این کتاب دربرگیرنده یادداشتهایی از استاد گلچین معانی است که در آغاز آن آمده است: «بسمه تعالی. با توضیحی که در صفحه مقابل دادهام، یادداشتهای این دفتر خمیرمایه دو کتاب بوده و دیگر مورد نیاز من نیست، و چون فرزند عزیز و برومندم پرویز گلچین معانی مایل به داشتن خط پدر خود بود، به او اهداء کردم». یکی از ویژگیهای این کتاب آن است که نویسنده دانشمند آن با امعان نظر و ژرفنگریهای خاص خودش، افزون بر ذکر نام دقیق، لقب، تخلص و کنیت و شهرت هر یک از شعرا و رجال علمی و ادبی و تاریخی و سیاسی با قید تاریخ وفات یا سالهای آخر حیات هر یک از نامبردگان و یادشدگان، این کتاب را به صورت یکی از منابع مئثق و مآخذ معتبر برای اهل تحقیق درآوردهاند. سرتاسر این کتاب با خط نستعلیق زیبا و خوانا و به صورت ریز و یکدست و در نهایت دقت و توازی و توانزن تحریر گردیده است.
این کتاب شامل 206 یادداشت، گفتگو، مقاله و شعرهایی است که در فراق شاملو نوشته و سروده شده است. نوشته ها و سروده های کسانی چون محمود دولت آبادی، سیمین بهبهانی، منوچهر آتشی، علی باباچاهی، بهرام بیضایی، پرویز خائفی، عبدالعلی دستغیب، هوشنگ گلشیری و… را می توان در این کتاب یافت. انتهای کتاب هم سال شمار زندگی شاملو به همراه عکس هایی از او آمده است.
این کتاب بخشی از دیوان محمدعلی ناصح رئیس انجمن ادبی ایران و مشتمل بر ترجمه حال و برخی چکامه ها و غزلیات و مثنویها و رباعیات است
احمد گلچین معانی در مقدمه کتاب در مورد علت نگارش کتاب می گوید: مجموعه مضامین مشترک چنانکه از نام آن پیداست، مشتمل است بر اشعار مشترک المضمون یا قریب المضمون از سخنوران ادوار مختلف که نگارنده به مرور زمان جمع آوری کرده ام، بدین طریق که هرگاه در حین مطالعه آثار یک شاعر به تعبیر یا مضمونی برخورده ام که آشنا به نظرم آمده و مشابه آن را از شاعر دیگری سراغ داشته ام، هر دو را بر پاره کاغذی نگاشته و نگاه داشته ام و چون یادداشتها زیاد شد به فکر چاپ آن افتادم
صائب تبریزی متولد سال هزار هجری از شاگردان مولانا محمد نواب بوده است. در زمان شاه عباس و در دوران صفویه زندگی میکرده و از تبریز به اصفهان و مشهد، قم، قزوین، اردبیل و ... سفرهایی داشته است. سبک شعرهای او هندی یا اصفهانی بوده است. در زمان حیات، اشعارش فراگیر بوده به گونهای که پادشاهان هند دیوانش را از پادشاهان ایران درخواست میکردند. در این کتاب لغات، ترکیبات و اصطلاحات اشعار «صائب تبریزی» به ترتیب هجایی جمعآوری شده است. همراه هر لغت، ترکیب یا اصطلاح، نمونههایی از شعر صائب به عنوان شاهد ارائه گردیده است. این فرهنگ شامل مجموعه لغات، ترکیبات، اصطلاحات و کفایاتی است که به ترتیب هجایی جمعآوری شده و به عنوان استشهاد در ذیل هر لغت یا ترکیب یک یا چند بیت از اشعار ارائه گردیده است.