کتابخانه مجازی ادبیات

کتابنامه آثار زنان ایران شامل دو قسمت مولفین زن و مترجمین زن است که در سال 1349 منتشر شده است. در این سال کتابخانه اختصاصی تحقیق درباره زن تشکیل شد. هدف از این اقدام تاسیس مرکزیست برای جمع آوری تحقیقات مربوط به زن و آثار زنان مولف و مترجم ایرانی و تشویق دیگر بانوان دانشمند کشور تا ضمن اجرای وظایف خانوادگی و اجتماعی اندوخته معنوی و فکری خود را نیز بکار گیرند و برای کمک به پیشرفت فرهنگ جامعه اثری از خود به یادگار گذارند.

بیش از هزار و چهار صد سال است که تاریخ اسلام در خوب و بد با تاریخ اروپا عجین است. از سوی دیگر، جهان اسلام وارث همان فرهنگ هایی است که اروپا به ارث برده است، بنابر این، تاریخ تطبیقی کاربردی که توسط اروپائیان و مسلمانان نوشته می شود برای شناخت هر دو طرف کارساز و مفید است. کلود کاهن، استاد دانشگاه پاریس و محقق در زمینه مطالعات اسلامی و کشورهای مشرق اسلامی، با همین دیدگاه این اثر را تألیف کرده است. شایان توجه است که طرح و اجرای اولیه این اثر نخستین بار توسط ژان سواژه استاد وی صورت گرفته است. اثر ژان سواژه نخست در سال 1943م منتشر شد و تجدید چاپ آن نیز به همراه ضمائم در سال 1946م صورت گرفت. پس از درگذشت سواژه در سال 1950م، کاهن ادامه کار استاد را به عهده گرفت و چاپ سومی از سواژه را با همان عنوان قبلی و به نام وی منتشر کرد. با این حال و به لحاظ این که آثار مربوط به کتابشناسی نیاز مداوم به بررسی های جدید دارد، مؤلف بر آن شد که باز هم چاپ جدیدی که حاوی مآخذ تازه تر باشد در اختیار علاقمندان قرار دهد. بنابراین او کتاب حاضر را که شامل منابع مربوط به سده های هفتم تا پانزدهم میلادی/ یکم تا هشتم هجری قمری است، در سال 1982م منتشر کرد. کتاب حاضر اساسا در مجموع برای استفاده دانشجو و دانشمند فرانسوی و احیانا برای «محقق غربی» نگاشته شده است. با این همه «شرقیها» هم می توانند از آن استفاده کنند، چرا که، در دنیای معاصر، دیگر نمی توان ملتها را از یکدیگر جدا دانست.

این اثر حاصل زحمات دو ساله پوهندوی سید نورالحق کاوش است که به دلیل انقلاب افغانستان و نابسامانی و جنگ داخلی نتوانست آن را در کابل به طبع برساند و چاپ آن به تأخیر افتاد. ابن سینا بیشتر از هر چیز به فلسفه و مکتب مشاء شهرت دارد و کمتر درباره عقاید عرفانی وی سخن گفته شده است. این کتاب جامع ترین تحقیق درباره آرای عرفانی ابن سیناست. پوهندوی توانسته با کنکاش در آثار عرفانی بوعلی سینا، تمامی عقاید وی را استخراج نماید. نویسنده با بیان تاریخ عرفان و تصوف، مجموعه اندیشه های عرفانی و تصوفی زمان ابن سینا را ترسیم و منابع عرفان ابن سینا را مشخص کرده است. همچنین با بیان آثار و افکار فلسفی وی، حوادث و کارنامه های او، به شناخت و دلایل رویکرد عرفانی او دست زده. با شناخت مشخصات ویژه عرفان ابن سینا نیز، به تحلیل علمی پرداخته و آن را عرفانی عقلی - علمی تشخیص داده و از لابلای افکار فلسفی وی، نظرات عرفانی ابن سینا (همچون نظریه فیض، عشق و سعادت) را بیرون کشیده است. همچنین نشان داده است که مقامات عرفانی ابن سینا، صرفا گزارش عرفان سلوکی پیشینیانش نبوده بلکه با ذوق عرفانی خویش، زبان رمزی – تمثیلی را برای بیان، برگزیده است. نگارنده به ابتکار خودش، عناوینی را طرح نموده و مدارک مناسبی از آثار ابن سینا فراهم کرده و با اصول تحقیق، توضیح داده است. مقدمه و نتیجه گیری طبق اصول علمی آن نوشته شده و به دلیل تسلط بر مباحث، نویسنده چکیده ای از عرفان ابن سینا را فراهم آورده و با ذکر دلایل، نظر خویش را نیز ابراز داشته است. این اثر علمی – تحقیقی مهم در سال 1372 شمسی به زیور طبع آراسته شد.