در آثار شاعران مذهبي و آرمانگراي پس از انقلاب اسلامي، بر پايه گفتمان انقلابي و به سائقه گرايش به سنّتهاي ديني و اجتماعي و فكري و فرهنگي و بومي، تضاد و تقابل با مظاهر فرهنگ مدرن يا شبهمدرنِ غرب بسيار چشمگير است و از شاخصترين مؤلّفههاي فكريِ شعر اين دوره به شمار ميرود. تقابل بينش شرقي با تفكّر غربي در قالب تضادهاي جزئيتر نظير تقابل شيوه زندگي سنّتي با شيوه زندگي مدرن، دردمندي با بيدردي، تودهها با روشنفكران، شاعران متعهد با شاعرانِ تعهدگريز، فرهنگ روستايي با فرهنگ شهري و ... در اشعار شاخصترين شاعرانِ معترض و جامعهگراي اين برهه تجلّي يافته است. اين مقاله، به شيوه تحليلی توصيفي، در پي تبيين ابعاد اين تقابلها و بررسي تحليليِ آنهاست. نتيجه آشناييِ بيشتر مخاطبان شعر امروز است با منظومه فكري و معرفتشناختيِ نسلي از شاعران معاصر.
این کتاب دربرگیرنده شش مقاله و یک نامه از نویسنده است که عمده این گفتارها به دوره نخست و دوره میانی لوکاچ تعلق دارند. در اولین نوشتار نویسنده بر آن است که دو شیوه هنری ترکیببندی یعنی روایت و توصیف نمودار دو دوره اجتنابناپذیر تکامل سرمایهداری است. نوشتار دوم کتاب به کنش متقابل، فراگیر و چندوجهی شخصیتها با یکدیگر، جامعه و مسائل بزرگ جامعه میپردازد. لوکاچ در «نویسنده و منتقد» بر است که اگر کسی بخواهد بهتمامی بداند منتقد فلسفی کیست و چه رابطه بههنجاری با هنرمند خلاق دارد، باید بر یگانگی فلسفه، تاریخ ادبی و نقد ادبی تأکید ورزد. در سه نوشتار بعدی کتاب نویسنده به کار سه تن از بزرگان ادبیات اروپا پرداخته است. نوشتار پایانی نیز درباره برتری فرهنگ بر اقتصاد است که یکی از شاخصههای دوره اول فکری لوکاچ است.
در سال ۱۳۷۳ شمسی "مجموعه مقالههای سیمنار بررسی ادبیات انقلاب اسلامی" از سوی "سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها" منتشر شد. مترجم ۱۱ مقاله را از زبان فارسی به زبان اردو ترجمه کرده است: سرچشمه ادبیات فارسی پیش و پس از انقلاب/ احمد احمدی ، نگاهی به شعر انقلاب نور/ منوچهر اکبری، ویژگیهای زبانی و سبکیِ ادبیات انقلاب اسلامی/ مصطفی اولیایی، نقش علامه اقبال در شکوفهکاری زمین مساعد ادبیات انقلاب اسلامی// شاهد چودَری، نگاهی به ویژگیها و تحولات ادبیات انقلاب اسلامی/ ابوالقاسم رادفر، حماسهنویسی در شعر انقلاب اسلامی/ غلام رسول رحمدل، شاعران نوواردِ انقلاب اسلامی/ مهدی رستگار، ویژگیهای عرفانی و حماسی نوشتههای حضرت امام خمینی/ فاطمه طباطبایی، بحثی درباره ماهیت ادبیات انقلاب اسلامی/ غلامعلی حداد عادل، آوازهای نسل سرخ/ عبدالجبار کاکایی، داستاننویسی کوتاه در ادبیات معاصر ایران/ محمدباقر نجفزاده بارفروش.
غزل تبلور و تجسم جان شعلهتباران است و چون آتشی سبز در رگان عاطفه و حافظه قومی ما جریان و سیلان دارد. ظهور قالبهای نو شعری، نهتنها غزل را از تپش و طنین باز نداشته، بلکه به آن شور و شتاب بخشیده است و غزل اصیل کوشیده تا انعکاس نبضکوب امروزیان و اکنونیان باشد. در این کتاب سیر تحول غزل فارسی از مشروطیت تا انقلاب اسلامی بررسی شده است. در این کتاب مباحثی چون چهرههای شاخص غزل میانه و نو، ویژگیهای غزل نو، غزل سنتی دوران معاصر، غزل مشروطه و عناصر شعر در این غزل و .... مطرح شدهاند.
مناظرهسرايي از شيوهها و شکلهاي فرعي شعر فارسي است. شاعران مناظرهپرداز، اغلب اين قالب ادبي را براي طرح و تبيين مفاهيم تغزلي، تعليمي (پند، اخلاق، حکمت، و ...) و گاه اجتماعي به کار گرفتهاند. به رغم بياعتنايي يا کم توجهي اغلب شاعران امروز به اين شکل ادبي، شفيعي کدکني، شاعر و پژوهشگر دانشگاهي معاصر، در پارهاي از آثارش از اين فرم شعري بهره جسته است. در اين پژوهش ضمن ارائه تعاريف و تقسيمبندي انواع مناظره و بيان تفاوتهاي موجود ميان مناظرات شعر کلاسيک و شعر نو، در پي پاسخ به اين پرسش بودهايم که مناظرههاي شفيعي کدکني چه تفاوتهايي با مناظرههاي قدما دارد و نوآوريهاي وي در اين حيطه چه ابعاد و اوصافي دارند. يافتههاي اين تحقيق نشانگر آن است که شاعر، به مدد ديد و ادراک امروزي و با بهرهگيري از پارهاي شگردهاي تازه و ابتکاري در حوزههاي شکل، محتوا و ... روحي نسبتا تازه در کالبد اين قالب کلاسيک دميده و ظرفيتهاي تازهاي از آن را ارائه کرده است.