کتابخانه مجازی ادبیات

وجود فرهنگ‌های بسامدی و واژه‌نما برای آثار ادبی، امروزه دیگر نه‌تنها امری ضروری بلکه از امور ناگزیر در این باب است. بدون اطلاعات داده‌شده در این فرهنگ‌ها، هرگونه تحقیق حتی در جزئیات کاستی دارد و قابل اطمینان نیست، چه رسد به تحقیقاتی نظیر سبک‌شناسی یک دوره یا بررسی تاریخ زبان یا نوشتن تاریخ ادبیات مستند و درست. در این فرهنگ همه واژگان موجود در غزلیات سعدی برحسب حروف الفبا فهرست شده است. کلمات اصلی عنوان قرار گرفته است. در اسم و صفت، صورت مفرد کلمه عنوان قرار گرفته و صورت‌های دیگر مثل جمع و معنادار صفت تفضیلی یا در اتصال به ضمیر یا یکی از انواع «ی» بعد از صورت ساده کلمه آورده شده است.

یکی از شیوه‌های ابراز نظر در مورد قدرت و نظام سیاسی در دوره پهلوی دوم، سرودن شعر بود. از آنجایی که اختناق حاکم بر جامعه اجازه اعتراض و اظهارنظر صریح را نمی‌داد، بسیاری از افراد با استفاده از صنایع ادبی، چون کنایه، ایهام و ... در قالب شعر مخالفت خویش را با وضعیت موجود اعلام می‌کردند. از طرف دیگر تعدادی از طرفداران رژیم پهلوی نیز به وسیله شعر به تعریف از این رژیم می‌پرداختند. این کتاب اشعار مخالفین و موافقین رژیم پهلوی را با توجه به مبانی فکری آنها مطرح کرده و مضامین و معانی هرکدام را مورد بحث قرار داده است.

در بازنگری جنسیت گرایانه‌ای به تاریخ و ادبیات فارسی، تصویری محو و کمرنگ از حضور زنان دیده می‌شود که هر چه به زمانه‌ ما نزدیک‌تر می‌شود، این تصویر روشن‌تر و شفاف‌تر می‌گردد. تاریخ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی ایران را با تعداد بسیار اندک می‌توان گفت بی‌حضور زن، به صورت تک‌جنسی و مردمدارانه باید پذیرفت و همان گونه بررسی کرد اما موقعیت زن در ادبیات به نوعی دیگر است. اگر چه حضور زن در تاریخ ادبیات فارسی، حضوری نه در اوج بوده است اما زن، پیوندی ژرف با شعر فارسی دارد. چه آنجا که در نقش معشوقه و ساقی ظاهر می‌شود، چه آنجا که نخستین کلام آهنگین را به گوش فرزندی می‌خواند. نقش این همراهی بر تار و پود شعر فارسی به صورت‌های گوناگون باقی مانده است.

پيشينه سفر از جايي آغاز مي‌شود كه انسان جستجوگر در پي يافتن دنياي آرماني از محدوده مكرر دانسته‌ها مي‌گريزد تا به نادانسته‌ها دست يابد، زماني ديگر گونه، مكاني ديگر و ديدي نو بيابد و به جهان‌بيني تازه‌اي برسد تا دنياي درون را متحل كند. سفر به دنياي خيال، دنياي مردگا، سفرهاي تفريحي، زيارتي، سياسي، فضايي و سفرنامه‌نويسي در هر دوره تاريخي و علل اجتماعي گرايش به سفر و سفرنامه‌نويسي مطالبي است كه در اين مقاله به آن اشاره شده است. در انتها آماري از مجموع 389 سفرنامه كه به لحاظ صورت، جنسيت، موضوع، جغرافيا و زمان تفكيك شده‌اند ارايه شده است.