کتابخانه مجازی ادبیات

آبنوس مطالبی است از موریس کرانستون درباره هربرت مارکوز و نگرشی به فروید و فلسفه اجتماع؛ برانیمیر اسکپانویچ (مرگ آقای گلوزا)؛ شاهراه از ری برادبری؛ دیر شما را نمی بینم از رد برادبری؛ تجدید دیدار از جان چی ور؛ کاریکاتور از داود شهیدی؛ اندیشه های پراکنده از آلبر کامو و ....

کسانی که در ادب فارسی از روی صدق و تانی و نه از سر هوی و تمنی، تاملی مستمر و بی وقفه به منظور کشف اصول و موازین حاکم بر ادب و فرهنگ ایران داشته اند، نیک می دانند که از جمله مظاهر توانایی شگفت آور سخن سرایان بزرگ و افسونگر فارسی زبان، آنست که با قدرت استفاده از قانون تجرید و تعمیم ذهن خلاق و آفرینشگر خویش، بخوبی توانسته اند با رویت مناظر در صحنه حیات و اندیشه در کار روزگار و ژرفکاوی در پدیده های گیتی و ترکیب آن ها با یادها و خاطره ها و خوانده ها و شنیده ها و در یک کلام دانسته ها آمیزه ای از عبرت و حکمت پرداخته و با عرضه دستاوردهای تامل و تجربه در قالب سخنان منظوم و منثور خوانندگان آثار خویش را از چشمه سار زلال ذوق سلیم خود سیراب ساخته و قریحه جمال پرست آن ها را نوازش داده، آدمیان را از زادگان طبع جویای کمال خویش برخوردار و کامیاب گردانند...

نوشتار پیش‌رو به معرفی و نقد مقاله «جنسیت، قدرت و کاربرد زبان از دیدگاه تاریخ‌گرایی نوین در گلنگری گلن راس اثر دیوید ممت» نوشته فاضل اسدی امجد و یاسر ذوالفقاری می‌پردازد و تلاش می‌کند از این راه برخی چالش‌های پژوهش‌های نقد ادبی را به‌طور کلی و رویکرد تاریخ‌گرایی نو را به طور خاص بیان کند. اگر چه این رویکرد چندان نو نیست و زمان زیادی از پیدایش آن می‌گذارد، در ایران رویکرد تازه‌ای به شمار می‌رود و برای بسیاری از پژوهشگران پدیده ناآشنایی است. یکی از دلایل این ناآشنایی، نبود منابع فارسی ـ اعم از تالیف و ترجمه ـ در این حوزه است که همت استادان و خبرگان فن را می‌طلبد. این ناآشنایی به همراه برخی پژوهش‌های غیراصولی به برخی کج‌فهمی‌ها درباره این رویکرد دامن می‌زند. در نوشتار حاضر، مقاله نام برده از چهار دیدگاه نقد شده است: نظری، کاربردی، ارتباط عنوان مقاله با موضوع مورد پژوهش و معادل‌گزینی واژه‌ها.

پژوهش‌های ادبیات تطبیقی در ایران گرفتار مشکل بزرگ عدم آشنایی پژوهشگران با نظریه‌ها و روش‌ تحقیق در این رشته است. در هر حوزه از دانش، طرح نظریات جدید و رد یا اصلاح نظریه‌های پیشین به پیشبرد آن حوزه کمک می‌کند. متأسفانه در ایران، به علت مغفول ماندن این رشته و بی‌توجهی به نظریه‌های جدید، «اغلب پژوهش‌های صورت گرفته یا فاقد چهارچوب نظری‌اند یا نهایتاً در حیطه نظریه‌های پوزیتیویستی (اثبات‌گرایانه) قرن نوزدهم اروپا باقی می‌مانند. عدم آشنایی با نظریه‌های ادبیات تطبیقی ـ اعم از سنتی و نو ـ به عدم آشنایی با روش‌های علمی تحقیق می‌انجامد.