جلد حاضر چهارمین و آخرین جلد از تاراج میراث ملی مشتمل بر یک مقدمه و سه فصل است، که براساس اسناد موجود در وزارت خارجه، از سال 1314 ه.ق/الی1318 ه.ش/1899 الی 1939م تهیه و تدوین شده است. در فصل اول، اسناد موجود در رابطه با کاوشگران و حفاران آلمانی، در فصل دوم اسناد مربوط به هیاتهای آمریکایی و در فصل سوم نوشته جراید مختلف آن روز جهان، در مورد حفاری و اشیای عتیقه و باستانی در ایران و کشف آثار ذی قیمت و تاریخی، مورد بررسی قرار گرفته اند.
کتاب گذرنامه تمدن بزرگ تالیف قدرت الله اورنگ است که در ششم بهمن 1351 منتشر شده است
خاندان شهرستانی از خاندانهای قدیمی و متنفذ اصفهان در دوره صفویه بود. این خاندان از نوادگان موسی بن جعفر بودند و در محله جی اصفهان زندگی میکردند و از آنجا که جی در اصفهان قدیم شهرستان خوانده میشد، به سادات شهرستانی شهرت یافته بودند. اعضای خاندان شهرستانی از دوران اسماعیل اول وارد دربار شدند. اولین چهره برجسته این خانواده صدرالدین اسماعیل میرشریف شهرستانی بود که مستوفیالممالک (وزیر دارایی) شد. پس از او این سمت به پسرش امیرابوالفتوح شهرستانی رسید که در دوران طهماسب اول ناظر عمارات شریفه (حرم معضومین و امامزادگان) بود. میرزا محمد، فرزند امیر ابوالفتوح هم سیدی فاضل، فقیه و صاحب فتوا بود و فتاوایش در میان فقهای عصر اعتبار خاصی داشت ولی هیچ گاه مناصب و مشاغل دولتی را نپذیرفت. پسر او امیر جلال الدین حسن، سومین صدر اعظم از هفت صدر اعظم عباس اول بود. نوادگان امیرجلالالدین اغلب در لباس علم بودند، از جمله میرزا روحالله شهرستانی (مقارن شاه سلطان حسین صفوی) و سید محمدمهدی شهرستانی که از علمای معروف کربلا در اواخر قرن دوازدهم بود
ایران و استعمار، عنوان مجموعه ای است که تلاش دارد بخشی از برخوردهای استعماری قدرت های بزرگ را در برابر ایران به تصویر بکشد. تردیدی نیست که ایران از اوایل قرن 19 میلادی به صورتی مشخص در منظر نظر استعمارگران اروپایی قرار گرفت. آنچه که بر روند این نگرش تاثیر بسزایی نهاد، موقعیت خاص ژئواستراتژیک و ذخایر نهفته موجود در این جغرافیای سیاسی بود. ورود استعمار به ایران با همه وجوه و ابعاد صورت پذیرفت و استیلای آن علیرغم مخالفت ها و واکنش های جامعه سنتی ایران طی دو قرن اخیر عملی گردید. برخلاف باوری که معتقد به نقش اروپا در تغییر ساختار سیاسی – اجتماعی ایران است و از این موضع می کوشد نگاه استعماری اروپاییان را توجیه کند، باید گفت که حضور اروپاییان در ایران صرفنظر از جنبه های سازنده و تاثیرگذار، تبعات جبران ناپذیری را هم برجای نهاد. اسناد منتشره در این اثر بیان نمونه هایی چند از خسرانی است که باید آن را ناشی از همین حضور دانست. مسئله اخذ امتیاز و فقدان پایبندی صاحبان امتیاز به مفاد آن موضوعی است که صحت آن از بررسی اسناد و مدارک کتاب حاضر به ویژه در خصوص هیئت فرانسوی کاوش های باستانی نمود می یابد. این دفتر جلد دوم از این مجموعه است با عنوان (هیئت فرانسوی 1354-1341ق/1935-1923م).
ایران و استعمار، عنوان مجموعه ای است که تلاش دارد بخشی از برخوردهای استعماری قدرت های بزرگ را در برابر ایران به تصویر بکشد. تردیدی نیست که ایران از اوایل قرن 19 میلادی به صورتی مشخص در منظر نظر استعمارگران اروپایی قرار گرفت. آنچه که بر روند این نگرش تاثیر بسزایی نهاد، موقعیت خاص ژئواستراتژیک و ذخایر نهفته موجود در این جغرافیای سیاسی بود. ورود استعمار به ایران با همه وجوه و ابعاد صورت پذیرفت و استیلای آن علیرغم مخالفت ها و واکنش های جامعه سنتی ایران طی دو قرن اخیر عملی گردید. برخلاف باوری که معتقد به نقش اروپا در تغییر ساختار سیاسی – اجتماعی ایران است و از این موضع می کوشد نگاه استعماری اروپاییان را توجیه کند، باید گفت که حضور اروپاییان در ایران صرفنظر از جنبه های سازنده و تاثیرگذار، تبعات جبران ناپذیری را هم برجای نهاد. اسناد منتشره در این اثر بیان نمونه هایی چند از خسرانی است که باید آن را ناشی از همین حضور دانست. مسئله اخذ امتیاز و فقدان پایبندی صاحبان امتیاز به مفاد آن موضوعی است که صحت آن از بررسی اسناد و مدارک کتاب حاضر به ویژه در خصوص هیئت فرانسوی کاوش های باستانی نمود می یابد. این دفتر جلد اول از این مجموعه است با عنوان (هیئت فرانسوی 1329-1315ق/1911-1897م).