دیوان ناصر خسرو سرشار از پند و اندرز بر اساس مذهب و حکمت است. از پیروی نفس، دروغ، ریا، حرص و آزمندی، خواب و خور، دنیاپرستی و تجمل، تکبر، نادانی و ستمکاری نهی می‌کند و به زهد و طاعت، خرسندی، مناعت طبع، فروتنی، دانش، حقیقت‌جویی، دادگری و نام نیک تشویق می‌کند؛ اما همه‌جا زیربنای اخلاق و انگیزه بنیادی «دین» و «مذهب» است. در این گزیده ابتدا به ایجاز و اختصار درباره زندگی ناصرخسرو، عقاید و آثار او، عناصر شعری او، ویژگی‌های شعرش و نیز شیوه تدوین و تألیف این گزیده سخن رفته است، سپس در فصل با عنوان «دیدگاه‌ها» نوشته‌هایی از صاحب‌نظران و پژوهشگران درباره ناصر و شعر او درج شده است. در ادامه گزیده‌ای از اشعار او فراهم آمده است.

منابع مشابه بیشتر ...

6671a16d0bd7c.jpg

راز الهام

حسین مسرور

حسین مسرور که نام خانوادگی اش سخنیار و تخلصش مسرور است در بیستم صفر 1308 قمری در کوپا از بلوک اصفهان پا به عرصه وجود گذاشت. آنها برای تعلیم و تربیت به اصفهان کوچ کرده و مسرور در سایه نبوغ ذاتی تحصیلات مقدماتی را پشت سر گذاشته به مراکز علم و دانش دست یافت و از درس استادان نامی کسب نور نمود. از 9 سالگی اشعار خود را در انجمن ادبی اصفهان می خواند و در محضر شادروان دهقان سامانی مایه تحسین و تعجب شعرا گشت پس از چندی عازم شیراز شد و زبانهای قدیم و خطوط باستانی را در محضر فرصت شیرازی آموخت و در مراجعت به اصفهان اشعار انتقادی خود را با امضای مستعار در جرائد اصفهان و طهران منتشر ساخت به خراسان و کاشان سفری نمود و هر جا از خرمن معرفت دامنی برگرفت پس از فوت پدر باز سفری به شیراز نمود و دوستانش از او خواستند تصدی ریاست چاپارخانه های شیراز را بپذیرد قبول کرد و دو سال بعد در طهران به خدمت وزارت فرهنگ درآمد و از 1302 شمسی به مدت 36 سال عهده دار تعلیم و تربیت مردان امروز بود. استاد مسرور علاوه بر تبحر در فنون شعر و ادب در ریشه لغات قدیمی و اشعار و اصطلاحات مشکل شعری غریزه الهام بخشی دارد...

6638fef5969b2.jpg

گل سرسبد

علی اکبر پیروی

کتاب گل سرسبد مشحون از برگزیده اشعاری است که شاعران بلند آوازه ایران در طول چهارده قرن درباره عظمت مقام امیرالمومنین (ع) سروده اند و بر ارباب دانش و خرد پوشیده نیست که تدوین چنین کتابی صرف وقت بسیار می خواهد و مخصوصا به آقای علی اکبر خان پیروی شاعر آل محمد به مناسبت این توفیق باید تبریک گفت که دیوان ده ها و شاید بیش از صد شاعر توانا را از قرنهای گذشته تا عصر حاضر از روی شوق و حوصله و پشتکار مطالعه کرده و از میان آنها بهترین اشعار را در پیرامون مقام و مرتبت امیرالمومنین برگزیده اند و این اقدام به اعتقاد نویسنده این سطور براستی یک ابتکار شاعرانه است که چنین همتی تا به حال از کسی دیده نشده است و اگر هم شده باشد مسلما به این پایه و مایه نیست...

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

62bd7d3a03c94.jpg

وجه دین

ناصرخسرو قبادیانی مروزی یمگانی

کتاب "وجه دین" بظن قوی از تألیفات حکیم ناصرخسرواست و در کتب مختلفه تألیف آنرا بمشارالیه نسبت داده‏اندولی آنچه که در کتب متأخرین در باب تألیفات حکیم مزبور ذکر شده محل اعتماد و اعتبار نیست و بعضی کتبی که به‏ناصرخسرو مربوط نیست بوی منسوب گشته‏اند ولی دلیل قاطعی که ما درباره "وجه دین" و نسبت تألیف آن به‏ناصرخسرو در دست داریم اینست که در بعضی کتب قدیمه هم بدین کتاب و مؤلف آن اشارتی شده است مثلا کتاب "بیان الادیان" که تقریبا در حوالی قرن دهم نوشته شده "وجه دین " و نسبت تألیف آن به ناصرخسرو در دست داریم‏اینست که در بعضی کتب قدیمه هم بدین کتاب و مؤلف آن اشارتی شده است مثلا کتاب " بیان الادیان " که تقریبا درحوالی قرن دهم نوشته شده "وجه دین" را بناصرخسرو نسبت داده است بقسمی که با ظنی قریب به یقین میتوان گفت " وجه دین " از تألیفات حجت است. موضوع کتاب هم خود دلیل بزرگی است که مؤلف انرا در اطراف مذهب اسماعیلیه نوشته واگر کسی عقایدناصرخسرورا در فلسفه و حکمت الهی از روی کتاب زادالمسافرین او دقت کند ملاحظه خواهد کرد که از وجه دین هم‏ان عقائد را میتوان استنباط نمود. نیز شیوه نوشتن وترتیب و ترکیب عبارات فارسی ان با سایر مؤلفات حکیم شباهت‏کامل دارد بقسمیکه هر ذوق سلیم وحدت اسلوب فارس "وجه دین" را با کتب دیگر ناصرخسرو فورا درک می‏کند. کتاب وجه دین به تصحیح و تحشیه و مقدمه غلامرضا عوانی و با مقدمه انگلیسی سیدحسین نصر توسط انتشارات انجمن فلسفه ایران به چاپ رسیده است

نثر/متون کهن/تفسیری و دینی
کتاب
62bd7b5007df2.jpg

وجه دین

ناصرخسرو قبادیانی مروزی یمگانی

وجه دین، کتابی از ناصرخسرو، که در آن برخی آموزه ها و احکام اسلامی، به روش باطنی و بنا بر مذهب اسماعیلی، تأویل شده است. بنا بر نظر خود ناصرخسرو، وجه دین مهم ترین اثر اوست، زیرا در آن مستقیما به معارف دینی پرداخته است و در نظر او این معارف از معارف دیگر برترند و به تعبیر او «سَر علم ها علم دین است». در وجه تسمیۀ کتاب، مؤلف گفته که آن را «روی دین» نامیده است، زیرا «چیزها را به روی توان شناخت و خردمندی که این کتاب را بخواند، دین را بشناسد و بر شناخته کار کند و مزد کار را به خشنودی ایزد تعالی سزاوار شود». ناصرخسرو در وجه دین بسیاری از موضوعات مهم دینی، از قبیل امامت و شهادت و طهارت و نماز و روزه و حج و زکات و جهاد و ولایت اولی الامر، را مطرح کرده و به تأویل آن ها پرداخته است. او این مسائل را در پنجاه ویک «گفتار» بیان کرده که شمار آن ها، به تصریح خودش، برگرفته از تعداد رکعات نمازهای واجب در یک روز است. ناصرخسرو در همۀ کتاب کوشیده است نشان دهد که جملگی اعمال دینی دالّ بر محوریت امامت در دین است. همچنین سعی کرده اثبات نماید که جهان خارجی و آفاقی و جهان درونی و انفسی نیز هر دو به این واقعیت رهنمون می شوند. در ادامه چنین می آید که تنزیل و تأویل، باهم، دین را کامل می کنند و باب زندگی جاودانی را می گشایند. بنا بر این اوصاف، تأویل و منشأ و مرجع آن، که همان امام زمان است، مضمون اساسی و محوری کل کتاب وجه دین است.

نثر/متون کهن/تفسیری و دینی
کتاب