال نو"؛ "ادبیات امروزه تاجیک".
آموزش و پژوهش زبان و ادبیات فارسی قرنهاست در کشورهای اسلامی مورد توجه است و در دانشگاههای معتبر اروپا و آمریکا کرسیهای ویژه این زبان دایر شده است. با توجه به پیشینه پیوستگی قفقاز با ایران زمین این خطه از مراکز مهم آموزش و گسترش زبان و ادبیات فارسی می باشد و در این میان جمهوری آذربایجان از موقعیتی چشمگیرتر برخوردار است. فارسی پژوهی و ایرانشناسی در جمهوری آذربایجان بر روی استنهای تاریخی محکم استوار است. کتاب حاضر که همگاه با برگزاری نخستین مجمع بین المللی استادان زبان فارسی منتشر شده مدخلی است بر فارسی پژوهی در جمهوری آذربایجان
این کتاب دربرگیرنده منتخبی از مجموعه مقالاتی است که به مجمع جهانی شهریار به مناسبت نودمین سال تولد استاد شهریار ارسال گردیده است. این کتاب در بخشهای مقالات فارسی، مقالات ترکی آذربایجانی، برگردان چند مقاله ترکی و پیامها و سخنرانیها سامان یافته است.