کتابخانه مجازی ادبیات

این فرهنگ دربرگیرنده واژگان جدید مشتمل بر واژگان رایج و مأنوس و به دور از الفاظ مهجور است. از آنجا که واژگان این لغتنامه فقط از روزنامه و مجلات معاصر عربی جمع‌آوری شده، به همین سبب کاملاً متنوع و جدید است. در گردآوری واژگان تنها به گزینش لغات سیاسی و ادبی بسنده نشده، بلکه هزاران واژه در زمینه‌های مختلف اعم از کامپیوتر، شیمی، فیزیک، زیست‌شناسی، برق، الکترونیک، مخابرات و ... گزینش شده است. این فرهنگ قابل استفاده همه علاقمندان زبان عربی به‌ویژه دانشجویان رشته عربی والهیات در مقاطع مختلف است.

پدید آمدن دوره مترجمی در سطح کارشناسی در چند سال اخیر این سؤال را مطرح کرده که آیا ترجمه قابل تدریس است یا نه؟ پاسخگویی به این سؤال دشوار است، اما بر اساس مطالعات اخیری که به مدد زبان شناسی در زمینه ترجمه صورت گرفته است، می توان گفت آن بخش از ترجمه که مستلزم خلاقیت و توانایی بازآفرینی اثر است، جنبه هنری دارد و غیر قابل آموزش است و بخش دیگر آن که به تحلیل های ساختاری و معنایی مربوط می شود، جنبه فنی دارد و آموزش آن می تواند راهگشای مترجمان تازه کار باشد. کتاب حاضر به منظور ارائه چارچوبی عملی در کار ترجمه تألیف شده و به صورت کتاب درسی تنظیم شده است. مطالب آن مدت پنج سال به طور مستمر در سطوح مختلف (کلاسهای مقدمات ترجمه ، مقدمات ترجمه، و ترجمه علوم انسانی در دوره لیسانس مترجمی) تدریس شده و بسیاری از نکات آن بارها ارزشیابی شده است. متن هایی که برای ترجمه با مقابله در این کتاب آمده، بر اساس ضوابط معینی انتخاب شده است: این متن ها قبلاً در کلاس از لحاظ دستوری و معنایی تحلیل و سپس ترجمه شده است. نتایج حاصل از این تحلیل ها، همراه با بعضی از دشواری هایی که دانشجویان هنگام ترجمه با آنها مواجه شده اند، طبقه بندی شده و به صورت توضیحانی به دنبال "نمونه های انتخاب شده"، یا در قالب "تمرین" در هر بخش کتاب آمده است. در تنظیم این مجموعه ترجمه از انگلیسی (به عنوان زبان دوم) به فارسی (به عنوان زبان مادری) مورد نظر بوده است، نه ترجمه از فارسی به انگلیسی که مهارتی است به مراتب پیچیده تر و مستلزم شناخت عمیق زبان انگلیسی که مترجمان تازه کار غالباً از آن بی بهره اند.

دانش تصريف كه وظيفه تجزيه كلمات را بر عهده دارد در ادبيات عرب سخت با اهميت است چه بوسيله قالب‌هايي كه توسط دانشمندان علم صرف ارايه شد زبان عربي گسترش لغوي يافت. در نيمه نخست سده 3 ق ابو عثماني مازني كتابي مستقل در صرف تاليف كرد پس از او جنبش تاليف در علم صرف همچنان ادامه يافت تا اين كه در سده 7 ق ابن حاجب كتاب الشافيه في التصريف را نوشت و بسيار مورد توجه قرار گرفت به گونه‌اي كه سبب شد تاليفات گوناگوني درباره آن به رشته تحرير درآيد كه تقريبا محتواي اصلي همه آنها يكي است. در ميان همه اين تاليفات شرح رضي الدين استرآبادي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. در اين مقاله ضمن ارايه تاريخچه مختصري از علم صرف و معرفي برخي آثار كه در اين زمينه نگاشته شده، به بررسي كتاب شافيه و نقد و بررسي شرح‌هاي آن پرداخته شده است.

لغت‌نامه‌های العین تألیف خلیل بن احمد فراهیدی (فوت: حدود 175 قمری)، جمهره‌الغه از ابن درید (فوت: 321 قمری) و تهذیب‌اللغه تألیف ابومنصور ازهری (فوت: 370 قمری) از نخستین و کهن‌ترین لغت‌نامه‌های عمومی به زبان عربی به شمار می‌روند. در این لغت‌نامه‌ها واژه‌های فارسی نسبتا فراوانی وجود دارد که تاکنون به‌طور کامل درباره آنها جستجو و تحقیق نشده است. ما در این نوشته این واژه‌ها را به طور کامل استخراج کرده‌ایم و سپس توضیحات دیگر فرهنگ‌های کهن، مانند المحیط فی تألیف فیروزآبادی و تاج‌العروس زبیدی را ذیل هر واژه آورده‌ایم.