شناسایی مهر به سه دوره مشخص تقسیم میشود: میترائیسم پیش از زرتشت؛ ایزد مهر در آثار اوستائی پیوندگار جانست مانند آناهیتا و یکی از 33 ایزد یا نیرو؛ سوشیانس مهر. در آثار غربی بیشتر در قسمت اول پژوهش شده و گروهی در قسمت دوم پژوهش کردهاند. در این نوشتار به سوشیانس مهر پرداخته شده است.
در این کتاب به دین قدیم ایران از شروع تا ظهور زرتشت می پردازد. و براستی که باید ظهور دین مبین اسلام را سرچشمه دانش و نجات جهان دانست. کتاب فوق به شرح ادیان باستان ایران می پردازد. به ادیان نخستین تا ظهور زرتشت. در مقدمه از اوضاع دینی فرهنگی و اجتماعی ایران پیش از زرتشت سخن به میان است و کوشیده تا باختصار به این موضوع بپردازد. موضوع دیانت و وضع دینی و فرهنگی قدیم ایران شامل مواردی بسیار تاریک و مبهم می باشد و چه بسا مولف دچار اشتباهات و سهوهای فراوانی شده باشد. از سوی دیگر بواسطه نبودن مدارک مکتوب و انجام نشدن حفاریهای قابل توجه در نقاط مختلف این ابهام همچنان باقی مانده است. اظهارات و تحقیقاتی که درباره ایران پیش از زرتشت میشود اغلب از روی مدارک دیگری است و قسمتی دیگر از تحقیقات درباره ایران کهن با استفاده از قسمتهایی از اوستا انجام میشود. نبودن مدارک متقن و مکتوب، حدس و گمان و دخالت اذواق گوناگون را در حل و تفسیر بازگشوده است و بهمین جهت است که بسیاری از آراء در این باره ناقص یکدیگر جلوه نموده و در مباحثی از این گونه، تشتت و پراکندگی بسیاری وجود دارد.لیکن با تمام این احوال کوشش شده تا با توجه به آرای ایران شناسان بزرگی که در مباحث مورد نظر اهلیت دارند، مطالب تنظیم گردد.
در این تحریر نکات تازه قابل بحث و فحصی از داستان رستم و اسفندیار مطرح شده است؛ از جمله اینکه احتمالا استاد فردوسی خود در طرح اصلی داستان تغییری داده باشد. در بخش یکم کتاب طرح اصلی داستان ارائه و بررسی شده است. بخش دوم اختصاص به بررسی پیوستهای طرح اصلی داستان رستم و اسفندیار دارد. در بخش سوم متن داستان برای درک بهتر کتاب آورده شده است. توضیحات متن داستان در بخش چهارم کتاب آورده شده است. ردیابی آیین مهر در عرفان و اسطوره هم از نکاتی است که در این کتاب بدان پرداخته شده است.
از روزگاران پیشین ایرانیان کاردانی و مهارت خاصی در اداره امور مالی و کشورداری داشتهاند و بر اثر کشورداری و نگهبانی مرزها، از دیرباز گردآوری مالیات و تمرکز درآمدها در خزانه و تقویت بنیه دفاعی و تأمین هزینههای لشکری و امور مالی مورد توجه بوده است. این کتاب با عنوان «تاریخ دارائی ایران» حاوی تاریخ مالیه و تاریخ وزارت دارائی و گمرک و بودجه و خزانهداری و سازمانهای ملی است. همچنین افزون بر اشاره تاریخی به گذشته مالیه و مالیات در ایران و چگونگی مالیات و روشهای وصول آن، به بیان تشکیلات و سازمان دارائی پیش از مشروطیت و از آغاز مشروطیت به تفصیل پرداخته شده است.
بررسی بستگیهای فرهنگی ایران و هند بخش مهمی از تاریخ تمدن و فرهنگ جهان قدیم است که پژوهش در آن ما را به کهنترین بستگیهای تاریخی رهنمون میشود. روابط کهن مردم ایران و هند از روزگاری پیش از تاریخ شناخته شده و از آنجا که تاریخ هند آغاز میشود، این بستگیهای فرهنگی در همه شئون تمدن هند از زبان و دین و فلسفه و عرفان و تصوف و شعر و هنر و ساختمان دیده میشود. در این کتاب به نفوذ فرهنگ و تمدن ایران و اسلام در در سرزمین هند و پاکستان پرداخته شده است.