غزل سعدی وصف یک «او» است؛ «او»یی که شاعر هویت خود را در ارتباط با آن باز مینماید و آرزو، اشتیاق و دنیای عواطف خود را در حضور او میگشاید. این همزاد با «دگری» در ششصدواندی چکامه یاد و وصف میشود. بسا اوقات تکراری مینماید، بیآنکه ملالآور باشد. این دگری در ارتباط با سعدی واقعیت دارد، استعداد و نبوغ اوست. هست این «او» موضوع غزل، فارغ از هر نسبت و تعلق بیرونی است. صفات او تعینهای سعدی است.
وجود فرهنگهای بسامدی و واژهنما برای آثار ادبی، امروزه دیگر نهتنها امری ضروری بلکه از امور ناگزیر در این باب است. بدون اطلاعات دادهشده در این فرهنگها، هرگونه تحقیق حتی در جزئیات کاستی دارد و قابل اطمینان نیست، چه رسد به تحقیقاتی نظیر سبکشناسی یک دوره یا بررسی تاریخ زبان یا نوشتن تاریخ ادبیات مستند و درست. در این فرهنگ همه واژگان موجود در غزلیات سعدی برحسب حروف الفبا فهرست شده است. کلمات اصلی عنوان قرار گرفته است. در اسم و صفت، صورت مفرد کلمه عنوان قرار گرفته و صورتهای دیگر مثل جمع و معنادار صفت تفضیلی یا در اتصال به ضمیر یا یکی از انواع «ی» بعد از صورت ساده کلمه آورده شده است.
بوستان سعدی منظومهای است اخلاقی در بحر متقارب مقصور و در حدود چهار هزار بیت. نام این کتاب در نسخ قدیم «سعدی نامه» نوشته شده و شاید تسمیه آن به بوستان بعد از وقات سعدی از طرف دیگران به مناسبت نام «گلستان» بوده است. این منظومه گرانبها در زمان حکمرانی اتابک ابوبکر بن سعد زنگی در شیراز به اتمام رسیده است. بوستان که اولین شاهکار اخلاقی حضرت شیخ بزرگوار است، حاوی مضامین عالیه عرفانی و حکمتی و متضمن کنایات و استعارات بلیغ شاعرانه است و مانند گلستان به ابوابی تقسیم شده است. این کتاب برای دانشآموزان دوره اول دبیرستان آماده شده و فهرستی جامع که راهنمای تمام حکایات است نیز آورده شده است.
رستم و اسفندیار برجستهترین، نیکترین و مهمترین پهلوانان شاهنامهاند؛ از اینرو برخورد این دو یل از وزن و حساسیت خاصی برخوردار است. اسفندیار شاهزادهای جوان است، با چشم به تختی که شایستگی آن را دارد. او برخلاف گشتاسب، نه یک موجود آزمند و متزلزل و فریبکار، بلکه دلاور شکستناپذیر و مقدسی اس تکه برای نیکترین دینها و اندیشهها شمشیر زده است. رستم در مقابل او، پهلوان قرون و ابرمردی است که تبلور تکاپو و رنج مردانه یک تبار است. در این کتاب افزون بر مقدمه، سه مقاله پیرامون رستم و اسفندیار و همچنین متن آن از روی نسخه شاهنامه چاپ مسکو آمده است.
مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی بین المللی وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای شناخت فرهنگ دیگر ملتها و پدید آوردن ارتباط میان جامعه فرهنگی کشور با دیگر چهره ها و مرکزهای فرهنگی بیرون از مرزها، در مهرماه سال 1369 بنا گردید و در راستای هدفهای معاونت امور بین الملل باتشکیل گروه های تحقیقاتی به گونه ی منطقه ای و موضوعی به پژوهش پرداخت. اکنون در پی آن است تا در نخستین گامها با همکاری استادان و اندیشمندان فرهنگی آگاهیها و دانش های لازم را با توجه به منابع و مآخذی که در دسترس دارد، پس از تدوین به جامعه فرهنگ دوست ارائه دهد. کتاب حاضر در دو بخش تقویم دوستداران می گردد. مجلد اول – ادبیات سنتی تاجیک (دوره پیش از انقلاب اکتبر) مجلد دوم – ادبیات شوروی تاجیک (دوره پس از انقلاب اکتبر)