کتابخانه مجازی ادبیات

سلیم نیساری در مقدمه کتاب در مورد دلیل گردآوری این مطالب می گوید: وقتی که چاپ کتاب "درس انشای فارسی" را آغاز می کردم به فکرم رسید که دفتری از بهترین نوشته های دانش آموزان کشور نیز تهیه و منتشر کنم. برای اینکه مقایسه ای بین نوشته ها به عمل آید و در ضمن تنوعی هم بین آنها موجود باشد و ذوق و سلیقه و طرز فکر هر دانش آموز نیز معلوم گردد عنوان "در برابر...؟" انتخاب گردید و به اطلاع دبیران محترم انشاء رسید تا نوشتن این موضوع را به دانش آموزان خود تکلیف بدهند و بهتریم نوشته ها را برای چاپ ارسال فرمایند.

نثر در لغت به معنی پراکندن است و در عرف ادیبان به معنی عام کلمه سخنی است که به بند وزن و قافیه نیاید مانند سخنانی که مردم در گفتگو های عادی خود به کار می برند و با آن کتاب و نامه می نویسند. این گونه سخن در صورتی ارزش هنری دارد که از سطح معمولی و عامیانه بالاتر و دارای فصاحت و بلاغت باشد. پس نثر به معنی خاص (نثری که ارزش ادبی و هنری دارد)سخنی سنجیده و زیبا و غیرمنظوم است. نثر یا ساده است و در آن صنعتی دیده نمی شود و یا به صنایع بدیعی آراسته است. در صورت اول نثر را مرسل و در صورت دوم مصنوع می گویند. در ادبیات امروز نثر هر قدر ساده و شیرین و زیبا باشد ارزش هنری بیشتری دارد. نثرهای ادبی سنگین و عالی ادبیات فارسی در گذشته گلستان سعدی و کلیله و دمنه و نظایر آنها بوده است و امروز گرچه ما نمونه ای عالی مانند گذشته نداریم ولی در میان استادات و نویسندگان هستند کسانیکه نثر ساده و زیبا دارند...

زبان سکايي (ختني)، در مقايسه با ديگر زبان‌هاي ايراني (اوستايي، فارسي باستان، پهلوي، و...)، بسيار کمتر مورد بررسي و مطالعه قرار گرفته؛ به ويژه آنکه در زمينه مطالعات اين زبان، مبحث ضمير همواره در حاشيه مباحث اسم و صفت بوده و بدين‌سان مهجور مانده است. پژوهش حاضر مبتني است بر مقوله ضمير در زبان ختني، شامل اقسام ضمير و جدول‌هاي مربوط بدان، حالت‌ها و ويژگي‌هاي صرفي آن، و مقايسه آنها با ضميرهاي زبان‌هاي ايراني باستان، اوستايي، سنسکريت، فارسي باستان، سغدي و آسي.

در میان نوشته‌های فارسی‌ میانه، آثار اندرزی اهمیت خاصی دارند. اندرزها مسائل اخلاقی جامعه را بازتاب می‌دهند و معرف اندیشه‌، گفتار، و کردار مردم در گذشته‌های دورند و گویای این واقعیت آشکار نیز هستند که ایرانیان، به‌ویژه در دورۀ ساسانی، به سخنان و نوشته‌هایی با مضمون اخلاقی و اجتماعی دل‌بستگی فراوان داشته‌اند. انعکاس مطالب اندرزی محدود به دوره ساسانی و فرهنگ ایران پیش از اسلام نیست، بلکه در آثار ادبی فارسی و نوشته‌های ایرانیان به زبان عربی نیز، به فراوانی، مشاهده می‌شود و از این‌روست که این‌ گونه ادب را از ویژگی‌های فرهنگ مشرق‌زمین دانسته‌اند. برای پی‌گیری دایره وسعت اندرزنامه‌ها و تأثیر آنها در دوره‌های گوناگون نه‌تنها باید مجموعه‌های حماسی و در رأس آنها شاهنامه یا آثار ابوعلی‌ مسکویه مانند جاویدان خرد یا خردنامه را بررسی کرد، که باید مجموعه‌های امثال و حکم فارسی، کلام حکمت‌آمیز شاعران و نویسندگان بزرگی چون استاد سخن، سعدی شیرازی، را نیز واکاوی کرد تا بتوان بخشی از این‌گونه تأثیرات را در پیش چشم داشت.