جلد حاضر چهارمین و آخرین جلد از تاراج میراث ملی مشتمل بر یک مقدمه و سه فصل است، که براساس اسناد موجود در وزارت خارجه، از سال 1314 ه.ق/الی1318 ه.ش/1899 الی 1939م تهیه و تدوین شده است. در فصل اول، اسناد موجود در رابطه با کاوشگران و حفاران آلمانی، در فصل دوم اسناد مربوط به هیاتهای آمریکایی و در فصل سوم نوشته جراید مختلف آن روز جهان، در مورد حفاری و اشیای عتیقه و باستانی در ایران و کشف آثار ذی قیمت و تاریخی، مورد بررسی قرار گرفته اند.
در این مجموعه سیزده مقاله درباره جنبههای مختلف تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، رجال شناسی و ادبی منطقه و مردم((لرستان)) با این عناوین گردآمده است : ((لرستان در دایرهالمعارف اسلام/ مینو رسکی زروان لرستانی))، ((سید جعفر کشفی/ مجتبی مقدسی))، ((یک روز از زندگانی گونگادین/ عبدالکریم جربزهدار))، ((بازگیرها/ علیداد برزویی))، ((پیشنهاد انضمام حکومت ولایات ثلاث به ایالت بروجرد و لرستان/ غلامرضا عزیزی))، ((چهار سند تاریخی درباره دالوندها/ حمیدرضا دالوند))، ((کارگزاران لرستان/ سید فرید قاسمی))، ((وجه تسمیه تاریخی بدرآباد/ سعادت خودگو))، ((نمایش در خرمآباد/ هرمز زندی))، ((قدم خیر/ توکل حیدرزاده خرمآبادی))، ((یک ترانه لری/ شیرین وطندوست))، ((سالنامه دانشسرای مقدماتی پسران بروجرد/ سید فرید قاسمی)) و ((یادگارهای ماندگار/ عبدالله آفاق)) .
در جلد اول این مجموعه زنان نامآور ایرانی، از عهد باستان تا دوره انقراض ساسانیان معرفی شدهاند. برخی از این زنان عبارتاند از: ماندانا، سپاکو، آریان، اسپارترا، آتوسا، مروئه، رخسان، اباکیش، فدیمه، پارمیس، آمی تیس، ساندوسه، مانیا، رکسانه، ایندوک، برسین، آپامه، رینا، رودگون، رام بهشت، انوشه دخت، آذر ناهید، نرسی دختک، پوران و آزرمیدخت. گفتنی است در کتاب، فراوان به روایات هرودت، دیاکونوف، کتزیاس، و گزنفون استناد میشود. پایان کتاب شامل "گاه شناسی " است که در آن محدوده تقریبی تاریخ حیات هر یک از شخصیتهای تاریخی متن، تعیین شده است.
ایران و استعمار، عنوان مجموعه ای است که تلاش دارد بخشی از برخوردهای استعماری قدرت های بزرگ را در برابر ایران به تصویر بکشد. تردیدی نیست که ایران از اوایل قرن 19 میلادی به صورتی مشخص در منظر نظر استعمارگران اروپایی قرار گرفت. آنچه که بر روند این نگرش تاثیر بسزایی نهاد، موقعیت خاص ژئواستراتژیک و ذخایر نهفته موجود در این جغرافیای سیاسی بود. ورود استعمار به ایران با همه وجوه و ابعاد صورت پذیرفت و استیلای آن علیرغم مخالفت ها و واکنش های جامعه سنتی ایران طی دو قرن اخیر عملی گردید. برخلاف باوری که معتقد به نقش اروپا در تغییر ساختار سیاسی – اجتماعی ایران است و از این موضع می کوشد نگاه استعماری اروپاییان را توجیه کند، باید گفت که حضور اروپاییان در ایران صرفنظر از جنبه های سازنده و تاثیرگذار، تبعات جبران ناپذیری را هم برجای نهاد. اسناد منتشره در این اثر بیان نمونه هایی چند از خسرانی است که باید آن را ناشی از همین حضور دانست. مسئله اخذ امتیاز و فقدان پایبندی صاحبان امتیاز به مفاد آن موضوعی است که صحت آن از بررسی اسناد و مدارک کتاب حاضر به ویژه در خصوص هیئت فرانسوی کاوش های باستانی نمود می یابد. این دفتر جلد دوم از این مجموعه است با عنوان (هیئت فرانسوی 1354-1341ق/1935-1923م).
ایران و استعمار، عنوان مجموعه ای است که تلاش دارد بخشی از برخوردهای استعماری قدرت های بزرگ را در برابر ایران به تصویر بکشد. تردیدی نیست که ایران از اوایل قرن 19 میلادی به صورتی مشخص در منظر نظر استعمارگران اروپایی قرار گرفت. آنچه که بر روند این نگرش تاثیر بسزایی نهاد، موقعیت خاص ژئواستراتژیک و ذخایر نهفته موجود در این جغرافیای سیاسی بود. ورود استعمار به ایران با همه وجوه و ابعاد صورت پذیرفت و استیلای آن علیرغم مخالفت ها و واکنش های جامعه سنتی ایران طی دو قرن اخیر عملی گردید. برخلاف باوری که معتقد به نقش اروپا در تغییر ساختار سیاسی – اجتماعی ایران است و از این موضع می کوشد نگاه استعماری اروپاییان را توجیه کند، باید گفت که حضور اروپاییان در ایران صرفنظر از جنبه های سازنده و تاثیرگذار، تبعات جبران ناپذیری را هم برجای نهاد. اسناد منتشره در این اثر بیان نمونه هایی چند از خسرانی است که باید آن را ناشی از همین حضور دانست. مسئله اخذ امتیاز و فقدان پایبندی صاحبان امتیاز به مفاد آن موضوعی است که صحت آن از بررسی اسناد و مدارک کتاب حاضر به ویژه در خصوص هیئت فرانسوی کاوش های باستانی نمود می یابد. این دفتر جلد اول از این مجموعه است با عنوان (هیئت فرانسوی 1329-1315ق/1911-1897م).