یکی از مناطقی که به واسطه کثرت وقایع و اهمیتی که در دوران مختلف و سلسلههای تاریخی داشته و بیشتر از همه توجه نویسندگان و مورخین، به ویژه مولفین تواریخ محلی را جلب نموده، منطقه طبرستان است که نسبت به دیگر مناطق برای ضبط حوادث و وقایع این خطه از ایران کتب متعددی نوشته شده است که از جمله آن می توان در بین کتب متاخرین به کتاب "التدوین فی احوال جبل شروین" تالیف اعتماد السلطنه وزیر انطباعات عهد ناصری اشاره کرد. این کتاب حاوی یک دیباچه یک مقدمه درباره اصل و نژاد سکنه قدیم طبرستان و زبان آنها و جغرافیای کنونی سوادکوه و یک جدول است که به آخر کتاب افزوده شده است. همچنین، میترا مهرآبادی با دیدی محققانه و منتقدانه به تصحیح و تنقیح این کتاب پرداخته است.
در این مجموعه سیزده مقاله درباره جنبههای مختلف تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، رجال شناسی و ادبی منطقه و مردم((لرستان)) با این عناوین گردآمده است : ((لرستان در دایرهالمعارف اسلام/ مینو رسکی زروان لرستانی))، ((سید جعفر کشفی/ مجتبی مقدسی))، ((یک روز از زندگانی گونگادین/ عبدالکریم جربزهدار))، ((بازگیرها/ علیداد برزویی))، ((پیشنهاد انضمام حکومت ولایات ثلاث به ایالت بروجرد و لرستان/ غلامرضا عزیزی))، ((چهار سند تاریخی درباره دالوندها/ حمیدرضا دالوند))، ((کارگزاران لرستان/ سید فرید قاسمی))، ((وجه تسمیه تاریخی بدرآباد/ سعادت خودگو))، ((نمایش در خرمآباد/ هرمز زندی))، ((قدم خیر/ توکل حیدرزاده خرمآبادی))، ((یک ترانه لری/ شیرین وطندوست))، ((سالنامه دانشسرای مقدماتی پسران بروجرد/ سید فرید قاسمی)) و ((یادگارهای ماندگار/ عبدالله آفاق)) .
در جلد اول این مجموعه زنان نامآور ایرانی، از عهد باستان تا دوره انقراض ساسانیان معرفی شدهاند. برخی از این زنان عبارتاند از: ماندانا، سپاکو، آریان، اسپارترا، آتوسا، مروئه، رخسان، اباکیش، فدیمه، پارمیس، آمی تیس، ساندوسه، مانیا، رکسانه، ایندوک، برسین، آپامه، رینا، رودگون، رام بهشت، انوشه دخت، آذر ناهید، نرسی دختک، پوران و آزرمیدخت. گفتنی است در کتاب، فراوان به روایات هرودت، دیاکونوف، کتزیاس، و گزنفون استناد میشود. پایان کتاب شامل "گاه شناسی " است که در آن محدوده تقریبی تاریخ حیات هر یک از شخصیتهای تاریخی متن، تعیین شده است.
«سفرنامه صنیع الدوله» یکی از آثار قلمی محمدحسن خان صنیع الدوله (اعتمادالسلطنه) است. محمدحسن خان یکی از فرزندان حاجی علیخان اعتمادالسلطنه قاتل میرزا تقیخان امیرکبیر است. این کتاب در میان دیگر آثار او معروفیت و موقعیتی چون دیگر آثار او ندارد؛ اما چون در این سفرنامه اشارههایی به چند تن از رجال برجسته همعصر اعتمادالسلطنه آمده و نیز نشاندهنده برخی از مشکلات و چگونگی نحوه مسافرت در آن روزگار است، خالی از فایده نیست. مطالب کتاب شرح سفر نویسنده از تفلیس به تهران است. در سال 1290 هـ.ق هنگامی که ناصرالدین شاه قاجار از سفر فرنگستان به ایران بازمیگردد، صنیعالدوله را در تفلیس مأمور حمل بارها و اسبابهایی میکند که خود و همراهانش از اروپا به ایران میآوردهاند. صنیعالدوله مشکلات حمل بارها، وضع جغرافیایی مسیر راه و چگونگی چاپارخانههایی که در آنها منزل کرده و همچنین گرفتاریهای خود را روزبهروز از تفلیس تا تهران شرح داده است.