غزلیات حافظ به گونه‌ای با قرآن و مفاهیم آن پیوند خورده که گاه برای درک ابیات، نیاز است به سراغ تفاسیر قرآن رفت و در آنها تأمل کرد. وسعت معانی و مفاهیم در دیوان حافظ، علاقمندانش را با اقیانوسی از زیبایی‌ها مواجه می‌کند. خواجه چنان از خاک تا افلاک را به تصویر می‌کشد و چنان با سوزوگداز به سوی محبوب می‌شتابد که کمتر کسی به خود اجازه می‌هدد به عرفانش شک کند و او را عارف نخواند. در این کتاب تحلیلی عارفانه از غزلیات حافظ ارائه شده و بررسی‌ دیگری از نوشته های حافظ صورت گرفته است.

منابع مشابه بیشتر ...

655e22213226a.jpg

حدیث بی کم و بیشی (شرح گلشن راز شیخ محمود شبستری)

محمدکاظم محمدی

این پژوهش با هدف آسان سازی و روان گویی مطالب و معانی پیچیده و دشوار در "مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز" اثر شیخ محمد لاهیجی تهیه شده است. غامض بودن عبارات و تعقیدات کلام و اطناب بیان شارح، نگارنده را واداشته تا در عین رسایی پیام و شیوایی بیان، مفاهیم صریح عرفانی را با عباراتی موجز و مختصر در دسترس جویندگان اسرار الهی و پویندگان حقایق معانی قرار دهد زیرا معتقد است که "خَیرُ الکَلام ما قَلَّ وَ دَلَّ وَ لَم یَمَل".

6558b72dc0f02.jpg

کتاب تفسیر مثنوی مولوی: براساس تفسیر رینوالین نیکلسن و فاتح الابیات و روح المثنوی - جلد چهارم

جواد سلماسی زاده

«مثنوی معنوی» مولانا از بزرگترین آثار منظوم ادب پارسی و عرفان اسلامی است. این اثر جاودان که در شش دفتر تنظیم بنا به خواهش یکی از مریدان، حسام الدین چلبی، سروده، حسام الدین اصرار می ورزد که مولانا به سبک الهی نامه عطار اشعاری را بسراید که بیانگر آموزه های طریقت و حقیقت عرفانی جهت بره و حظ مریدان و طالبان باشد.مولانا نیز به درخواست یار غار خویش لبیک گفته و به مدت چهارده سال تا هنگام وفات خویش به سرودن مثنوی همت گماشت. این کتاب از ۲۶٬۰۰۰ بیت و ۶ دفتر تشکیل شده و یکی از برترین کتاب‌های ادبیات عرفانی کهن فارسی و حکمت پارسی پس از اسلام است. این کتاب در قالب شعری مثنوی سروده شده‌است؛ که در واقع عنوان کتاب نیز می‌باشد. اگر چه قبل از مولوی، شاعران دیگری مانند سنائی و عطار هم از قالب شعری مثنوی استفاده کرده بودند ولی مثنوی مولوی از سطح ادبی بالاتر برخوردار است. در این کتاب ۴۲۴ داستان پی‌درپی به شیوهٔ تمثیل داستان سختی‌های انسان در راه رسیدن به خدا را بیان می‌کند. هجده بیت نخست دفتر اول مثنوی معنوی به نی‌نامه شهرت دارد و چکیده‌ای از مفهوم ۶ دفتر است. این کتاب به درخواست شاگرد مولوی، حسام‌الدین حسن چلبی، در سالهای ۶۶۲ تا ۶۷۲ هجری/۱۲۶۰ میلادی تألیف شد. عنوان کتاب، مثنوی، در واقع نوعی از ساختار شعری است که در این کتاب استفاده می‌شود. مثنوی مولوی، همانند بیشتر مثنوی‌های صوفیانه، به صورت عمده از «داستان» به عنوان ابزاری برای بیان تعلیمات تصوف استفاده می‌کند. ترتیب قرار گرفتن داستان‌های گوناگون در این کتاب ظاهراً نظم مشخصی ندارد. شخصیت‌های اصلی داستان‌ها می‌تواند از پیامبران و پادشاهان تا چوپانان و بردگان باشد. حیوانات نیز نقش پررنگی در این داستان‌ها بازی می‌کنند. حکایات موجود در مثنوی از منابع مختلف قدیمی‌تر آمده‌اند. برخی عیناً در مثنوی‌های عطار نیشابوری همچون منطق‌الطیر موجودند. برخی همچون داستان خلیفه و لیلی، پادشاه و خانه کمپیر، استر و استر، محمود و ایاز، گنج نامه، حلوا ساختن جهود و عیسوی و مسلمان از مقالات شمس استخراج شده‌اند. آخرین داستان مثنوی (شاهزادگان و دژ هوش ربا)، با وفات مولوی ناتمام ماند. دفتر ششم مثنوی از همین روی دفتری ناتمام است. فرزند او مثنوی زیبایی دارد که در آن از مرگ پدر و ناتمام ماندن مثنوی گله کرده‌است. اصل داستان را البته جویندگان می‌توانند در مقالات شمس تبریزی بیابند و از بخش پایانی قصه مطلع شوند. مولوی در مثنوی تبحر خود را در استفاده از اتفاقات روزمره برای توضیح دیدگاه‌های عرفانی‌اش نشان می‌دهد. ویژگی تمایزبخش دیگر این کتاب میزان گریزهای مکرر آن از داستان اصلی برای توضیح (گاه مفصل) نکات مختلف جنبی داستان، است. این نکته ممکن است بیانگر این باشد که برای مولوی مضمون داستان اهمیت بسیار بیشتری از سبک نگارش داشته‌است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

5f3ea3971a090.png

گنجینه پادشاهی یا شاه ماهان؛ شرح احوال و آثار حضرت شاه نعمت‌الله ولی

رضا نورنعمت اللهی

این کتاب در پانزده فصل و یک خاتمه به شرح احوال و آثار حضرت شاه نعمت‌الله ولی پرداخته است. عناوین برخی از فصول کتاب بدین قرار است: تاریخ ولادت و شرح دوران طفولیت، در خصائل و صفات ممتازه حضرت شاه نعمت الله ولی، در بیان ایام سلوک و استرشاد و کیفیت ارادات آن حضرت به جناب شیخ عبدالله یافعی، شرح سلسله نسب و شجره آن مظهر ارشاد و هدی تا رسول معظم خدا، دوران ریاضت و مسافرت‌های آن حضرت، شرح سلسله خرقه و رشته اتصال آن حضرت به مشایخ کبار و اولیاء عالی‌مقدار، کرامات و خوارق عادات و .... .

شرح حال/تک نگاری
کتاب