مانی در اواخر حکومت پارتیان، در سرزمین بابل به دنیا آمد. هنگامی که دوازده ساله بود، فرشته‌ای بر او نازل شد و به او فرمان داد به تبلیغ دین خود بپردازد؛ اما این کار را تا مدت‌ها به تعویق بیندازد. او نخست پدر و اطرافیانش را به دین خود دعوت کرد ولی بعدها نتوانست در میان همشهریهای خویش توفیق چندانی به دست آورد. پس از چندی به سفرهای تبلیغی خود در حدود آسیای میانه دست زد. در همین سفرها بود که با آیین بودایی نیز آشنا گردید و بعدها دین جدید خود را با دین‌های زردشتی، عیسوی و بودایی تلفیق کرد. پس از مدتی به ایران بازگشت و به دربار شاپور اول ساسانی بار یافت و در جایگاه پزشک، در شمار ملازمان شاه قرارگرفت. او در مدت پادشاهی شاپور، آزادانه به گسترش مانویت پرداخت. ولی چندی پس از مرگ شاپور، با مخالفت‌های فراوانی روبرو گردید و سرانجام با تحریک موبدان زردشتی، به دستور بهرام اول به قتل رسید. در قسمت تاریخی شاهنامه، روایت پیدایش مانی و آمدن او به دربار ساسانیان، تفاوت‌های چشم‌گیری با پژوهش‌های تاریخی دارد که در این مقاله، وجوه تشابه و تمایز روایت فردوسی را با تحقیقات تاریخی بررسی کردهایم.

منابع مشابه بیشتر ...

65a2913487803.jpg

کتاب شاهنامه فردوسی: نثر: اساطیر - جلد اول (از پادشاهی کیومرث تا پایان کار فریدون)

علی شاهری

این مجموعه شامل تمام شاهنامه است که برای راحتی خوانندگان جوان که به تاریخ و تمدن کشور خود علاقه دارند و می خواهند با شاهنامه آشنا شوند، به نثر ساده برگردانده شده و در سه بخش شامل: 1. بخش اساطیر 2. بخش پهلوانی 3. بخش تاریخی تنظیم شده است. بخش اساطیر از پادشاهی کیومرث شروع شده و تا مرگ فریدون ادامه دارد. بخش پهلوانی از پادشاهی منوچهر و ظهور خاندان سام شروع می شود و تا مرگ رستم و فرزندش فرامرز ادامه دارد و بخش تاریخی که با پادشاهی بهمن فرزند اسفندیار شروع شده تا مرگ یزدگرد و تسلط عربها بر ایران ادامه می یابد.

65772db43954d.jpg

حماسه رستم و سهراب

منصور رستگار فسایی

رستم و سهراب یکی از داستان‌های غم انگیز شاهنامه است و داستان مرگ سهراب جوان را به تصویر می‌کشد که بر اثر جنگ با رستم، به دست پدر کشته می‌شود. سهراب پهلوان افسانه‌ای در شاهنامه است که پدرش رستم و مادرش تهمینه دختر شاه سمنگان است. سهراب با سپاه تورانیان به نبرد ایران آمد و در جنگی تن‌به‌تن با رستم کشته شد، درحالی‌که همدیگر را نمی‌شناختند. تراژدی رستم و سهراب، تراژدی بی‌خبری است. کتاب حاضر شامل این عناوین است: فصل اول: حماسه ها، ساختار حماسه، خصوصیات عمده شعر حماسی فصل دوم: مختصات شاهنامه، دوره اساطیری، دوره پهلوانی، دوره تاریخی، حماسه سرایی پس از فردوسی فصل سوم: اسطوره چیست؟ حماسه و تراژدی، حماسه ها و اساطیر بابلی و سومری، حماسه گیل گمش، مهابهاراتا (حماسه ای از هند)، رامایانا، هومر و ایلیاد و اودیسه، انه اید (حماسه ای از روم)، دیگر حماسه های اروپایی، اعراب و حماسه فصل چهارم: سه دیدگاه بر حماسه رستم و سهراب، 1.دیدگاه استاد منوچهر مرتضوی، 2.دیدگاه استاد زرین کوب، 3.دیدگاه استاد مینوی، متن داستان رستم و سهراب.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

58a6b3a0b2e6e.PNG

دو ترکیب کمیاب در شاهنامه («کلاه عادی» و «زشت کام»)

اکبر نحوی

در در مجله فرهنگ‌نویسی (شماره4، بهمن 1390، ص 133 ـ 145) دکتر سجاد آیدنلو درباره معنی چهار ترکیب موجود در شاهنامه، که از فرهنگ‌ها فوت شده است، بحث کرده‌اند. از جمله آنها «کلاه عادی» است. به نظر ایشان «عادی» در داستان عامیانه و نقالی به معنای «پهلوان»، «دلاور»، «بلند بالا» و «پرتوان» به کار رفته است. بنابراین «کلاه عادی» به معنی «مغفر بزرگ، شکوهمند و پهلوانانه» است. عادی به معنی مذکور درست است، هر چند باید آن را کامل‌تر کرد، ولی معنای پیشنهاد شده برای «کلاه عادی» به نظر درست نمی‌آید. در فرهنگ‌ها، یکی از معنی‌های «عادی» را «منسوب به قوم عاد» نوشته‌اند.

مشاهیر ادبیات فارسی/فردوسی/پژوهش درباره فردوسی
مقاله
57b1660890553.PNG

سرچشمه‌هاي برخي از حكايات سعدي

اکبر نحوی

بررسي استفاده‌هاي شعرا و نويسندگان بزرگ از نوشته‌هاي پيشينيان خود و تعيين ميزان اخذ و اقتباس و انفعالات آنان از نگاشته‌هاي گذشتگان، مي‌تواند ما را به شناخت هرچه بيشتر آن شعرا و نويسندگان مدد رساند. هرچند يافتن همه سرچشمه‌ها وآبشخورهاي فكري يك شاعر يا نويسنده ممكن نيست‏‏؛ اما جستجو و تفحّص در اين باره تا حد مقدور مي‌تواند بخشي از مآخذ و منابع مطالعه و زيربناي تفكرات او را براي ما آشكار سازد. در اين پژوهش، تعدادي ازحكايات كليات سعدي مورد تحقيق و تفحص قرار گرفته و تا حد مقدور كوشش شده است كه مآخذ احتمالي سعدي و نحوها ستفاده‌هاي او از آثار گذشتگان و نتايجي كه از اين داستان‌ها گرفته، بررسي شود.

مشاهیر ادبیات فارسی/سعدی/پژوهش درباره سعدی
مقاله