کتابخانه مجازی ادبیات

یکی از مشکلات اساسی که در زبان فارسی وجود دارد، کلمه‌های هم‌تلفظ یا واژه‌های هم‌صوت است؛ برای مثال کلمه «باغی» به معنای سرکش و نافرمان و کلمه «باقی» به معنای پایدار و جاوید. این مسئله سبب به‌وجودآمدن غلط املایی می‌شود. با توجه به این نیاز در جامعه، نویسنده این کتاب را با عنوان «فرهنگ واژه‌های هم‌صوت» به نگارش درآورده است.

«جادوی مجاورت» یکی از مهمترین عوامل تعیین‌کننده در تأثیرات زبانی و شیوه‌های بلاغی است، همان چیزی که بعضی از انواع آن را در بلاغت‌های ملل مختلف جهان چندین هزار سال است که ادیبان و ارباب بلاغت با عنوان «جناس»، یا معادل‌های آن، در زبان‌های فرنگی شناخته‌اند و در باب آن بحث کرده‌اند و به رده‌بندی انواع آن پرداخته‌اند. تأثیر هنری جادوی مجاورت، در شاهکارهای ادبی جهان و در کتب مقدس عالم، و در صدر همه آنها قرآن کریم، امری است که هیچ‌کس از آشنایان در آن تردیدی ندارد. در اینجا بحث بر سر امری دیگر است که شاید تاکنون به آن توجه نشده باشد. قصد من در این گفتار فقط طرح این مساله است ولی اثبات آن و تحلیل نتایج اجتماعی و تاریخی آن، کار سال‌ها تحقیق توسط گروه‌های مختلف پژوهندگان خواهد بود.

بیشتر آثار شعری عطار نیشابوری، آکنده از نظریات و عقاید صوفیانه و عارفان است که با ساده‌ترین زبان و در قالب حکایت و داستان آنها را بیان می‌کند و اگرچه در بعضی مواقع آن پیوستگی کلی بین مطالب عرفانی و تسلسل داستان‌ها نیست؛ اما به طور کلی صبغه و رنگ عرفان و تصوف، تمام کتاب را به هم پیوند می‌زند و آن را به صورت یکپارچه جلوه می‌دهد. از آنجا که عطار شاعری عارف است و به کمک داستان‌ها و حکایات، مطالب مهم عرفانی را در ساده‌ترین زبان بیان می‌کند، ناچار از کمک‌گرفتن از این روایات و اسطوره‌هاست. به طوری که حتی بیان بخش مهمی از معانی اشعارش وابسته به این اسطوره‌ها و روایات است. از این‌رو شناخت این موارد و کیفیت کاربرد آنها، سهمی بزرگ در شناخت شعرا و پی‌بردن به معانی آنها دارد.

بی‌شک افضل‌الدین بدیل بن علی نجار، حقایقیِ خاقانی از برجسته‌ترین شعرای ایران در قرن ششم، در حوزه ادبی آذربایجان است. شعر خاقانی آن پیچیدگی که در معانی شعر صائب و شاعران سبک هندی است را ندارد، بلکه اغلب این دشواری و گاهی پیچیدگی در لفظ و فرم شعر اوست نه ذاتاً در معانی، به این معنا که پس از دریافت استعاره‌ها و تشبیهات شعر، چیز چندانی نصیب خواننده نمی‌شود. در این کتاب گزیده‌ای از اشعار خاقانی ذیل قصاید، غزلیات، رباعیات و قطعه‌ها آورده شده است.