اثر حاضر که به توصیف و بررسی جغرافیای ولایت سیستان اختصاص یافته، مجموعهای است از مقالات و یا بخشهایی از سفرنامههای سیاحان اروپایی که به نوعی در آنها از منطقه "سیستان" یاد شده است .مترجم در آغاز هر بخش از کتاب، زندگینامه کوتاه سیاح و زمان چگونگی مسافرت به سیستان، همچنین مشخصات مقاله یا کتابی که ترجمه حاضر از آن صورت گرفته به اختصار ذکر کرده است .ترجمه سفرنامه، و توضیحات و یادداشتهای مترجم نیز در انتها به چاپ رسیده است .نام سیاحان و مستشرقان و عنوان مقاله یا کتاب حاوی مشاهدات آنها که در مجموعه حاضر فراهم آمده به این قرار است : "چارلز کریستی :کتاب، مسافرت در بلوچستان و سند، اثر هنری پاتینجر" ;ادوارد کانلی :مقاله "تصویر جغرافیای فیزیکی سیستان" ; ژنرال جی.پی.فریه :کتاب "سفر با کاروان" ;کاپیتان اوئن اسمیت :کتاب "ایران شرقی" جلد اول ;فردریک گلداسمیت :مقدمه کتاب "ایران شرقی" جلد اول و مقاله "سفر از طریق سیستان" ;سر هنری راولینسون :مقاله "یادداشتهای سیستان" ; کلنل سر آرتور هنری مکماهون :مقالات "سرحدات افغانستان"، "نقشهبرداری و اکتشافات جدید در سیستان" و "گزارشات میسیون حکمیت" ;"سرپرستی سایکس : مقاله "خاطرات سفر چهارم به ایران" ;هانتیتگون :مقاله "کاسه ایران شرقی و سیستان" ;هنری ساوج لندور :کتاب "در سرزمینهای محسود" جلد دوم ;جورج پیترتیت :کتاب "سرحدات بلوچستان" ;آنترال :گزارش "آبزیان سیستان" .کتاب با بیش از 110عکس، نقشه و جدول از منابع اصلی همراه گشته و در پایان نمایه کتابها و اسامی آمده است .
ایرانیان در گستره فرهنگ و دانش، سابقه ای طولانی دارند. آنان با تلاش های خستگی ناپذیر، گذشته درخشانی را آفریدند و در فرهنگ انسانی، نقش عمده ای ایفا کردند. وزش نسیم آزادی بخش اسلام بر ایران و تلاقی دو فرهنگ ایرانی و اسلامی مناسبات دین و فرهنگ را به همراه داشت و ثمرات میمون و مبارکی برای بشر به بار آورد. این فرهنگ ایرانی-اسلامی پویا، غنی و گسترده بود، به طوری که مرزهای جغرافیایی را درنوردیدند و در شمال آفریقا هند و حتی اروپا راه یافت. بررسی این مناسبات و چگونگی خدمات متقابل ایران و اسلام ازبایسته های پژوهشی روزگار ماست. از همین رو دبیرخانه "دین پژوهان" با دعوت از متفکران و اندیشوران، غوررسی در این موضوع را وجه همت خویش قرار داد و در سلسله مقاله هایی که اینک پیش روی شماست زوایای این مهم را کاوید...
تاریخ علوم اسلامی تقريرات استاد جلالالدین همایی است در درس تاريخ علوم اسلامى كه توسط خود استاد تنظيم شده است. كتاب تتبعى است در تاريخ علوم اسلامى، و مخصوصا بررسى تأثير ايراني اندر ايجاد نهضت علمى عصر عباسى، همراه با معرفى گروهى از علما و دانشمندان ايرانى كه «مؤلفات آنها در انواع فنون عقلى و نقلى، سرمايۀ معارف اسلامى و پايۀ فرهنگ و ثقافت بشرى اعم از ملل و دول خاورى و باخترى بوده است».عناوين برخى ازمهمترين موضوعات كتاب به اين شرح است: فنون نقلى اسلامى، قرآن و حديث، سرچشمۀ علوم عقلى اسلامى، اولين ترجمه در اسلام، مراكز علوم عقلى در ايران و روم، نمونۀ مدارس ايران قبل از بنياد نظاميه، شش ناحيۀ حوزۀ علمى، مدارس اسلامى،تاريخ علم نجوم و هيئت، تقسيمبندى علوم به طريقۀ علما و فلاسفه، فهرست اسامى دانشمندان ايرانى كه در هررشته از علوم و فنون اسلامى صاحب تأليف عمده و اساسى بودهاند، ادبا و مترسلان، رياضيات و هيئت، و ارتباط ايرانيان با علوم جديد فرنگى. كتاب فهرست اعلام، شامل نام كسان و كتابها و جايها دارد.